Του Γιάννη Θεοδωρόπουλου
Η ενεργειακή μετάβαση από τον άνθρακα σε νέες «καθαρότερες» πηγές ενέργειας αποτελεί μια πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια στο εσωτερικό της ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κράτη- μέλη της ΕΕ δημιουργούν για τον σκοπό αυτό μια «Ενεργειακή Ένωση», βασιζόμενη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην καινοτομία και στην ψηφιοποίηση.
Με αφορμή τη δημιουργία αυτού του νέου «πράσινου» πυρήνα, πρόσφατη έρευνα του Joint Research Center, με την ονομασία «EU coal regions: opportunities and challenges», προσπαθεί να ρίξει φως στις επιπτώσεις που επιφέρει ο αφανισμός του άνθρακα σε περιοχές που εν πολλοίς στηρίζονται σε αυτόν.
Γιατί ο άνθρακας οδηγείται προς την έξοδο;
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο η παραγωγή όσο και η κατανάλωση άνθρακα στις χώρες της ΕΕ κινούνται με σταθερά μειωμένο ρυθμό ελέω και της διακοπής λειτουργίας αρκετών ανθρακωρυχείων, αλλά και της στροφής σε άλλες πηγές ενέργειας για τη λειτουργία των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων.
Πολλά ορυχεία, τα οποία επωφελούνται σαφώς από κρατικές επιδοτήσεις, διακόπτουν τη λειτουργία τους λόγω της «φτωχής» ανταγωνιστικής τους θέσης, με αποτέλεσμα εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για απώλειες περί των 27.000 θέσεων εργασίας κατά το χρονικό διάστημα 2015-2020. Έως το 2030 τα δύο τρίτα των ανθρακωρυχείων της ΕΕ αναμένεται να «βάλουν λουκέτο», με το Joint Research Center να εκτιμά, τέλος, ότι 160.000 θέσεις εργασίας, άμεσα συνδεδεμένες με την εξόρυξη άνθρακα, θα χαθούν.
Παράλληλα, η ΕΕ, ως ένα μέλος-στυλοβάτης της κλιματικής συμφωνίας του Παρισιού, αλλά και ως ηγέτιδα δύναμη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% έως το 2030, γεγονός που σαφέστατα σηματοδοτεί μείωση της χρήσης άνθρακα.
Γιατί είναι σημαντικός ο άνθρακας;
Είναι γεγονός ότι ο άνθρακας συντελεί κατά 15% στη συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ.
Επιπροσθέτως, οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ απασχολούν αυτή τη στιγμή 53.000 εργαζομένους, ενώ ο αριθμός αντίστοιχα των εργαζομένων στα ευρωπαϊκά ανθρακωρυχεία υπερβαίνει τους 185.000. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι σε τομείς έμμεσα συνδεδεμένους με την εξόρυξη και την προσφορά άνθρακα, όπως σε αυτούς της παροχής εξοπλισμών, των υπηρεσιών, αλλά και στους τομείς έρευνας και ανάπτυξης, ανέρχονται στους 215.000.
Απόσπασμα από τo άρθρο, με τίτλο «Καθαρότερη» ενέργεια, ο μεγάλος στόχος της ΕΕ», Ναυτικά Χρονικά, Δεκέμβριος 2018, σ. 40
