του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Σύμφωνα με την τελευταία τρίμηνη αναφορά του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (International Chamber of Commerce– ICC) οι επιθέσεις πειρατείας και ένοπλης ληστείας στα εμπορικά πλοία ανά τον κόσμο κατά το διάστημα των πρώτων εννέα μηνών του 2017 ήταν αρκετά περιορισμένες, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα το 2016. Παρ όλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη ανησυχία για την κατακόρυφη αύξηση των επιθέσεων στον κόλπο της Γουινέας όπως επίσης και στη Νοτιοανατολική Ασία.
Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της αναφοράς έξαρση παρουσιάζουν και οι επιθέσεις ένοπλης ληστείας στις ακτές και τα λιμάνια της Βενεζουέλας, ενώ έχουν αναφερθεί περιστατικά επιθέσεων και προσπάθειες επιβίβασης ανοιχτά των ακτών της Λιβύης. Τα παραπάνω περιστατικά έρχονται να θέσουν σε επαγρύπνηση τα πλοία, ακόμη και σε περιοχές που τα όρια συναγερμού βρίσκονταν σε χαμηλό επίπεδο.
Πιο αναλυτικά κατά τους πρώτους εννέα μήνες έχουν αναφερθεί 121 περιστατικά επιθέσεων σε πλοία εκ των οποίων οι πειρατές επιβιβάστηκαν σε 92 απέκτησαν τον έλεγχο σε 5 ενώ οι απόπειρες επιβίβασης ήταν 11 και άνοιξαν πυρ σε 13 πλοία. Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται ο χάρτης με τα περιστατικά της πειρατείας διεθνώς.
Τα αποτελέσματα της πειρατείας, σύμφωνα πάντα με την παραπάνω έρευνα ήταν ότι, 80 μέλη του πληρώματος κρατήθηκαν ως όμηροι στα πλοία, 49 έπεσαν θύματα απαγωγής, 3 τραυματίστηκαν, ενώ 2 σκοτώθηκαν από πυρά πειρατών.
Η αναφορά εστιάζει σε δύο σημεία τα νέα δεδομένα που ανακύπτουν:
– Ο κόλπος της Γουινέας και κυρίως η θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Νιγηρία ευθύνονται για 20 συνολικά περιστατικά. Σε 18 από αυτά χρησιμοποιήθηκαν όπλα ενώ σε 17 από τα 20 περιστατικά τα πλοία βρισκόταν σε κίνηση. Τέλος 39 από τις 49 συνολικά απαγωγές παγκοσμίως συνέβησαν έξω από τα νερά της Νιγηρίας ενώ υπήρξαν και περιστατικά 60 μίλια ανοιχτά από τις ακτές. Το αξιοσημείωτο είναι ο υψηλός βαθμός επιτυχίας των επιθέσεων, γεγονός που ενθαρρύνει τους πειρατές να επιχειρούν επιθέσεις στα ανοιχτά με εξελιγμένα σκάφη και ανανεωμένο εξοπλισμό. Τα πλοία φαίνονται ανυπεράσπιστα στο έλεος των πειρατών και παρά τις παρεμβάσεις του ναυτικού της Νιγηρίας δεν φαίνεται να υποχωρεί ο αριθμός των επιθέσεων που αναφέρονται. Είναι πλέον αναγκαίο να αναπτυχθεί και εδώ η ναυτική δύναμη ATALANTA ώστε να αποθαρρύνει τις πειρατικές ομάδες, με στόχο την ύφεση των επιθέσεων χωρίς να αμφισβητηθεί η κυριαρχία του κράτους της Νιγηρίας.
– Η ραγδαία αύξηση των περιστατικών στα νερά της Βενεζουέλας. Ενώ κατά το 2016 είχαν καταγραφεί 3 χαμηλού επιπέδου περιστατικά, κατά το 2017 κατεγράφησαν 11 στα οποία οι ληστές επιβιβάστηκαν με όπλα και μαχαίρια. Τα περισσότερα από αυτά συνέβησαν στα αγκυροβόλια των λιμανιών. Κατά τη διάρκεια των περιστατικών 4 ναυτικοί κρατήθηκαν όμηροι, σε 2 επιτέθηκαν, ενώ ένας τραυματίστηκε. Στην περίπτωση της Βενεζουέλας καθοριστικό ρόλο στην έξαρση των περιστατικών ληστείας και στη χρήση βίας έχει παίξει η βαθιά κρίση στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα, ενώ σύμμαχος των πειρατών είναι και η μορφολογία των ακτών, με τις εκβολές μεγάλων ποταμών και χιλιάδες σημεία ορμητήρια. Οι επιτυχίες των ληστών μέχρι τώρα (11 στα 11) τονίζουν την ανάγκη επαγρύπνησης των πλοίων και την ανάγκη εξεύρεσης λύσης καταπολέμησης του φαινομένου.
Πρέπει να τονισθεί ότι η άμεση αναφορά των επιθέσεων, η καταγραφή τους από τα κέντρα αναφοράς επιθέσεων και η προώθηση τους στα κράτη σημαίας και στους αρμόδιους φορείς συμβάλει στην έγκαιρη επαγρύπνηση των πλοίων για τις περιοχές που σημειώθηκαν περιστατικά με αποτέλεσμα τα πλοία να εφαρμόζουν όλα τα μέτρα αντιμετώπισης και αποτροπής των πειρατικών επιθέσεων, αφαιρώντας το στοιχείο του αιφνιδιασμού από τους πειρατές.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ναυτικοί δεν είναι εκπαιδευμένοι να αντιμετωπίζουν ενόπλους, ούτε γνωρίζουν τους κανόνες εμπλοκής με ένοπλες ομάδες όντας άοπλοι, επομένως είναι χρέος της παγκόσμιας κοινότητας να φροντίσει για την ασφάλεια τους σε όλα τα μήκη και πλάτη σε όλες τις θάλασσες του κόσμου.
Απόσπασμα από τo άρθρο, με τίτλο «Πειρατεία στη θάλασσα: μείωση του αριθμού επιθέσεων, αύξηση της βίας προς τους ναυτικούς», του Καπτ. Γ. Γεωργούλη, Ναυτικά Χρονικά, Ιανουάριος 2018, σ. 32
