Η Διεθνής Ημέρα Μουσείων (International Museum Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Μαΐου. Θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1977 από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM), στην προσπάθεια του να αναδείξει τον ρόλο των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία. Το μήνυμα αυτής της επετείου είναι να γίνουν τα μουσεία φορείς πολιτισμικών ανταλλαγών «με σκοπό την ενίσχυση της μόρφωσης, την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης, την ειρήνη και τη συνεργασία μεταξύ των λαών».
Πόλος έλξης για τουρίστες, αλλά και ντόπιους επισκέπτες με ειδικό ενδιαφέρον, όπως επίσης και για πολλούς νέους που θέλουν να ακολουθήσουν το ναυτικό επάγγελμα, τα ναυτικά μουσεία φιλοξενούν εκθέματα που διηγούνται με τον πιο γλαφυρό τρόπο τη ναυτιλιακή διαδρομή κάθε χώρας σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Πάντα μέσα από το πρίσμα της ιστορίας, της οικονομίας, του πολιτισμού του τόπου και, φυσικά, με κυρίαρχο στοιχείο τη σχέση ανθρώπου και θάλασσας. Από το μουσείο Vasa στη Στοκχόλμη, που κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις σε επισκεψιμότητα και φιλοξενεί ένα σχεδόν άθικτο πολεμικό πλοίο του 17ου αιώνα, μέχρι το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Κίνας στην πόλη Tianjin, βραβευμένο ως ένα πρωτοποριακό αρχιτεκτονικό έργο, ο επισκέπτης μπορεί να περιπλανηθεί σε έναν συναρπαστικό κόσμο, που ανοίγει νέους ορίζοντες σε όσους μελετούν ή απλώς αγαπούν το υδάτινο στοιχείο.
Εθνικό Ναυτικό Μουσείο του Γκρίνουιτς
Το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο του Γκρίνουιτς (στο βάθος της φωτογραφίας) στο Λονδίνο θεωρείται πως είναι το μεγαλύτερο ναυτικό μουσείο στον κόσμο, ενώ εγκαινιάστηκε στις 27 Απριλίου του 1937
Με περισσότερα από 1.100 εκθέματα, το μουσείο αποκαλύπτει τα μυστικά των θαλασσών μέσα από περιπετειώδεις ιστορίες εξερεύνησης, εξουσίας, πλούτου και πειρατείας. Αντικείμενα από την ασυναγώνιστη συλλογή του, όπως όργανα πλοήγησης, αστρολάβοι, πυξίδες και τηλεσκόπια, περιγράφουν τη ζωή τόσο των απλών ναυτικών όσο και γνωστών ιστορικών χαρακτήρων, όπως ο Χριστόφορος Κολόμβος, ο «Blackbeard», η βασίλισσα Ελισάβετ Α΄, ο Φράνσις Ντρέικ και ο Σαμουήλ Πεπς, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει το ειδικό αφιέρωμα στον αποικισμό των «Νέων Κόσμων» και στις καταστροφικές συνέπειες που είχε για τις αυτόχθονες κοινότητες που ζούσαν εκεί. Παράλληλα, το μουσείο φιλοδοξεί να αφυπνίσει το κοινό επί θεμάτων κλιματικής αλλαγής, παρουσιάζοντας τον «Κόσμο των Πόλων», μια εξερεύνηση της Αρκτικής και της Ανταρκτικής.
Διεθνές Ναυτικό Μουσείο του Αμβούργου
Η αρχή έγινε από ένα μικρό αγόρι, που μεγάλωσε συλλέγοντας ναυτικά αντικείμενα. Ο Peter Tamm (1928-2016) σε ηλικία πέντε ετών, καθηλωμένος στο κρεβάτι του λόγω μιας αρρώστιας, πήρε ως δώρο ένα μικροσκοπικό πλοίο. Σήμερα, πάνω από ένα εκατομμύριο εικόνες, 100.000 βιβλία, αμέτρητες ελαιογραφίες, 38.000 μινιατούρες πλοίων, ναυτικά όργανα, στολές, χάρτες, τηλεσκόπια αποτελούν μέρος του θησαυρού που κρύβεται εδώ. Το μουσείο, που βρίσκεται στο HafenCity Hamburg, άνοιξε τις πύλες του για το κοινό το 2008. Εκτός από τα πολλά εκθέματα, έχει και εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Για παράδειγμα, ο επισκέπτης μπορεί να χρησιμοποιήσει τον προσομοιωτή πλοίων, όπου, με πλοήγηση ενός πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μήκους 300 μ., γνωρίζει τα μεγαλύτερα λιμάνια του κόσμου, όπως το Ρότερνταμ και η Σιγκαπούρη.
Εθνικό Ναυτικό Μουσείο του Άμστερνταμ
Οι επισκέπτες παρακολουθούν τη συναρπαστική ιστορία των Ολλανδών που κατασκεύασαν και ναυπήγησαν πολλά ονομαστά σκαριά και με αυτά ξεκίνησαν να ανακαλύψουν τον κόσμο. Σημαντικό στοιχείο του διαδραστικού αυτού μουσείου είναι το αντίγραφο του πλοίου «Άμστερνταμ», το οποίο ανήκε στην ολλανδική εταιρεία East Indian, όπου γίνεται πιστή αναπαράσταση του εξοπλισμού και της διακόσμησης της εποχής.
Εθνικό Ναυτικό Μουσείο του Σίδνεϊ
Οι Αυστραλοί συνδέονται στενά με τη θάλασσα μέσω του εμπορίου, της άμυνας, της εξερεύνησης, της μετανάστευσης, της περιπέτειας, του αθλητισμού και του παιχνιδιού. Το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Αυστραλίας παρουσιάζει όλα τα παραπάνω με συναρπαστικά αντικείμενα, ζωντανές εκθέσεις, δραστηριότητες διασκέδασης για μεγάλους και παιδιά.
Ναυτικό Μουσείο Vasa της Στοκχόλμης
Το ναυτικό μουσείο Vasa στην Στοκχόλμη. Στην εικόνα διακρίνεται το ομώνυμο πολεμικό πλοίο, που το παρθενικό του ταξίδι πραγματοποιήθηκε το 1628
Η επίσκεψη στο μουσείο ισοδυναμεί με τη γνωριμία με έναν από τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς θησαυρούς της Σουηδίας: το πολεμικό πλοίο «Vasa», που βυθίστηκε το 1628 στο παρθενικό ταξίδι του από τη Στοκχόλμη. Οι ιστορικές συλλογές περιέχουν πολλά αντικείμενα που βρέθηκαν στο πλοίο, από εργαλεία μέχρι διακοσμητικά κομμάτια, καθώς και προσωπικά αντικείμενα του πληρώματος. Το μουσείο διηγείται την ιστορία του πλοίου και τις τεχνικές της ναυπηγικής βιομηχανίας του 1600, μέσα από συναρπαστικά εκθέματα και, φυσικά, το ανακαινισμένο ναυάγιο, που σώζεται ακόμη.
Ναυτικό Μουσείο της Βαρκελώνης
Σε μικρή απόσταση από το λιμάνι και τον παραλιακό δρόμο, αυτός ο μαγικός χώρος είναι αφιερωμένος στη μακραίωνη ναυτιλιακή ιστορία της Ισπανίας. Σκοπός του είναι να αξιοποιήσει την κληρονομιά της χώρας και να διατηρήσει την παράδοσή της για τις μελλοντικές γενιές. Εδώ υπάρχουν ιστορικά κτίρια, εκθέσεις, αρχειοθετημένες εικόνες και χάρτες. Είναι ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, ένας κόσμος άγνωστος σε πολλούς. Το μουσείο βρίσκεται μέσα στο Βασιλικό Ναυπηγείο (γνωστό στην καταλανική ως Les Drassanes Reials de Barcelona). Για πολλούς είναι ένα κτίριο ελάχιστα γνωστό, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους χώρους που συνδέονται με τη ναυπηγική βιομηχανία στην Ευρώπη, καθώς έχει περισσότερα από 700 χρόνια ιστορίας.
Ναυτικό Μουσείο Galata της Γένοβα
Το μουσείο άνοιξε τις πύλες του το 2004, όταν η Γένοβα βραβεύτηκε ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Σήμερα, αυτή η καινοτόμος εγκατάσταση αποτελεί το μεγαλύτερο ναυτικό μουσείο στη Μεσόγειο Θάλασσα. Το Galata εντυπωσιάζει λόγω της δυνατότητας που δίνει στους επισκέπτες να ξεναγηθούν σε ακριβή αντίγραφα πλοίων, με στόχο την καλύτερη απεικόνιση μιας εποχής, την τυπολογία του πλοίου και το είδος της ζωής σε αυτό. Πόλος έλξης για τους επισκέπτες, το «Nazario Sauro», το μεγαλύτερο επισκέψιμο ιταλικό υποβρύχιο, είναι αγκυροβολημένο μπροστά από το μουσείο, δίνοντάς τους την ευκαιρία να διαπιστώσουν τις συνθήκες διαβίωσης πάνω σε ένα πραγματικό υποβρύχιο.
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος
Το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος στην Ακτή Θεμιστοκλέους στον Πειραιά
Το μουσείο δεν χρειάζεται συστάσεις. Τόπος συνάντησης με το παρελθόν, παρουσιάζει περισσότερα από 2.500 αντικείμενα, ταξινομημένα χρονολογικά και θεματικά, ζωντανεύοντας τη ναυτική ιστορία και παράδοση από την προϊστορική εποχή ως τις μέρες μας. Στον ίδιο χώρο υπάρχει επίσης Ναυτική Βιβλιοθήκη, η οποία διαθέτει περισσότερους από 17.000 τόμους βιβλίων και περιοδικών με κύριο θέμα τη ναυτική ιστορία, επιστήμη και τέχνη, ενώ στον εξωτερικό του χώρο έχουν τοποθετηθεί γλυπτά και σημαντικά υπαίθρια εκθέματα, όπως ο πυργίσκος του ιστορικού υποβρυχίου «Παπανικολής» και άγκυρες πλοίων της εποχής της Ναυμαχίας του Ναβαρίνου. Και για τις νεότερους, το μουσείο οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα με ξεναγήσεις στις μόνιμες συλλογές, τα οποία στοχεύουν στη γνωριμία των παιδιών με την ναυτική παράδοση και στη μελέτη της εξέλιξης της ελληνικής ναυτιλίας σε συνάρτηση με τις κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές παραμέτρους. Έτσι, οι μικροί επισκέπτες μπορούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τις ναυτικές δραστηριότητες του ανθρώπου από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας και συνειδητοποιούν τη σημασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την ανάγκη προστασίας του για την ισορροπία του οικολογικού συστήματος.
