Ανατρέχοντας στο αρχείο τευχών των Ναυτικών Χρονικών, βρίσκουμε πολλά αφιερώματα που αναφέρονται σε σπουδαίες στιγμές του παρελθόντος. Μια τέτοια προσπάθεια για διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης της ναυτιλίας συναντάμε και στο τεύχος της 1ης Μαΐου 1977. Εκεί φιλοξενούνται σχεδιαγράμματα ελληνικών πλοίων που είχαν αποκτηθεί πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως αυτά σχεδιάστηκαν από την καλλιτεχνική φλέβα του Μανώλη Κουλουκουντή.
Ο αείμνηστος εφοπλιστής, πέρα από σπουδαία ναυτιλιακή προσωπικότητα του 20ού αιώνα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του σχεδίαζε διαγράμματα ελληνικών πλοίων. Η ιδιαίτερη αυτή καλλιτεχνική πλευρά του Μανώλη Κουλουκουντή αποτυπώνεται στις σελίδες των Ναυτικών Χρονικών, σε μια προσπάθεια να παρουσιαστούν όψεις της ελληνικής ναυτιλίας την περίοδο που προηγήθηκε του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στο αφιέρωμα παρουσιάζεται μεταξύ άλλων και το φορτηγό πλοίο «Κεραμιαί», ιδιοκτησίας Αθανασίου Βαλλιάνου. Το πλοίο αυτό ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Napier & Miller της Γλασκώβης το 1903. Η χωρητικότητά του έφτανε τα 7.820 dwt, γεγονός που το κατέτασσε στην πρώτη θέση από άποψη χωρητικότητας του ελληνόκτητου στόλου της περιόδου.
Σε μια περίοδο που η ελληνική εμπορική ναυτιλία δεν είχε το σημερινό της μέγεθος και κύρος στο διεθνές γίγνεσθαι, η ναυπήγηση ενός νεότευκτου αποτελεί σίγουρα σημαντικό γεγονός. Ο Αθανάσιος Βαλλιάνος, προερχόμενος από οικογένεια συνδεδεμένη με τη ναυτιλία, αποφάσισε να προχωρήσει σε μια σημαντική επένδυση, δίνοντας στο πλοίο το όνομα ενός από τους ιστορικότερους ναυτότοπους της Κεφαλονιάς, που αποτελούσε και τόπο καταγωγής του.
Το «Κεραμιαί» ήταν φορτηγό πλοίο του λεγόμενου τύπου των «τριών νησίδων» (Three island type). Η ονομασία του τύπου προέρχεται από τις τρεις χωριστές υπερκατασκευές (πρόστεγο, γέφυρα, επίστεγο) που διέθεταν αυτά τα πλοία. Το σχήμα τους, από απόσταση, έδινε την αίσθηση τριών νησίδων. Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός επέτρεπε την οικονομικότερη ναυπήγηση του πλοίου καθώς και μεγαλύτερη ευστάθεια και ασφάλεια κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Το πλοίο παρέμεινε στην κατοχή της κεφαλονίτικης εταιρείας έως το 1915 και με την πάροδο των ετών άλλαξε πολλούς ιδιοκτήτες. Κατέληξε να επιταχθεί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από την κατοχική κυβέρνηση του Vichy στη Γαλλία και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από το γερμανικό ναυτικό. Εν τέλει, βυθίστηκε από βρετανικό υποβρύχιο κοντά στα παράλια της Καλαβρίας το 1943, ολοκληρώνοντας έτσι πορεία 40 ετών στις θάλασσες και στους ωκεανούς.
Υπήρξε το μεγαλύτερο ελληνικό φορτηγό για μία δεκαετία, μέχρι και το 1913, όταν οι Αδελφοί Εμπειρίκου ναυπήγησαν τα «Νέστος» και «Ωκεανός» των 9.000 τόνων και μετέπειτα (1914) το «Ανδρέας», χωρητικότητας 10.450 dwt, που θα αποτελούσε και το μεγαλύτερο ελληνικό φορτηγό πλοίο κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η μελέτη αφιερωμάτων αυτού του είδους, όπως «Τα Πλοία του Παρελθόντος», αποκτά ένα πολυεπίπεδο ενδιαφέρον. Από τη μία πλευρά προκύπτουν ενδιαφέροντα ευρήματα για την αναπτυσσόμενη τότε ελληνική ναυτιλία, ενώ παράλληλα γίνονται γνωστές και οι ναυπηγικές τάσεις της περιόδου. Το «Κεραμιαί» ήταν ένα κλασικό πλοίο της εποχής του, ναυπηγημένο στη Βρετανία, η οποία τότε ήταν κραταιά δύναμη στον ναυπηγικό και ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα. Ταυτόχρονα γίνεται γνωστή η προσπάθεια για την επέκταση του ελληνόκτητου στόλου σε μια περίοδο κατά την οποία η ελληνική ναυτιλία δεν είχε επ’ ουδενί τη δυναμική που γνώρισε μεταπολεμικά.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το αφιέρωμα στα «Πλοία του Παρελθόντος» ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο:
https://archive.naftikachronika.gr/issue1977-i997/page-15/
«Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου».
Πηγή: Ναυτικά Χρονικά
