Του Καπτ. Γ. Γεωργούλη
Είναι σαφές ότι από τις πρώτες εβδομάδες εφαρμογής των νέων μέτρων για τα ναυτιλιακά καύσιμα από τον ΙΜΟ για το 2020 δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Ωστόσο, φαίνεται ότι μέχρι τώρα οι πλοιοκτήτες που επέλεξαν τα συστήματα scrubbers για την αποθείωση των καυσαερίων αποκομίζουν μεγαλύτερο όφελος.
Το μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των scrubbers δεν προήλθε τόσο από τη συνεχόμενη βελτίωσή τους, όσο από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου λόγω της πολιτικής έντασης μεταξύ Ιράν και Ηνωμένων Πολιτειών.
Αυτή η άνοδος των τιμών προκάλεσε την αναπόφευκτη αύξηση της τιμής των ναυτιλιακών καυσίμων, παρασύροντας σε πολύ υψηλές τιμές τα νέα καύσιμα, που πληρούν τις προδιαγραφές του 2020, έναντι των καυσίμων υψηλής περιεκτικότητας σε θείο. Μια διαφορά $300 δις μεταξύ των καυσίμων υψηλής περιεκτικότητας και των νέων για το 2020, δίνοντας ένα ισχυρό προβάδισμα στα πλοία που είναι εφοδιασμένα με scrubbers.
Μέχρι και τα τέλη του περασμένου έτους, ένας μικρός μόνο αριθμός πλοιοκτητών ενδιαφέρθηκαν να τοποθετήσουν scrubbers στα πλοία τους και κατά συνέπεια οι προμηθευτές ναυτιλιακών καυσίμων θα στραφούν αναγκαστικά στα νέα καύσιμα, μειώνοντας την παραγωγή των καυσίμων με υψηλή περιεκτικότητα μέχρι τελικά την κατάργησή τους λόγω μειωμένης ζήτησης. Οι τελευταίες έρευνες ωστόσο φαίνεται να διαμορφώνουν διαφορετικές τάσεις. Επί του παρόντος, τα scrubbers έχουν τοποθετηθεί ή τοποθετούνται στο 12% της χωρητικότητας του παγκόσμιου στόλου, με τον αριθμό να αυξάνεται συνεχώς, ενώ πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι θα φτάσουν στο 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας. Ο αριθμός αυτός είναι πολύ κοντά στο μερίδιο αγοράς που κατέχουν τα παράγωγα Marine Diesel Oil (MDO) και Marine Gas Oil (MGO). Είναι επομένως αρκετό να διατηρήσουν το καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε θείο (HSFO) στην αγορά των ναυτιλιακών καυσίμων. Πολλοί ισχυρίζονταν ότι τα scrubbers αφορούν μόνο τα μεγάλα πλοία και ότι ο περιορισμένος χώρος που ήταν διαθέσιμος στα μικρότερα πλοία απέκλειε τη χρήση τους. Αυτό ήρθε να το αλλάξει μια ολλανδική εταιρεία η Value Maritime (VM), η οποία κατασκεύασε επιτυχώς scrubbers για πλοία νεκρού βάρους 8.000 τόνων. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι τα πλοία αυτού του μεγέθους χρησιμοποιούν MGO, η προοπτική της τοποθέτησης scrubbers πιθανόν να λειτουργήσει υπέρ της χρήσης του HSFO.
Η χρήση των scrubbers ισχυροποιήθηκε μέσα στον Ιανουάριο από μια έκθεση που δημοσιεύτηκε από τον DNV και τη MAN Energy Solutions. Η έκθεση αφορά την έρευνα για τις επιπτώσεις του μαύρου άνθρακα στο περιβάλλον της Αρκτικής. Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα, το Very Low Sulphur Fuel Oil (VLSFO) που αναπτύχθηκε για να ανταποκριθεί στους κανονισμούς του ΙΜΟ 2020 για το θείο περιέχει υψηλές ποσότητες αρωματικών υδρογονανθράκων. Δεν παρουσιάζουν πρόβλημα σε ό,τι αφορά την τήρηση των κανόνων SOx 2020, αλλά το αυξημένο επίπεδο των αρωματικών ουσιών σημαίνει ότι αυξάνονται ο μαύρος άνθρακας και τα αιωρούμενα σωματίδια (Particulate Matter – PM), ενώ στον αντίποδα τα συστήματα scrubbers επιτρέπουν την τήρηση των κανόνων SOx και των εκπομπών ρύπων PM και μαύρου κάρβουνου.
Μετά τα παραπάνω, φαίνεται ότι η επιλογή για την τοποθέτηση scrubbers δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, παρά τα προβλήματα εγκατάστασης και χρήσης, όσο το τοπίο δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη σε ό,τι αφορά την ευρεία χρήση των νέων ναυτιλιακών καυσίμων. Το τοπίο όμως δεν έχει ξεκαθαρίσει όσον αφορά τη συνέχεια στις πολιτικές του ΙΜΟ και τα επόμενα μέτρα σχετικά με τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, του μαύρου άνθρακα (αιθάλης) και των αιωρούμενων σωματιδίων. Είναι πιθανό να ζητηθεί η τοποθέτηση συστημάτων scrubbers και ειδικών φίλτρων σωματιδίων πετρελαίου μιας άλλης τεχνολογίας, με την αγορά να αιφνιδιάζεται συνεχώς, ενώ το πλεονέκτημα τελικά μεταφέρεται στις εταιρείες κατασκευής των κατάλληλων συστημάτων.
Απόσπασμα από το άρθρο του καπτ. Γέωργιου Γεωργούλη με τίτλο «Scrubbers vs Very Low Sulphur Fuel Oil: Η πλάστιγγα θα αργήσει να πάρει κλίση», Ναυτικά Χρονικά, Φεβρουάριος 2020
