Την Τετάρτη 13 Μαρτίου στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση της πρώτης ετήσιας ειδικής έρευνας των Ναυτικών Χρονικών αναφορικά με τις τάσεις και τις εκτιμήσεις για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο το 2019.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης της έρευνας συμμετείχαν ως ομιλητές ο Δρ. Γεώργιος Γράτσος (Πρόεδρος της HELMEPA και της Standard Bulk Transport Corp.), ο κ. Βαλέντιος Βαλεντής (Πρόεδρος και CEO της Pyxis Tankers Inc.), ο καπτ. Δημήτρης Ματθαίου (CEO της Arcadia Shipmanagement και της Aegean Bulk και Πρόεδρος του Green Award Foundation), η κ. Εύα Τζίμα (Research Director της Intermodal Shipbrokers Co.), ο Κοσμήτορας της Σχολής Ναυτιλίας και Βιομηχανίας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, καθηγητής Κώστας Χλωμούδης και η Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών της Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθηγήτρια Μαρία Λεκάκου.
Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Εμμανουήλ Αλεξάνδρου, Operations Manager της Alkon Holding Inc.
Ο καθηγητής Κώστας Χλωμούδης κατά την ομιλία του τόνισε ότι μέσω της δυναμικής της παγκοσμιοποίησης θα καταγράφεται αύξηση των θαλάσσιων μεταφορών, ωστόσο η ναυτιλία πάντα θα αντιμετωπίζει και κρίσεις. Ο κ. Χλωμούδης αναφέρθηκε, επίσης, στη μείωση που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στις εξαγωγές μίας εκ των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, της Κίνας, ως απόρροια των αμερικανικών κυρώσεων καθώς και των συνολικών ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ επεσήμανε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες φαίνεται ότι πλέον αποτελούν οδηγό διαμόρφωσης τάσεων στο παγκόσμιο εμπόριο.
Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η καθηγήτρια Μαρία Λεκάκου. Η κ. Λεκάκου σημείωσε με έμφαση ότι τα επιχειρησιακά και επιχειρηματικά μοντέλα αλλάζουν, με τη ναυτιλία να εισέρχεται σε φάση ανασύνθεσης. Οι πολιτικές προστατευτισμού που παρατηρούνται παγκοσμίως, οι αλλαγές στη ναυτιλία γραμμών μέσω της αναδιάταξης των συμμαχιών των παικτών της εν λόγω αγοράς και μέσω του γιγαντισμού των πλοίων, καθώς και οι επερχόμενοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί αποτελούν ορισμένα από τα ζητήματα που απασχολούν σήμερα τη ναυτιλία, σύμφωνα με την κ. Λεκάκου, ενώ η βιώσιμη ανάπτυξη αναμένεται να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο αναφοράς.
Ο Δρ. Γεώργιος Γράτσος στην δική του τοποθέτηση επεσήμανε ότι η ναυτιλία αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της εφοδιαστικής αλυσίδας, η λειτουργία της οποίας εξαρτάται μόνο από την ύπαρξη ζήτησης. Ο κ. Γράτσος τόνισε ότι η ναυτιλία μεταφέρει το 90% του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου, αλλά μόνο το 50% της αξίας του, ενώ μέσω των αερομεταφορών διακινείται το 1% του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου, αλλά το 35% της συνολικής του αξίας. Ο ίδιος τόνισε ότι από το 2002 και μετά η Κίνα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της αγοράς των χύδην ξηρών και υγρών φορτίων, ενώ ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξει ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να επιδράσει αρνητικά στο αμερικανικό εμπόριο. Ο δρ. Γράτσος αναφερόμενος στη ναυτική εκπαίδευση επεσήμανε ότι η μόρφωση των ναυτικών πρέπει να έχει χαρακτηριστικά μόρφωσης αιχμής, ενώ για τον ίδιο σημαντικός ρόλος είναι κι εκείνος της Πολιτείας με στόχο την ανάδειξη περισσότερων Ελλήνων ναυτικών.
Εν συνέχεια τον λόγο έλαβε η κ. Εύα Τζίμα. Η κ. Τζίμα επεσήμανε ότι η Κίνα κατέγραψε πέρυσι ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 6,6%, αντιπροσωπεύοντας τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από το 1999. Από την άλλη πλευρά, η Ινδία σημειώνει μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης, μ ετην ίδια να εκτιμά ότι το κενό στις κινεζικές εισαγωγές βασικών πρώτων υλών αναμένεται να καλυφθεί σημαντικά από την ζήτηση της Ινδίας. Σε ό,τι αφορά το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου οι εκτιμήσεις για το μέλλον είναι ενθαρρυντικές, ενώ έως το 2021 αναμένεται να καταγραφεί αύξηση στις εισαγωγές πετρελαίου της Ινδίας. Αναφορικά με τον άνθρακα στην Ινδία θα καταγραφεί ταχύτατη ανάπτυξη της ζήτησης στο μέλλον, ενώ μαζί με άλλες ασιατικές χώρες εκτιμάται ότι θα υπερκαλυφθεί η απώλεια της ζήτησης από τον Κινεζικό Δράκο, με τον τελευταίο να προσπαθεί να μειώσει την εγχώρια κατανάλωση άνθρακα. Συμπερασματικά, η κ. Τζίμα επεσήμανε ότι βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα τα μεγέθη και οι εξελίξεις στο χύδην ξηρό φορτίο εξαρτώνται σημαντικά από την Κίνα, ενώ το εμπόριο πετρελαίου, πέραν της Κίνας, εξαρτάται σημαντικά από τις αναπτυσσόμενες χώρες και την εκεί ζήτηση. Αναφορικά με το μέλλον η κ. Τζίμα εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι η ναυτιλιακή κοινότητα παρά το αρχικό σοκ θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του Sulphur Cap.
Στην δική του τοποθέτηση ο καπτ. Δημήτρης Ματθαίου αναφερόμενος στην πρόκληση του 2020 και στην επιλογή ή όχι τοποθέτησης scrubbers στα πλοία, επεσήμανε ότι απαιτούνται πολυδάπανες επενδύσεις από τις ναυτιλιακές εταιρείες μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο κ. Ματθαίου ανέφερε ότι η Arcadia Shipmanagement σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς υλοποίησε έρευνα σχετική με τα νέα καύσιμα και την χρήση scrubbers και το ποιές αναδεικνύονται ως βέλτιστες λύσεις κατά περίπτωση και τόνισε ότι στα μεγάλης χωρητικότητας bulkers και δεξαμενόπλοια της Arcadia αναμένεται να εγκατασταθούν scrubbers, καταναλώνοντας πιο οικονομικά καύσιμα, τα οποία εκτιμάται ότι θα συμβάλλουν σε μείωση του ημερήσιου λειτουργικού κόστους των πλοίων. Ο κ. Ματθαίου προσέθεσε ότι τα επόμενα δύο χρόνια, ειδικά στην αγορά των δεξαμενοπλοίων, θα καταγραφούν καλοί ναύλοι, ενώ όσες εταιρείες επιλέξουν το slow steaming στα πλοία τους, θα συμβάλλουν στην διαμόρφωση ανάγκης για ναυπηγήσεις νέων πλοίων, ενώ μεγαλύτερης ηλικίας πλοία δεν θα είναι ανταγωνιστικά και θα οδηγηθούν σε διαλυτήρια. Επίσης, σημείωσε ότι οι επενδύσεις στην εκπαίδευση των πληρωμάτων στα πλοία θα έχει πολλαπλασιαστικές επιδράσεις.
Από την πλευρά του ο κ. Βαλέντιος Βαλεντής τόνισε ότι δεν θα προχωρήσει η εταιρεία του στην εγκατάσταση scrubbers, καθώς διαθέτει πλοία μεσαίου μεγέθους, οπότε δεν αποτελεί συμφέρουσα λύση η τοποθέτησή τους. Ο κ. Βαλεντής εξήγησε ότι στην επιλογή αυτή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και το spread στις τιμές μεταξύ HSFO και LSFO, καθώς πέρυσι οι προβλέψεις για το spread ήταν γύρω στα $300-400, φέτος είναι στα $175, ενώ οι προβλέψεις για το τέλος του χρόνου εκτιμάται στα $150-175. Κατά συνέπεια για τον ίδιο μια επένδυση scrubbers σε ένα πλοίο μικρού μεγέθους δεν είναι πλέον ενδεδειγμένη, εκτιμώντας επίσης ότι η πλειοψηφία των ναυτιλιακών εταιρειών θα στραφεί σε καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο. Ο κ. Βαλεντής εξέφρασε την άποψη ότι το 2020 θα φέρει νέες ευκαιρίες και θα διαμορφώσει ένα θετικό κλίμα στην αγορά, ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2020 θα επέλθει ισορροπία στο spread HSFO και LSFO.
Ο κ. Εμμανουήλ Αλεξάνδρου από την μεριά του επεσήμανε ότι η ναυτιλία αποτελεί το πλησιέστερο μοντέλο ελεύθερης αγοράς, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό και απρόβλεπτες μεταβλητές. Ενδεικτικά ανέφερε δύο παραδείγματα: το πρόσφατο περιστατικό της κατάρρευσης φράγματος της Vale, το οποίο επηρέασε τις παγκόσμιες μεταφορές σιδηρομεταλλεύματος, αλλά και το παράδειγμα της αναμενόμενης χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε χώρες της Ε.Ε. μέχρι το 2030. O κ. Αλεξάνδρου εστίασε, επίσης, και σε ζητήματα που απασχολούν τη ναυτιλία σήμερα, όπως οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και οι πολιτικές εμπορικού προστατευτισμού, ενώ επεσήμανε ότι η ελληνική ναυτιλία αναγνωρίζεται διεθνώς ως ποιοτική και αξιόπιστη.
Ο Δρ. Δημήτρης Τσουκνιδής, Λέκτορας Ναυτιλιακών Χρηματοοικονομικών, Τμήμα Εμπορίου, Χρηματοοικονομικών και Ναυτιλίας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την επιστημονική επιμέλεια του οποίου πραγματοποιήθηκε η ειδική έρευνα των Ναυτικών Χρονικών για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο το 2019, σημείωσε στον λόγο του ότι η ζήτηση για τη ναυτιλία είναι παράγωγος ζήτηση. Ο ίδιος προσέθεσε ότι η έρευνα των Ναυτικών Χρονικών εστίασε στην θαλάσσια διακίνηση των εμπορευματικών αγαθών, έναν τομέα στον οποίο δεν έχει διεισδύσει επαρκώς η εκπαίδευση στα προπτυχιακά και στα μεταπτυχιακά προγράμματα των Σχολών. Στο πλαίσιο της ομιλίας του ο δρ. Τσουκνιδής τόνισε ότι σύμφωνα με ευρήματα παγκόσμιων ερευνών εκτιμάται ότι κάθε χρονική στιγμή και κατά μέσο όρο το 45% των πλοίων παγκοσμίως πλέουν υπό έρμα, δίχως φορτίο και πως θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να μειωθεί το εν λόγω ποσοστό, ενώ επεσήμανε ότι οι αλλαγές στα εμπορικά ισοζύγια των προϊόντων που μεταφέρονται δια θαλάσσης επηρεάζουν το κόστος μεταφοράς στα ναύλα και κατ’ επέκταση την οικονομική ανάπτυξη των χωρών που εμπλέκονται στο θαλάσσιο εμπόριο όπως και των γειτονικών τους χωρών.
Η πρώτη ετήσια ειδική έρευνα των Ναυτικών Χρονικών αναφορικά με τις τάσεις και τις εκτιμήσεις για το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο το 2019 πραγματοποιήθηκε από τον κ. Γιάννη Θεοδωρόπουλο και την κ. Αγγελική Κολιομίχου, οικονομικούς αναλυτές των Ναυτικών Χρονικών.
Χορηγός της έρευνας και της εκδήλωσης παρουσίασης της ειδικής ερευνας ήταν η εταιρεία Seabright.