Του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Η ακτοφυλακή των ΗΠΑ, έπειτα από ένα πρόσφατο περιστατικό πτώσης πλοηγού στη θάλασσα με αποτέλεσμα τον θάνατό του, έρχεται να τονίσει στους διαχειριστές των πλοίων ότι η επιβίβαση και η αποβίβαση του πλοηγού δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να θεωρούνται υπόθεση ρουτίνας και πρέπει να αντιμετωπίζονται με την ανάλογη επαγρύπνηση του πληρώματος. Φυσικά, πρέπει να τηρούνται επίσης κατά γράμμα οι διαδικασίες που προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την κατασκευή και τη συντήρηση του απαιτούμενου εξοπλισμού (κλίμακες επικοινωνίας, ανεμόσκαλες πλοηγού).
Στις 21 Αυγούστου 2018 η ακτοφυλακή των Ηνωμένων Πολιτειών (USCG) ενεργοποίησε ανακοίνωση για την ασφάλεια στη θάλασσα (Maritime Safety Alert) μετά τον θάνατο του πιλότου του πλοίου. Ο πιλότος πέθανε κατά την επιβίβασή του στο πλοίο, όταν η κλίμακα επικοινωνίας (gangway) αποκολλήθηκε από το πλοίο, με αποτέλεσμα δύο άνθρωποι να βρεθούν στο νερό. Ενώ οι έρευνες για να διαπιστωθούν τα αίτια του ατυχήματος και της απώλειας ζωής βρίσκονται σε εξέλιξη, με την έκδοση της ανακοίνωσης (MSA 14-18) η ακτοφυλακή των ΗΠΑ επιδιώκει την επαγρύπνηση των ναυτικών από τη μία για τον εξοπλισμό σε ό,τι αφορά την κατασκευή και τη συντήρηση και από την άλλη για τις διαδικασίες επιβίβασης σε ό,τι αφορά την κατά γράμμα τήρησή τους, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (SOLAS V23), από τους πλοιάρχους και τα πληρώματα των πλοίων.
Λόγω αυτού του πρόσφατου θανάτου, η ακτοφυλακή των Ηνωμένων Πολιτειών συνιστά θερμά στους πλοιοκτήτες, στους πλοιάρχους και στο πλήρωμα να συμμορφωθούν πλήρως με τις βέλτιστες πρακτικές για τις διαδικασίες επιβίβασης/αποβίβασης σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του θεσμικού πλαισίου. Σύμφωνα με τις ίδιες συστάσεις, οι πλοηγοί, οι επιθεωρητές, οι πράκτορες και γενικά όλοι όσοι επιβιβάζονται ή αποβιβάζονται από τα πλοία καλούνται επίσης να αφιερώσουν λίγα λεπτά για να εξετάσουν την ασφάλεια της κλίμακας του πλοίου (accommodation ladder) ή της ανεμόσκαλας του πλοηγού (pilot ladder), πριν επιχειρήσουν να ανεβούν σε αυτήν και να αναζητήσουν πιθανούς κινδύνους ή ελλείψεις, αναφέροντας σχετικά στις αρχές του λιμένα.
Πιο συγκεκριμένα, για τους πλοηγούς πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι σε όλο τον κόσμο υποχρεούνται να επιβιβάζονται και να αποβιβάζονται μέρα και νύχτα από όλους τους τύπους πλοίων, πολλές φορές κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες και τρικυμιώδεις θάλασσες, σε όλες τις εποχές. Παρόλο που η διαδικασία αυτή δεν έχει αλλάξει για πολλές γενιές, ένα πραγματικά μεγάλο ποσοστό πλοίων εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του θεσμικού πλαισίου (SOLAS V/23), σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Πλοηγών (International Maritime Pilot Association – IMPA).
Τα στατιστικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν μετά από πολλές έρευνες κάθε χρόνο και για πολλά χρόνια καταδεικνύουν ότι η μη συμμόρφωση παραμένει σταθερή μεταξύ 15% και 20%, με την τελευταία ‒αυτή του 2017‒ να μην παρεκκλίνει, καθώς διαπιστώθηκε μη συμμόρφωση κατά 16%. Ειδικότερα, σε έρευνες που σημειώθηκαν παγκοσμίως σε 2.981 πλοία, τα 480 ήταν μη συμμορφούμενα, αλλά μόνο 50 από αυτά αναφέρθηκαν επίσημα στις αρχές του λιμένα. Προκειμένου να μειωθούν τα ποσοστά των μη συμμορφούμενων πλοίων, με τελικό στόχο τη μείωση των ατυχημάτων και των λειτουργικών θεμάτων, οι ναυτιλιακές εταιρείες πρέπει να διασφαλίσουν ότι:
• Οι κλίμακες και οι ανεμόσκαλες έχουν κατασκευαστεί και συντηρούνται σύμφωνα με τη SOLAS.
• Η διαδικασία επιθεώρησης και τα αρχεία που τηρούνται για τον παραπάνω εξοπλισμό να είναι επαρκή.
• Για τις ανεμόσκαλες πλοηγού που πρόκειται να αντικατασταθούν, οι αμοιβές είναι γρήγορα και εύκολα διαθέσιμες στο πλοίο.
• Οι εμπλεκόμενοι ναυτικοί λαμβάνουν την απαραίτητη εκπαίδευση και έχουν πλήρη γνώση των απαιτήσεων του θεσμικού πλαισίου.
Επίσης, ο πλοίαρχος και οι αξιωματικοί πρέπει:
• Να επιβλέπουν την έχμαση των κλιμάκων είτε πρόκειται για ανεμόσκαλα πλοηγού είτε για συνδυασμό κλίμακας πλοίου (accommodation ladder) και ανεμόσκαλας πλοηγού (pilot ladder).
• Να παρακολουθείται στενά η επιβίβαση/αποβίβαση των πιλότων από τις σκάλες, εξασφαλίζοντας ότι πληρούνται οι απαιτήσεις SOLAS.
• Ο πλοίαρχος να φροντίζει ώστε η διαδικασία επιβίβασης/αποβίβασης του πλοηγού να επιχειρείται πάντα από την υπήνεμη πλευρά του πλοίου από την αρχή έως το τέλος, χωρίς αλλαγές στην πορεία του πλοίου.
Οι πιλότοι έχουν πάντα το δικαίωμα να αποφύγουν να επιβιβαστούν σε πλοία που δεν συμμορφώνονται με τις διατάξεις της SOLAS για την κατασκευή και την έχμαση των κλιμάκων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή καθυστέρηση.
Οι πιλότοι έχουν επίσης το δικαίωμα να αναφέρουν όποιες αποκλίσεις σε ό,τι αφορά τις κλίμακες στις αρχές ελέγχου του κράτους-λιμένα, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πλήρη έλεγχο της αρχής λιμένα με τον κατάπλου του πλοίου, με κίνδυνο καθυστέρησης, οικονομικών κυρώσεων και δυσφήμησης της εταιρείας.
Επιπροσθέτως, πρέπει ο πλοίαρχος και το πλήρωμα να έχουν υπόψη τους ότι η πρώτη εικόνα για το επίπεδο ασφάλειας και ποιότητας στο πλοίο είναι η ασφάλεια της κλίμακας πλοίου και της ανεμόσκαλας του πλοηγού. Αν αυτή η εικόνα δεν είναι η αρμόζουσα, τότε όσοι επιβιβαστούν θα αντιμετωπίσουν το πλοίο με μεγάλο σκεπτικισμό ως προς την ασφάλεια.
Τέλος, ένας πλοηγός που θα ανεβεί στο πλοίο από μια σκάλα κατασκευασμένη σύμφωνα με τις διατάξεις της SOLAS, με την άγρυπνη επίβλεψη της διαδικασίας από αξιωματικό γέφυρας και προσωπικό καταστρώματος, είναι βέβαιο ότι θα δώσει το 100% της προσοχής του στην ασφάλεια του πλοίου κατά την πλοήγηση.
Απόσπασμα από τo άρθρο, με τίτλο «Επιβίβαση/αποβίβαση πλοηγού: διαδικασία ρουτίνας ή μέγιστης επαγρύπνησης;», Ναυτικά Χρονικά, Δεκέμβριος 2018, σ. 22
Φωτό: Unsplash
