Αυτοματοποιημένα πλοία και Αυτόνομη Ναυτιλία: Μύθος ή πραγματικότητα;

Tα τελευταία χρόνια με την άνοδο της τεχνολογίας και τη διείσδυση της ψηφιοποίησης στη ναυτιλία πολύς λόγος γίνεται για τα αυτοματοποιημένα πλοία και το κατά πόσο αυτά θα αποτελέσουν μια πραγματικότητα στο εγγύς μέλλον.

Για το σημαντικό αυτό ζήτημα την Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2021 εκπρόσωποι της ελληνικής και της νορβηγικής ναυτιλιακής κοινότητας, δύο εκ των κορυφαίων της Ευρώπης, αντάλλαξαν απόψεις στο webinar με τίτλο «Remote Controlled and Automated Ships: Already a Reality?» το οποίο διοργάνωσαν από κοινού η Νορβηγική Πρεσβεία στην Αθήνα και η Isalos.net. Η ψηφιακή συζήτηση πραγματοποιήθηκε υπό την Αιγίδα της HELMEPA και με τη χορηγία της Franman.

Στη συζήτηση συμμετείχαν οι κ.κ.
• Βασίλης Λαμπρόπουλος, Chief Operating Officer, Thenamaris Ships Management Inc.,
• Μίλτος Συνεφιάς, Technical Director, Pleiades Shipping Agents S.A.
• Κώστας Βλάχος, COO, Latsco Marine Management Inc.
• Lars Kristian Moen, Advanced Maneuvering & Autonomy, Kongsberg Maritime
• Ørnulf Jan Rødseth, Senior Scientist, SINTEF Ocean
• Bjørn-Johan Vartdal, Head of Maritime Research Group, DNV GL

Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Πάνος Κουρκουντής, Technical Director, Sea Traders S.A.

Σύντομο χαιρετισμό απηυθύναν η Α.Ε. Πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα κ. Frode Overland Andersen και η Σεμίραμις Σ. Παληού, Πρόεδρος της HELMEPA.

Αρχικά οι εισηγητές συμφώνησαν ότι επί του παρόντος το καινοτόμο εγχείρημα των πλήρως αυτοματοποιημένων πλοίων δεν μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί με τους ισχύοντες κανονισμούς και λόγω της πλήρους «εξάρτησης» της λειτουργίας του πλοίου από τον ανθρώπινο παράγοντα.

Παράλληλα εκφράστηκε η άποψη ότι πέραν της ίδιας της διαχειρίστριας εταιρείας ολόκληρη η εφοδιαστική αλυσίδα, όπως τα λιμάνια, θα πρέπει να προετοιμαστούν κατάλληλα για τη νέα αυτή πραγματικότητα. Κατά τους εισηγητές η πλήρης αυτοματοποίηση των διαδικασιών επί του πλοίου προτείνεται για τα μικρότερα επιβατηγά πλοία όπως τα πορθμεία. Οι ομιλητές επεσήμαναν ότι ένα σημαντικό ακόμη ζήτημα είναι ο ανασχεδιασμός των ήδη υπαρχόντων πλοίων του στόλου προκειμένου να ανταποκριθούν στις σύγχρονες επιταγές αυτοματοποίησης.

Βέβαια Έλληνες και Νορβηγοί συμφώνησαν ότι ο ως έναν βαθμό αυτοματισμός θα συμβάλλει στη συνεχή παρακολούθηση των διαδικασιών εν πλω και εν τέλει στην καλύτερη συντήρηση συστημάτων και εξοπλισμών. Ερωτηματικό αποτελεί η εξοικείωση και η εκπαίδευση των πληρωμάτων καθώς όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε κάθε τι καινούργιο που εισάγεται στη ναυτιλιακή βιομηχανία απαιτεί χρόνο αφομοίωσης από τα πληρώματα. Αναμφίβολα ωστόσο η στροφή στα αυτοματοποιημένα πλοία μεταφράζεται ως αλλαγή της καθημερινότητας των ναυτικών. Οι συμμετέχοντες στη διαδικτυακή συζήτηση ανέφεραν ότι, καθώς ο ανθρώπινος παράγοντας επί του παρόντος δεν μπορεί να παραληφθεί, ένας συνδυασμός remote control και ανθρώπινης παρέμβασης θα είχε θετικά αποτελέσματα για την απόδοση των πλοίων. Θετικός θα είναι ενδεχόμενα και ο αντίκτυπος για την περιβαλλοντική παρακολούθηση και απόδοση των πλοίων καθώς τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι πιέσεις για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος από τις μεταφορές.

Την ίδια ώρα ενδιαφέρον παρουσίασε η άποψη ότι για να επιτύχει το όλο εγχείρημα θα πρέπει μεσοπρόθεσμα οι επενδύσεις στα αυτοματοποιημένα πλοία να αποφέρουν οικονομικό όφελος. Σε αντίθετη περίπτωση το καινοτόμο concept ίσως απορριφθεί από την ίδια τη βιομηχανία δεδομένου ότι η ναυτιλία αποτελεί κλάδο εντάσεως κεφαλαίου.

Συνοψίζοντας τόσο οι εκπρόσωποι της ελληνικής όσο και αυτής της νορβηγικής ναυτιλιακής κοινότητας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση του ζητήματος της αυτοματοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό, αναγκαία είναι η υποστήριξη των θεσμικών οργάνων της ναυτιλίας μέσω των κανονισμών που προτείνουν. Η ανάπτυξη της εξ αποστάσεως τεχνολογίας μπορεί να συμβάλει στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και καινοτόμων επιχειρησιακών μοντέλων για τη ναυτιλία.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης ο κ. Frode Overland Andersen, Πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα και την Κύπρο, δηλώνει: «Η συζήτηση για τα αυτοματοποιημένα και αυτόνομα πλοία είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, καθώς η Ελλάδα αναμένεται να πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στο εγγύς μέλλον σε έργα πράσινης καινοτομίας και σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Νορβηγία χρησιμοποιεί ήδη σε μεγάλο βαθμό αυτοματοποιημένα πλοία και είναι πρωτοπόρος στη μετάβαση προς την αυτόνομη ναυτιλία, η οποία αποδίδει εξίσου περιβαλλοντικά και λειτουργικά οφέλη. Η τεχνολογική καινοτομία είναι το κλειδί για να ανταποκριθούμε στις νέες απαιτήσεις και τις ευκαιρίες που δημιουργεί ο παγκόσμιος ανταγωνισμός. Ως εκ τούτου, είμαι ενθουσιασμένος που ο διάλογος αυτός ενισχύει την ισχυρότερη διασύνδεση μεταξύ των νορβηγικών και ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης, προς όφελος των ανθρώπων και των χωρών μας».