Του Βασίλη Δημουλά, Technology & Innovation Manager for Greece, Cyprus & Malta, Bureau Veritas
Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και της διασύνδεσης του πλοίου με την ξηρά έχει πολλά αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα τόσο για τον διαχειριστή όσο και για το ίδιο το πλήρωμα. Ήδη εφαρμογές όπως διαχείριση της πορείας με χρήση υπηρεσιών καιρικών προβλέψεων και συσκευών ελέγχου της ναυσιπλοΐας και αποφυγής συγκρούσεων υποστηρίζουν τη λήψη αποφάσεων κρίσιμων για την ασφάλεια, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος αλλά και την καλύτερη εμπορική εκμετάλλευση του πλοίου.
Ψηφιακά συστήματα που ελέγχουν κινητήριες ή ηλεκτροπαραγωγικές εγκαταστάσεις φροντίζουν για τη βελτιστοποίηση της απόδοσής τους, χωρίς την ανθρώπινη επέμβαση. Τα ίδια συστήματα μπορούν πλέον να μεταβιβάζουν τις παραμέτρους λειτουργίας των μηχανών που ελέγχουν και στη στεριά, ώστε να είναι δυνατή όχι μόνο η διάγνωση, αλλά και η πρόβλεψη βλαβών, και να βελτιστοποιείται ο προγραμματισμός της συντήρησης. Τέλος, η συνεχής εξέλιξη στον τομέα των μερικώς ή πλήρως αυτόνομων πλοίων μπορεί να φέρει τη νέα επανάσταση στη ναυτιλία. Αν κάποιος βάλει στην εξίσωση και τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις για μείωση των ρύπων, βλέπουμε ότι, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, τόσο τα μέσα της ναυτιλίας, τα πλοία, όσο και το υποστηρικτικό τους σύστημα στη στεριά θα είναι πλήρως ψηφιοποιημένα και οι μηχανολογικές τους εγκαταστάσεις αρκετά διαφορετικές. Το Bureau Veritas, στο πλαίσιο του Smart Shipping Program, έχει εξελίξει μια σειρά από κανονισμούς και υπηρεσίες, όπως το «Guidelines for Autonomous Shipping», σε μια προσπάθεια ενημέρωσης και δομημένης πληροφόρησης για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που έρχονται.
Επιπλέον, ο σημερινός καπετάνιος και μηχανικός έχει ήδη στη διάθεσή του, σε σχέση με το παρελθόν, πολύ περισσότερα εφόδια που υποστηρίζουν τη λήψη αποφάσεων, και θα έχει ακόμα περισσότερα στο άμεσο μέλλον. Αλλά και όταν η βάρδια τελειώνει, η ψηφιακή τεχνολογία και η διασύνδεση του πλοίου τού προσφέρουν ψυχαγωγία και επικοινωνία με την οικογένειά του. Φυσικά, δεν λείπουν και οι προκλήσεις. Η υπερβολική εξάρτηση από τον αυτοματισμό, ενώ μειώνει τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους, αυξάνει τις πιθανότητες αστοχίας του ίδιου του μηχανισμού ελέγχου. Όταν αυτό συμβεί, οι ναυτικοί θα πρέπει να έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση και γνώση της λειτουργίας των συστημάτων, ώστε να μπορούν να επέμβουν «χειροκίνητα».
Τέλος, η διασύνδεση των συστημάτων με την ξηρά ανοίγει πρόσφορο πεδίο για κακόβουλες κυβερνοεπιθέσεις. Οι ναυτικοί έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν, εκτός από τους πειρατές της θάλασσας, και αυτούς του διαδικτύου, που θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τα κενά της ασφάλειας στα δίκτυα του πλοίου για δικό τους όφελος, βάζοντας όμως συχνά σε κίνδυνο και την ίδια την ασφάλεια του πλοίου και του πληρώματος. Στο Bureau Veritas έχουμε αναπτύξει πρακτικές μεθοδολογίες αλλά και κανονισμούς (Class Notations «CYBER MANAGED» και «CYBER SECURE»), με τους οποίους οι εταιρείες μπορούν να θωρακιστούν απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους και να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες της τεχνολογίας.
Ταυτόχρονα, η επίδραση στην υγεία και στην ασφάλεια των πληρωμάτων είναι πολλαπλή. Τα ψηφιακά ελεγχόμενα συστήματα σε ένα μηχανοστάσιο μειώνουν κατά πολύ την πιθανότητα του ανθρώπινου λάθους κατά τον έλεγχο και τη λειτουργία τους, και περιορίζουν την έκθεση του πληρώματος σε επικίνδυνες καταστάσεις και βλαβερές για την υγεία συνθήκες. Επίσης, το διαδίκτυο τους προσφέρει αυξημένες δυνατότητες ψυχαγωγίας και επικοινωνίας με τους αγαπημένους τους στη στεριά. Όλα αυτά βελτιώνουν κατά πολύ τις συνθήκες ζωής στη θάλασσα, κάνοντας το επάγγελμα του ναυτικού πιο ελκυστικό σε σχέση με παλαιότερες εποχές.
Απόσπασμα από τo άρθρο του κ. Β. Δημουλά με τίτλο «Οι ναυτικοί έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν, εκτός από τους πειρατές της θάλασσας, και αυτούς του διαδικτύου», Ναυτικά Χρονικά, Δεκέμβριος 2018, σ. 91
