Του Καπτ. Γ. Γεωργούλη
Ένα νέο στέλεχος του ιού Corona (novel Coronavirus 2019-nCoV) συνεχίζει να εξαπλώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς στην Κίνα, ενώ στις 28 Ιανουαρίου ο αριθμός των θυμάτων, σύμφωνα με τις αρχές της Κίνας, είχε ξεπεράσει τους 300, με περισσότερα από 16.500 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νέας ασθένειας. Η συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων αφορούν την περιοχή της Κεντρικής Κίνας, ωστόσο ο ιός έχει εξαπλωθεί σε τουλάχιστον 24 χώρες παγκοσμίως.
Είναι γεγονός ότι ο τρόπος μετάδοσης του ιού (άγγιγμα – σωματίδια από την αναπνοή) από άνθρωπο σε άνθρωπο και ο αριθμός των νεκρών έχουν θέσει σε συναγερμό όλες τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας παγκοσμίως, με πρώτο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος έχει εκδώσει οδηγίες αντιμετώπισης της εξάπλωσης σε πρώτο χρόνο και καταπολέμησης του ιού σε δεύτερο χρόνο.
Είναι απαραίτητο, πριν ασχοληθούμε με τις επιπτώσεις του κίνδυνου εξάπλωσης του ιού, να αναφερθούμε στο χρονικό του εντοπισμού του στελέχους του ιού στον άνθρωπο. Τα πρώτα κρούσματα εντοπίστηκαν τον Δεκέμβριο του 2019 στην πόλη Ουχάν, με τις κινεζικές αρχές να αναφέρουν ότι υπάρχουν σχεδόν 300 κρούσματα και τέσσερις θάνατοι. Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, δύσπνοια, δυσκολίες στην αναπνοή και στη συνέχεια ο ιός προκαλεί βαριάς μορφής πνευμονία.
Αν και τα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι συγκεντρωμένα στην Ουχάν, νέα κρούσματα αναφέρθηκαν μέσα σε λίγες ημέρες στο Πεκίνο, στη Σαγκάη και στη Σεντσέν, καθώς και στην Ιαπωνία, στην Ταϊλάνδη και στη Νότια Κορέα, ενώ οι κινεζικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι ο κορονοϊός μπορεί να περάσει από άτομο σε άτομο. Ως εκ τούτου, υπάρχουν ανησυχίες ότι η ασθένεια θα μπορούσε να εξαπλωθεί με μεγάλη ταχύτητα, καθώς οι άνθρωποι αρχίζουν να ταξιδεύουν από και προς την Κίνα για τον εορτασμό του νέου έτους.
Με δεδομένο ότι η Κίνα είναι από τις χώρες με τη μεγαλύτερη ίσως θαλάσσια εμπορική δραστηριότητα, η ναυτιλία για μία ακόμα φορά βρίσκεται στη δύσκολη θέση να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον νέο κίνδυνο για την παγκόσμια υγεία μετά την έκρηξη της Φουκουσίμα και τον ιό Ebola στη Δυτική Αφρική. Ποιοι οι κίνδυνοι που καλείται να αντιμετωπίσει η ναυτιλία και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν;
Οι κίνδυνοι που καλείται να αντιμετωπίσει η παγκόσμια ναυτιλία εξαιτίας του νέου ιού είναι:
• Η πρόληψη της εξάπλωσης της νόσου από τα λιμάνια της Κίνας προς τα υπόλοιπα λιμάνια.
• Η διασφάλιση της καλής υγείας των ναυτικών (όχι μόνο των υπηρετούντων στο πλοίο αλλά και των ναυτικών που πρόκειται να ναυτολογηθούν και αυτών που επαναπατρίζονται).
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από τα πλοία που ταξιδεύουν στις περιοχές που έχουν προσβληθεί από τον ιό, σύμφωνα με οδηγίες του παγκόσμιου οργανισμού και των P&I Clubs, είναι τα ακόλουθα:
• Σχεδιασμός και ανάπτυξη σχεδίου πρόληψης σχετικά με:
o Το πώς να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.
o Ρυθμίσεις καραντίνας και διάθεση ή περιορισμό ιατρικού υλικού.
o Ξεχωριστές τουαλέτες και εγκαταστάσεις λουτρών για μολυσμένα άτομα.
o Απολύμανση επιφανειών και περιοχών που έχουν μολυνθεί.
o Καλή τήρηση αρχείων για κάθε ενέργεια που έχει γίνει, καθώς και για τις κινήσεις του πληρώματος και των επισκεπτών από και προς το πλοίο.
• Εφαρμογή καλών πρακτικών υγιεινής:
o Πλύσιμο των χεριών τακτικά με σαπούνι και ζεστό καθαρό νερό. Στη συνέχεια, χρήση αλκοόλης ή αντισηπτικών διαλυμάτων.
o Άτομα με συμπτώματα κρυολογήματος ή γρίπης να απομακρύνονται από το πλοίο.
o Κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντιλο κατά τον βήχα ή το φτάρνισμα, απόρριψη σε κλειστό δοχείο απορριμμάτων μετά τη χρήση και πλύσιμο των χεριών.
o Χειρισμός των ωμών και των μαγειρεμένων τροφών ξεχωριστά – χρήση διαφορετικών μαχαιριών και επιφανειών κοπής.
o Το κρέας και τα αυγά πρέπει να είναι καλά μαγειρεμένα.
• Έλεγχος πρόσβασης στο πλοίο:
o Αν κάποιος προσπαθήσει να επιβιβαστεί στο πλοίο και παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου, τότε η είσοδος δεν πρέπει να επιτραπεί.
o Αποτελεσματικά μέτρα ασφάλειας όταν το πλοίο βρίσκεται σε πληγείσες περιοχές, μην επιτρέποντας την είσοδο στο πλοίο στο μη εξουσιοδοτημένο προσωπικό.
o Περιορισμός της πρόσβασης στα καταλύματα του πλοίου – όλες οι πόρτες κλειδωμένες.
o Χρήση αλκοολούχου διαλύματος στην κλίμακα από όποιον επιβιβάζεται στο πλοίο.
• Ασφάλεια κατά τη διάρκεια παραμονής σε λιμάνι πληγείσας περιοχής:
o Ο πλοίαρχος πρέπει να εξετάσει προσεκτικά αν θα επιτρέψει την έξοδο του πληρώματος σε λιμάνια που έχουν προσβληθεί.
o Ενημέρωση για την κατάσταση του λιμανιού σε σχέση με τη νόσο από τον πράκτορα.
o Αποφυγή της αλλαγής του πληρώματος στα λιμάνια χωρών υψηλού κινδύνου.
o Παραλαβή τροφίμων και αναλωσίμων από λιμάνια και περιοχές που δεν έχουν πληγεί από το ιό.
• Μάθετε καλά τα συμπτώματα:
o Πυρετός, βήχας, δύσπνοια και δυσκολίες στην αναπνοή.
o Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις: πνευμονία, σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο και νεφρική ανεπάρκεια.
o Εάν ένα μέλος του πληρώματος παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου, ο πλοίαρχος πρέπει να ζητήσει αμέσως ιατρική βοήθεια και να προβεί πάραυτα στη λήψη μέτρων εξάπλωσης σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό.
• Μην αγγίζετε ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο:
o Καμία φυσική επαφή με άρρωστα άτομα χωρίς ειδική προστασία (μάσκα, γάντια, ειδική στολή).
o Καμία επαφή με αντικείμενα, ρούχα, σεντόνια ή σωματικά υγρά του μολυσμένου προσώπου.
o Καμία επαφή με ζώντα ζώα και επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τα ζώα.
Η λήψη των παραπάνω μέτρων θα βοηθήσει τα πλοία να περιορίσουν την εξάπλωση της νόσου σε ό,τι αφορά τα πληρώματα, αλλά και μέσω των πληρωμάτων σε άλλες χώρες και λιμάνια. Τι γίνεται όμως με τα μεταφερόμενα φορτία και ειδικά αυτά που μεταφέρονται με εμπορευματοκιβώτια και συσκευάζονται μέσα σε αυτά από ανθρώπινα χέρια; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να εξουδετερωθεί ο ιός στην ελεύθερη ατμόσφαιρα; Πολλά ερωτήματα μένουν να απαντηθούν μέχρι να επιβεβαιωθούν οι πρακτικές και οι διαδικασίες που εξουδετερώνουν τις επιπτώσεις από τη νέα αυτή ασθένεια, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της υγείας των ναυτικών και όσων ασχολούνται με τη θαλάσσια δραστηριότητα. Μέχρι τότε, όμως, οι ναυτικοί μας πρέπει να τηρούν απόλυτα τις οδηγίες και τα μέτρα που προτείνονται από τους αρμόδιους φορείς στο δόγμα «σχεδιάζουμε για το χειρότερο αναμένοντας το καλύτερο».
Απόσπασμα από το άρθρο του καπτ. Γέωργιου Γεωργούλη με τίτλο «Ο νέος κορονοϊός, οι επιπτώσεις του στη ναυτιλία και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπισή του», Ναυτικά Χρονικά, Φεβρουάριος 2020
