Του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Στις 13 Οκτωβρίου 2019 τέθηκαν σε ισχύ τροποποιήσεις της διεθνούς σύμβασης διαχείρισης θαλάσσιου έρματος (Ballast Water Management – BWM), με στόχο την πρόληψη της εξάπλωσης ειδών που μπορεί να εισβάλουν σε ξένα νερά μεταφερόμενα στο έρμα των πλοίων, σύμφωνα με ανακοίνωση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO).
Η διεθνής σύμβαση για τον έλεγχο και τη διαχείριση του ύδατος του έρματος των πλοίων και των ιζημάτων (σύμβαση BWM) τέθηκε σε ισχύ στις 8 Σεπτεμβρίου 2017.
Έκτοτε, τα πλοία χρειάστηκε να διαχειρίζονται το νερό έρματος, προκειμένου να αποφευχθεί η μεταφορά υδρόβιων ειδών και η εξάπλωσή τους σε ξένα νερά, όπου δεν υπάρχουν φυσικοί εχθροί, δημιουργώντας τεράστιες ανισορροπίες στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Σύμφωνα με τη σύμβαση, όλα τα πλοία πρέπει να διαθέτουν ειδικό σχέδιο διαχείρισης του έρματος του πλοίου (Ballast Water Management Plan) και να τηρούν βιβλίο έρματος, εισάγοντας όλες τις εργασίες που αφορούν σε αυτό (ανταλλαγή, επεξεργασία, ερματισμός, αφερματισμός, δειγματοληψία).
Επίσης, τα πλοία πρέπει να διαχειρίζονται το νερό έρματος ώστε να πληρούν είτε το πρότυπο D-1, που αφορά την ανταλλαγή έρματος, είτε το πρότυπο D-2, που αφορά την επεξεργασία του θαλάσσιου έρματος πάνω στο πλοίο με την εξουδετέρωση όλων των ειδών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή σε ξένα νερά. Οι τροποποιήσεις που ισχύουν από 13 Οκτωβρίου 2019 επισημοποιούν το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της μετάβασης από το πρότυπο D-1 στο πρότυπο D-2, το οποίο φτάνει έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2024 (διάγραμμα 1).
Διάγραμμα 1: Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης μετάβασης από D-1 σε D-2 / Πηγή: DNV GL
Επιπλέον, οι τροποποιήσεις καθιστούν υποχρεωτικό τον Κώδικα Πιστοποίησης των Συστημάτων Επεξεργασίας Υδάτινου Έρματος, ο οποίος καθορίζει τον τρόπο επιθεώρησης, αξιολόγησης και έγκρισης των συστημάτων BWM που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη του D-2.
Οι τροποποιήσεις της σύμβασης BWM εγκρίθηκαν τον Απρίλιο του 2018. Στην ουσία, το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή σημαίνει ότι η συμμόρφωση με το D-2 πρότυπο που ορίζεται στη σύμβαση θα είναι σταδιακή σε βάθος χρόνου για μεμονωμένα πλοία, έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2024. Με την πάροδο του χρόνου, όλο και περισσότερα πλοία θα συμμορφώνονται με το πρότυπο D-2, με την τοποθέτηση συστημάτων επεξεργασίας θαλάσσιου έρματος. Σήμερα υπάρχουν πολλά τέτοια εγκεκριμένα συστήματα στην αγορά, τα οποία χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους εξουδετέρωσης των θαλάσσιων οργανισμών στο έρμα, όπως το υπεριώδες φως ως η πλέον φυσική μέθοδος εξουδετέρωσης των οργανισμών, η ηλεκτρόλυση και τα χημικά. Τα τελευταία ελέγχονται διεξοδικά, κατά τη διαδικασία πιστοποίησης, για το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα μετά την απόρριψη του έρματος.
Σύμφωνα με την άποψη πολλών διαχειριστών και εκ του αποτελέσματος, πολλά συστήματα εγκεκριμένα σύμφωνα με τον κώδικα που τίθεται σε ισχύ δεν ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στη λειτουργία τους. Επιπροσθέτως, τα πληρώματα που καλούνται να εκτελέσουν την επεξεργασία χρειάζονται χρόνο εξοικείωσης με τη λειτουργία των συστημάτων και πιθανώς εκπαίδευση από τους κατασκευαστές αυτών. Στο μεταξύ, και μέχρι να αποκατασταθεί η αξιοπιστία των συγκεκριμένων συστημάτων, τα πλοία εφαρμόζουν τη διαδικασία D-1 για να αποφύγουν καθυστερήσεις και πρόστιμα στα λιμάνια, ενώ έχουν εγκαταστήσει συστήματα αξίας κάποιων εκατομμυρίων χωρίς την αποτελεσματικότητα της εξουδετέρωσης των επικίνδυνων ειδών, όπως ευαγγελίζεται ο IMO.
Απόσπασμα από το άρθρο του καπτ. Γέωργιου Γεωργούλη με τίτλο «Αγώνας των bulk carriers να είναι εφοδιασμένα με καύσιμα χαμηλού θείου λίγες ημέρες πριν από το 2020», Ναυτικά Χρονικά, Δεκέμβριος 2019
