Τα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίων επικράτησε να ονομάζονται ως Bulk Carriers ή Bulkers.
Κατασκευαστικά χαρακτηρίζονται ως ο απλούστερος τύπος πλοίων και υπάρχει δυσκολία στην περαιτέρω βελτίωση των κύριων στοιχείων τους πλην των συγχρόνων μεθόδων ναυπηγήσεως, αλλά και των κανόνων ασφαλείας που σήμερα υπάρχουν. Βεβαίως, δεν θα πρέπει να λησμονούμε την επιβεβλημένη τεράστια αύξηση της χωρητικότητας που έχει συντελεστεί με γνώμονα πάντοτε τις ανάγκες της παγκόσμιας αγοράς και του διεθνούς εμπορίου.
Η τεράστια ανάπτυξη προήλθε από την αλλαγή των δεδομένων στον κανόνα που διέπει τη ναυτιλία, αυτόν της προσφοράς και της ζήτησης. Με την παγκόσμια ανάπτυξη, ιδιαίτερα στον βιομηχανικό τομέα, οι χώρες που εισήγαν έτοιμα προϊόντα προς χρήση, άρχισαν να εισαγάγουν πλέον πρώτες ύλες αλλά και σιτηρά σε μεγαλύτερες ποσότητες, όχι πλέον τυποποιημένα αλλά χύδην.
Με την παράλληλη ανάπτυξη των λιμένων σε μέσα φορτοεκφόρτωσης και βυθισμάτων, που επέτρεπαν τη μικρότερη δυνατή παραμονή των πλοίων στους εν λόγω λιμένες, αλλά και τη μεγιστοποίηση των ποσοτήτων των προς μεταφορά φορτίων, επετεύχθη μια μεγάλη οικονομία κλίμακας στον κλάδο των μεταφορών.
Ήταν λοιπόν επιβεβλημένη η κατασκευή μεγαλύτερων σε χωρητικότητα πλοίων.
Η ανάπτυξη των Bulkers, αλλά και των πλοίων μεταφοράς Containers, επέφερε σταδιακά και τη μείωση και σχεδόν εξαφάνιση του στόλου των Tweendeckers και των Threedeckers και την αντικατάστασή τους από πλοία συνδυασμένης μεταφοράς, τα λεγόμενα Multipurpose.
Φτάνοντας στη σημερινή δεκαετία, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα Bulk Carriers στις εξής βασικές κατηγορίες:
1. VLBC (Very Large Bulk Carriers), χωρητικότητας άνω των 200.000 dwt, τα οποία φτάνουν και τις 400.000 dwt, ειδικά στη μεταφορά χύδην σιδηρομεταλλεύματος και μόνον. Ο τύπος αυτός παρουσιάστηκε πρόσφατα, κυρίως μετά την ανάπτυξη της σιδηροβιομηχανίας στην Άπω Ανατολή και ιδιαίτερα στην Κίνα.
2. Capers ή Capesize, γίγαντες και αυτοί των θαλάσσιων μεταφορών, με χωρητικότητα που αρχίζει από 120.000 dwt και αγγίζει τις 200.000 dwt. Τα πλοία αυτά μεταφέρουν μόνο σιδηρομετάλλευμα ή, σπανιότερα, άνθρακα. Λόγω της αυξημένης ζήτησης, ιδιαίτερα την περασμένη δεκαετία, ένας μεγάλος αριθμός Capers ήδη εξυπηρετεί τις μεταφορικές αυτές ανάγκες ενώ τα τελευταία χρόνια ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί σημαντικά.
3. Panamax: Τα πλοία αυτού του τύπου έχουν κατασκευαστεί με κριτήριο τη μεγαλύτερη κατά το δυνατόν χωρητικότητα για την ασφαλή διέλευση της διώρυγας του Παναμά. Εκμεταλλευόμενα το κανάλι, τα πλοία έχουν σημαντικότατη οικονομία πλεύσης από τον Ατλαντικό Ωκεανό προς την Άπω Ανατολή. Τα σύγχρονα μεγέθη των Panamax αρχίζουν από 65.000 dwt έως και τα Post Panamax των 93.000 dwt. Τα συνήθη εύχρηστα μεγέθη ποικίλλουν μεταξύ 70-85.000 dwt.
4. Η αμέσως επόμενη κατηγορία, τα Supramax, θεωρείται νέα κατηγορία πλοίων, χωρητικότητας 50-64.000 dwt. Πρόσφατα προστέθηκε και η υποκατηγορία των Ultramax, που περικλείει πλοία άνω των 60.000 dwt με όλα τα χαρακτηριστικά των Supramax, αλλά με μεγαλύτερη χωρητικότητα. Η ανάγκη ναυπηγήσεως αυτών των πλοίων προήλθε από την αυξημένη ζήτηση από το διεθνές εμπόριο για πλοία με μήκος κατά τι λιγότερο από 200 μέτρα, οικονομικά και με σύγχρονα μέσα φορτοεκφόρτωσης.
5. Τα Handymax και τα Handy Bulk Carriers είναι πλοία με παρεμφερή χαρακτηριστικά με τα Supramax, αλλά μικρότερης χωρητικότητας. Μπορούν να μεταφέρουν σχεδόν το σύνολο των χύδην φορτίων σε όλα σχεδόν τα λιμάνια της υφηλίου. Θεωρούνται τα πλέον ευέλικτα πλοία από απόψεως πλόων και φορτίων με χωρητικότητα από 20.000 έως και 48.000 dwt, διαθέτουν μέσα φορτοεκφόρτωσης και λόγω μειωμένου κόστους κτήσης και συντήρησης αποτελούν μαζί με τα Supramax, την πλειονότητα των πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίων.
6. Tα Bulk Carriers, γνωστά και ως Singledeckers με χωρητικότητα μεταξύ 5.000 και 19.000 dwt, έχουν συναφή χαρακτηριστικά με τα Handies, αλλά με μικρότερη χωρητικότητα. Είναι πλοία με τεράστια γκάμα προς μεταφορά φορτίων και μπορούν να εξυπηρετούν τοπικές θαλάσσιες μεταφορές.
Είναι φανερό ότι όλοι οι τύποι των προαναφερθέντων πλοίων αποτελούν τον οικονομικότερο τρόπο μεταφοράς προϊόντων από τα μικρότερα μεγέθη έως και τα γιγαντιαία των χύδην πρώτων υλών. Ο παγκόσμιος στόλος έχει ανανεωθεί σε μεγάλο βαθμό την τελευταία πενταετία, μειώνοντας τον μέσο όρο ηλικίας των Bulkers, παρέχοντας μοντέρνα πλοία, οικονομικά και ασφαλή.
Eπιμελημένο κείμενο του Γιάννη Παχούλη, General Manager Megachart Inc., με τίτλο «Η ιστορική αναδρομή των Bulkers», Ναυτικά Χρονικά, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2013
