Ερευνώντας το αρχείο των Ναυτικών Χρονικών, αναδεικνύονται σπουδαίες προσωπικότητες της ελληνικής ναυτιλίας που με την επιχειρηματική τους δράση αλλά και τη διορατικότητά τους, άφησαν σπουδαία παρακαταθήκη για την νέα γενιά.
Ο Ιωάννης Η. Κουλουκουντής (1904-1980) γεννήθηκε στη Σύρο, έχοντας καταγωγή από την Κάσο. Αποτελούσε μέλος μιας οικογένειας η οποία, για τουλάχιστον πέντε γενιές, ασχολούνταν με τη θάλασσα και η οποία έμελλε να καθορίσει σε σημαντικό βαθμό την πορεία της ελληνικής ναυτιλίας τον 20ό αιώνα. Ήταν υιός του Ηλία Γ. Κουλουκουντή και αδελφός των Νικολάου (1895-1988), Γεωργίου (1892-1978), Μανώλη (1898-1988) και Μιχάλη Κουλουκουντή (1906-1991).
Τα πέντε αδέλφια της οικογένειας θα συνεργάζονταν επαγγελματικά και θα επωμίζονταν τη διαχείριση της, εμβληματικής για την ελληνική ναυτιλία, εταιρείας Rethymnis & Kulukundis (R&K), την οποία ίδρυσαν το 1921 στο Λονδίνο μαζί με τον συμπατριώτη τους Μηνά Ρεθύμνη.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η R&K εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο ελληνικό ναυτιλιακό γραφείο στο Λονδίνο, καθώς μέχρι το 1938 είχε υπό τη διαχείρισή της 64 πλοία ελληνικών συμφερόντων. Είναι γεγονός ότι οι ορθές επιχειρηματικές αποφάσεις της εταιρείας των αδελφών Κουλουκουντή, σε σχέση με την κρίση του 1930, υπήρξαν καθοριστικές για την επιβίωση αλλά και τη μετέπειτα εξέλιξη της ναυτιλίας ελληνικών συμφερόντων εκείνη την περίοδο.
Ο Ιωάννης Η. Κουλουκουντής και τα αδέλφια του, με προεξάρχοντα τον αείμνηστο Μανώλη Κουλουκουντή, απέδειξαν ότι ήταν εξαιρετικά έξυπνοι και ικανοί επιχειρηματίες, οι οποίοι συνεργάστηκαν με τρόπο άοκνο, ώστε να δημιουργήσουν έναν επιχειρηματικό όμιλο που αποτελούνταν από ένα σύνθετο δίκτυο ναυτιλιακών εταιρειών στο Λονδίνο, στο Μόντρεαλ, στη Νέα Υόρκη και στον Πειραιά. Εντός αυτού του δικτύου, κάθε μέλος της οικογένειας ήταν υπεύθυνο για τη διαχείριση ενός γραφείου, ενώ παράλληλα έπρεπε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο συμμετέχοντας στη διαχείριση ολόκληρης της οικογενειακής επιχείρησης.
Μέσω της R&K, τα αδέλφια Κουλουκουντή όχι μόνο συνέχισαν την οικογενειακή παράδοση στον ναυτιλιακό στίβο αλλά επιπλέον κατάφεραν να ανελιχθούν ταχύτατα στο ναυτιλιακό στερέωμα του μεταπολεμικού κόσμου. Στο πλαίσιο αυτό της επιχειρηματικής δραστηριοποίησης της οικογένειας, ο Ιωάννης Η. Κουλουκουντής ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση των συμφερόντων του ομίλου στο City του Λονδίνου.
Κατά γενική ομολογία, το Λονδίνο θα αποτελούσε συνώνυμο της ναυτιλιακής και επιχειρηματικής δράσης του Ιωάννη Η. Κουλουκουντή αλλά και της ενασχόλησής του με τα κοινά του ελληνικού εφοπλισμού. Υπηρέτησε το Greek Shipping Co-operatıon Committee επί σειρά ετών ως μέλος του ΔΣ, αλλά και ως πρόεδρος από το 1960 έως το 1963 και από το 1965 έως το 1980. Η προεδρία του χαρακτηρίστηκε από το σημαντικότατο έργο ευποιίας προς την Ελλάδα, τη σύσφιξη των σχέσεων με τον εν Ελλάδι εφοπλισμό αλλά και την επικριτική του στάση απέναντι στο καθεστώς των συνταγματαρχών.
Άνθρωπος βαθιά δημοκρατικός, εργατικός και ήπιων τόνων, κατάφερε να ενώσει τους ισχυρότατους Έλληνες πλοιοκτήτες της εποχής που διέμεναν και δραστηριοποιούνταν στο Λονδίνο προς το συλλογικό όφελος του κλάδου αλλά και της πατρίδας. Ένας χαρισματικός ηγέτης, που κέρδιζε τον σεβασμό των συναδέλφων του, με τον σεμνό και ψύχραιμο χαρακτήρα του, προάσπισε τα συμφέροντα του ελληνικού εφοπλισμού και του ελληνικού νηολογίου σε περιόδους δύσκολες για την ελληνική ναυτιλία, ως εκπρόσωπος μιας οικογένειας που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής θαλασσινής παράδοσης. Η άψογη συνεργασία του με τον Αντώνη Χανδρή την περίοδο 1975-1980 συνετέλεσε τα μέγιστα στην ενδυνάμωση της συλλογικής εκπροσώπησης της ναυτιλίας των Ελλήνων και στη βελτίωση των σχέσεων με το κράτος, τη ναυτεργασία και την ελληνική κοινωνία.
Ο Ιωάννης Η. Κουλουκουντής, με τη συμμετοχή του στην αρθρογραφία των Ναυτικών Χρονικών, ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του 1970, έθιγε θέματα κυρίως ναυτιλιακής επικαιρότητας, καταθέτοντας την άποψή του σε στιγμές που η ναυτιλιακή αγορά είχε καθοδική πορεία. Αποτέλεσε το δίχως άλλο μια συνετή φωνή εν καιρώ κρίσεων, προβάλλοντας ‒πάντα μέσω της μακρόχρονης εμπειρίας του‒ μια πολιτική σύνεσης και ψυχραιμίας στο ναυτιλιακό επιχειρείν.
Ενδεικτικά άρθρα του Ιωάννη Η. Κουλουκουντή θα βρείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
https://archive.naftikachronika.gr/issue1976
https://archive.naftikachronika.gr/issue1978
https://archive.naftikachronika.gr/issue1979
«Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου».
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών με αφιερώματα στο πρόσωπο του Ιωάννη Η. Κουλουκουντή, από το άρθρο Ilias Bissias and Panagiotis Kapetanakis, «The London-based Greek Shipping Co-operation Committee: A paradigm of collective action in the shipping sector, 1930-1950» στο International Journal of Maritime History (Volume 30 Issue 2, May 2018) και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, Leadership in World Shipping – Greek Family Firms in International Business (Palgrave MacMillan 2009).
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε και για τις υπόλοιπες εμβληματικές προσωπικότητες που αρθρογραφούσαν στα Ναυτικά Χρονικά:
