Ο κ. Βασίλης Τσώλης, Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ και Αρχιμηχανικός της Atlantic Bulk Carriers Management Ltd. μιλά για τις νέες τεχνολογίες στη ναυτιλία, καθώς και για το πως αυτές αναμένεται να επηρεάσουν τις εταιρείες και τα πλοία τους.
Έξυπνη ναυτιλία είναι μια διευρυμένη γκάμα υπηρεσιών, όπως είναι οι δορυφορικές επικοινωνίες, η παρακολούθηση φορτίων, η πλοήγηση, η διαχείριση πληρωμάτων και η ενεργειακή απόδοση. Μακρινός στόχος της είναι οι πλήρως αυτοματοποιημένοι λιμένες, τα μη επανδρωμένα έξυπνα πλοία, η πιο αξιόπιστη από ποτέ πρόγνωση καιρού βάσει τοποθεσίας και η συγκέντρωση και η επεξεργασία των δεδομένων του πλοίου.
Τα τελευταία χρόνια, η στρατηγική εστίαση των κατασκευαστριών εταιρειών στην προώθηση έξυπνων προϊόντων και υπηρεσιών συνίσταται κυρίως σε δυο τομείς.
Ο πρώτος αφορά τα συστήματα που τοποθετούνται στα πλοία. Πρόκειται για συλλέκτες σημάτων και δεδομένων που τοποθετούνται σε διαφορετικά συστήματα του πλοίου και επί 24 ώρες αποστέλλουν δεδομένα μέσω δορυφορικής επικοινωνίας, αφού αυτά έχουν συγκεντρωθεί σε έναν κεντρικό συλλέκτη πληροφοριών (server) και επεξεργαστεί από αυτόν.
Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από τα κύρια μηχανήματα του πλοίου (μηχανή, γεννήτριες, λέβητας κ.ά.) και από τα όργανα ναυσιπλοΐας και επικοινωνίας του πλοίου, όπως τα ECDIS, Randar, βυθόμετρο, δρομόμετρο κ.ά. Κάποιοι κατασκευαστές χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence) και τη μηχανική μάθηση (machine learning) αξιοποιώντας την τεχνολογία των ασυρμάτων δικτύων και των έξυπνων συσκευών.
Ο δεύτερος τομέας είναι η διαχείριση των δεδομένων που φεύγουν από το πλοίο και φτάνουν μέσω διαφόρων συστημάτων στη ναυτιλιακή εταιρεία. Κάθε ναυτιλιακή εταιρεία είναι υποχρεωμένη να επενδύσει στην αγορά προγραμμάτων προστασίας δεδομένων, καθώς διάφοροι οργανισμοί έχουν εκδώσει οδηγίες και απαιτήσεις όσον αφορά το cyber security τόσο στα γραφεία όσο και στα πλοία.
Το μέλλον είναι προδιαγεγραμμένο για τις εταιρείες και τα πλοία τους, αφού τα βασικά μηχανήματα των πλοίων θα συνδέονται δορυφορικά σε πραγματικό χρόνο, μετατοπίζοντας σταδιακά την ευθύνη των αποφάσεων από το πλοίο στη στεριά.
Πόσο κοντά είναι όμως αυτό; Υπάρχει ακόμη αρκετή δυσπιστία όσον αφορά την επένδυση ενός αρκετά μεγάλου ποσού από τη ναυτιλιακή στον εξοπλισμό των πλοίων. Πώς μπορεί να επενδύσει κανείς σε κάποια νέα τεχνολογία ή σε έναν κατασκευαστή που υπόσχεται μεν, αλλά τα αποτελέσματα αυτής της τεχνολογίας δεν έχουν εφαρμοστεί σε μεγάλο αριθμό πλοίων;
Σε τι ποσοστό ο κατασκευαστής θα ενημερώνει το πλοίο ή τη ναυτιλιακή εταιρεία ότι πρέπει να γίνονται αναβαθμίσεις σε software ή hardware και τι εγγυήσεις παρέχει γι’ αυτό;
Πώς εξασφαλίζεται ο πλοιοκτήτης ότι τα δεδομένα που λαμβάνει από το πλοίο είναι αξιόπιστα και με τι μέτρο σύγκρισης προκύπτει αυτή η αξιοπιστία;
Είναι βέβαιο και ήδη έχει ξεκινήσει σε μεγάλο βαθμό ο εξοπλισμός των πλοίων πολλών ναυτιλιακών εταιρειών με έξυπνα μηχανήματα, οι οποίες παίρνουν το ρίσκο επενδύοντας στην τεχνολογία αυτή και εκπαιδεύοντας στελέχη που θα παρακολουθούν τα πλοία τους, αποσκοπώντας βέβαια σε μακροπρόθεσμα οφέλη, που θα μειώσουν το λειτουργικό κόστος.
Δεν πρέπει επίσης να αγνοείται το γεγονός ότι οι απρόβλεπτες αστοχίες συστημάτων πλοίου, οι πολυσύχναστες θαλάσσιες αρτηρίες, ο κίνδυνος πειρατείας και κυβερνοπειρατείας απαιτούν μεγάλο βαθμό αξιοπιστίας και εφεδρείας των υπαρχόντων μηχανημάτων.
Γι’ αυτό, το αυτόνομο πλοίο θα αργήσει να εμφανιστεί και ίσως να χρειαστούν κάποιες δεκαετίες ώστε να ωριμάσει η ιδέα και να υλοποιηθεί, αφού έχουν βγει και οι σχετικοί κανονισμοί από πλευράς κατασκευής και λειτουργίας του, καθώς και το νομικό πλαίσιο από πλευράς αρχών.
Απόσπασμα από τη συνέντευξη του κ. Βασίλη Τσώλη, Ναυπηγού Μηχανολόγου Μηχανικού ΕΜΠ και Αρχιμηχανικού της Atlantic Bulk Carriers Management Ltd. με τίτλο «Η ευθύνη των αποφάσεων θα μετατοπιστεί σταδιακά από το πλοίο στη στεριά», Ναυτικά Χρονικά, Οκτώβριος 2019
