Του Καπτ. Γ. Γεωργούλη
Στις 12 Μαΐου 2019, τέσσερα δεξαμενόπλοια υπέστησαν ζημιές στο αγκυροβόλιο της Φουτζάιρα, που ανήκει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και χρησιμοποιείται κυρίως ως κέντρο ανεφοδιασμού των δεξαμενόπλοιων που πρόκειται να εισέλθουν για φόρτωση στον Περσικό Κόλπο ή αυτών που βγαίνουν από τον Κόλπο φορτωμένα. Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΑΕ ανέφερε ότι τα πλοία έπεσαν θύματα δολιοφθοράς, αλλά δεν μπόρεσε ούτε να δείξει τους υπευθύνους ούτε και τον τρόπο με τον οποίο τα πλοία δέχτηκαν τα πλήγματα. Δεν υπήρξε απώλεια ζωής λόγω του συμβάντος και ο λιμένας παρέμεινε σε πλήρη λειτουργία σε κατάσταση ασφαλείας 2 μετά το περιστατικό.
Σε κοινό ανακοινωθέν Τύπου, η INTERTANKO και ο OCIMF (Oil Companies International Maritime Forum) δηλώνουν ότι η ευρείας κλίμακας επίθεση σε τέσσερα δεξαμενόπλοια στο αγκυροβόλιο της Φουτζάιρα φαίνεται πως ήταν καλά σχεδιασμένη και συντονισμένη. Επιπλέον, αναφέρουν ότι κάθε πλοίο χτυπήθηκε κατά πάσα πιθανότητα από υποεπιφανειακή εκρηκτική συσκευή, που τοποθετήθηκε είτε από σκάφος χειριζόμενο από απόσταση είτε από δύτες. Και οι δύο αυτές μέθοδοι τοποθέτησης εκρηκτικών είναι πιθανότερο να εφαρμοστούν όταν τα πλοία είναι αγκυροβολημένα και απαιτούν χαμηλότερο επίπεδο πολυπλοκότητας από τη χρήση των αυτοσχέδιων εκρηκτικών συσκευών (WBIED) – που είναι γνωστό ότι είχαν χρησιμοποιηθεί κατά των πλοίων στη Νότια Ερυθρά Θάλασσα.
Στη συνέχεια εξέδωσαν οδηγίες προς τους πλοιάρχους των πλοίων, όπου συστήνουν την αναθεώρηση του BMP5.
Σύμφωνα πάντα με τις παραπάνω οδηγίες, πρέπει:
• Με την ανάληψη νέου ταξιδιού, να εφαρμόζεται ειδική αξιολόγηση κινδύνου για το ταξίδι πριν από την είσοδο σε οποιαδήποτε περιοχή όπου υπήρξε περιστατικό ή η απειλή έχει αλλάξει το επίπεδο ασφαλείας του λιμανιού.
• Μετά την αξιολόγηση κινδύνου, να ελεγχθεί και το σχέδιο ασφαλείας του πλοίου.
• Να εξεταστεί το τμήμα 2 του BMP5, στο οποίο περιγράφονται οι απειλές.
• Να διατηρηθεί ένα πλήρες σχέδιο επαγρύπνησης στη γέφυρα για τα αγκυροβολημένα πλοία.
• Να εφαρμοστούν περιπολίες καταστρώματος.
• Να εφαρμοστούν θαλάσσιες περιπολίες ασφαλείας όπου είναι δυνατόν.
• Να διατηρηθεί ο έλεγχος επικοινωνίας με όλα τα σκάφη που προσεγγίζουν.
• Να επιβεβαιωθεί ότι έχουν γίνει αυστηροί έλεγχοι στην επιβίβαση.
• Να μην είναι χαμηλά η κλίμακα επικοινωνίας, εκτός αν είναι απαραίτητο.
• Να ενισχυθεί ο εξωτερικός φωτισμός, όπου είναι δυνατόν, ιδιαίτερα πάνω από την πρύμνη, και να χρησιμοποιηθούν προβολείς.
• Να αναφερθεί οποιαδήποτε ύποπτη δραστηριότητα αμέσως, τόσο στις αρχές λιμένα όσο και στο United Kingdom Maritime Trade Operation ‒UKMTO (+ 442392222060) τηλεφωνικώς.
• Να παρακολουθούνται στενά όλα τα μέσα επικοινωνίας.
• Να ελέγχονται όλα τα μέσα πυρόσβεσης για άμεση χρήση.
• Να επιβεβαιώνεται ότι η πυροσβεστική αντλία έκτακτης ανάγκης είναι διαθέσιμη.
• Να βρίσκεται σε λειτουργία το σύστημα εντοπισμού (AIS).
Ορισμένες σημαίες απαιτούν από τα πλοία τους αυξημένο επίπεδο ασφαλείας για το λιμάνι της Φουτζάιρα, που σημαίνει ότι τα πλοία πρέπει να εφαρμόσουν πρόσθετα μέτρα, με στόχο να αυξήσουν τα επίπεδα ασφαλείας, σύμφωνα με το επίσημο σχέδιο ασφαλείας πλοίου. Για παράδειγμα, οι νορβηγικές αρχές στις 13 Μαΐου 2019 έθεσαν προσωρινά το επίπεδο ασφαλείας για τα νορβηγικά πλοία στο λιμάνι της Φουτζάιρα από το ISPS1 στο ISPS2.
Μετά τις παραπάνω οδηγίες είναι σαφές ότι τα πλοία πρέπει να αυξήσουν τα μέτρα ασφαλείας τους, σαν να μπορούν τα πληρώματά τους να αντιμετωπίσουν καλά οργανωμένες και συντονισμένες επιθέσεις, όπως τονίστηκε από τους επίσημους φορείς. Οι ναυτικοί είναι άρτια εκπαιδευμένοι για να μπορούν να ανταποκρίνονται με αποτελεσματικότητα στα καθήκοντά τους, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις. Επομένως δεν μπορούμε να ζητάμε από τους ναυτικούς να αποκτήσουν δεξιότητες αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας για να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τέτοιου είδους απειλές.
Τέλος, οι υπάρχουσες υποδομές αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών πρέπει να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά, κρατώντας μακριά τέτοιες απειλές από κέντρα εξυπηρέτησης εμπορικών πλοίων, με περισσότερες περιπολίες και αύξηση των ελέγχων των σκαφών που προσεγγίζουν τις συγκεκριμένες περιοχές.
Απόσπασμα από το άρθρο του καπτ. Γέωργιου Γεωργούλη με τίτλο «Ενημέρωση ασφάλειας ναυτιλίας για το περιστατικό της Φουτζάιρα», Ναυτικά Χρονικά, Ιούνιος- Ιούλιος 2019, σ. 62
Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ
