Η Επιτροπή εμπειρογνωμόνων (Committee of Experts) του ILO εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για τις επιπτώσεις στα δικαιώματα των ναυτικών, όπως αυτά προβλέπονται από την MLC (Maritime Labour Convention 2006), λόγω των περιορισμών και των μέτρων που έχουν θέσει σε εφαρμογή οι κυβερνήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταδεικνύουν οι οργανισμοί ITF (International Transport Workers’ Federation) και ICS (International Chamber of Shipping), η Eπιτροπή του ILO σημειώνει πως παρά την αδιάλειπτη λειτουργία των λιμένων, οι ναυτικοί αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στις αλλαγές πληρωμάτων και στον επαναπατρισμό τους. Επιπρόσθετα, η Eπιτροπή σημειώνει πως οι ναυτικοί καλούνται να εργαστούν πέραν των συμβάσεων εργασίας, δεν έχουν πρόσβαση σε ιατρική μέριμνα στην ξηρά και στερούνται τον επαναπατρισμό τους.
Πιο συγκεκριμένα, η Eπιτροπή τονίζει πως ο όρος του «Force Majeure», δηλαδή «λόγω ανωτέρας βίας», αποτελεί δικαιολογία πολλών κρατών-μελών, τα οποία ενώ έχουν προσυπογράψει την MLC, την εποχή της πανδημίας δεν συμμορφώνονται με τα άρθρα της σύμβασης. Η Eπιτροπή επισημαίνει πως στην αρχή της πανδημίας πολλά κράτη-μέλη είχαν έρθει αντιμέτωπα με πρωτοφανείς καταστάσεις και δυσκολίες σχετικά με την αντιμετώπιση των ναυτικών. Σύμφωνα με την απόφαση, με το πέρας τουλάχιστον δέκα μηνών από την αρχή της πανδημίας, πλέον τα κράτη-μέλη δεν δύναται να δικαιολογούν περαιτέρω την στάση τους.
Με την απόφασή της, η επιτροπή προτρέπει όσες κυβερνήσεις, σημαίες πλοίων και λιμενικές αρχές των κρατών που έχουν προσυπογράψει την MLC να αναγνωρίσουν τους ναυτικούς ως εργαζομένους στην πρώτη γραμμή, ώστε να προστατευτούν τα δικαιώματά τους.
Μεταξύ άλλων, η επιτροπή προτρέπει τα εξής:
· Οποιαδήποτε επιμήκυνση της συμβάσεως εργασίας των ναυτικών να γίνεται με την ελεύθερη βούληση τους.
· Ο ναυτικός να μην υπόκειται σε οποιοδήποτε άμεσο ή έμμεσο κόστος το οποίο προκύπτει από την υποχρέωση σε παραμονή καραντίνας.
· Οι ναυτικοί να δικαιούνται άδειες εξόδου για λόγους υγείας, τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και προστασίας.
· Οι ναυτικοί να επαναπατρίζονται χωρίς έξοδα για τους ίδιους, όπως ορίζει η MLC, με το όριο των έντεκα μηνών υπηρεσίας εν πλω.
· Οι ναυτικοί να καλύπτονται με τα κατάλληλα μέσα προστασίας της υγείας τους και να έχουν πρόσβαση σε άμεση και επαρκή ιατρική φροντίδα κατά την εργασία και την παραμονή τους εν πλω.
· Να ληφθούν μέτρα για την υποστήριξη της σωματικής και ψυχικής υγείας των ναυτικών, ιδιαίτερα κατά την πολύμηνη παραμονή εν πλω.
Τέλος, να τονιστεί ότι μέχρι στιγμής 46 χώρες έχουν αναγνωρίσει τους ναυτικούς ως εργαζομένους της πρώτης γραμμής.
