Στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου αλλά και της Ελλάδας επικρατούν τοπικοί σφοδροί άνεμοι. Η εμφάνισή τους οφείλεται στην κατανομή των θερμοκρασιών και της πίεσης λόγω της διαμόρφωσης του εδάφους. Οι κυριότεροι τοπικοί άνεμοι είναι οι εξής:
- Λεβάντερ (Levanter): Συναντάται στο στενό του Γιβραλτάρ και πνέει βορειοανατολικά. Είναι συνήθως ελαφριάς ή μέτριας έντασης και σπανίως θυελλώδης. Συσσωρεύει υγρασία και ενδέχεται να δημιουργήσει παροδικές βροχοπτώσεις.
- Δυτικός (Vendavales): Συναντάται επίσης στο στενό του Γιβραλτάρ και πνέει στις ακτές της Ισπανίας κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αποτελεί έναν ισχυρό ΝΔ άνεμο και συνήθως συνοδεύεται από καταιγίδες και ισχυρές βροχοπτώσεις.
- Ανατολικός (Levandes): Είναι συνήθης τις χρονικές περιόδους από Φεβρουάριο μέχρι Μάιο και τον Οκτώβριο. Αποτελεί έναν θυελλώδη άνεμο με διευθύνσεις μεταξύ Β-ΒΑ και Α-ΒΑ και πνέει στις ανατολικές ακτές της Ισπανίας.
- Μιστράλ (Mistral): Ψυχρός, ισχυρός και ξηρός Β-ΒΔ άνεμος, που συναντάται στη θαλάσσια περιοχή της νότιας Γαλλίας. Επικρατεί κυρίως τον χειμώνα και παρουσιάζει ένταση μέχρι οκτώ μποφόρ. Συνοδεύεται συχνά από αίθριο καιρό και δεν δημιουργεί βροχές ή χιόνια.
- Μπόρα (Bora): Συναντάται στις ανατολικές ακτές της Βόρειας Αδριατικής. Πνέει κυρίως τον χειμώνα και συνοδεύεται από σχεδόν αίθριο αλλά ψυχρό καιρό, και ενδέχεται να προκαλέσει βροχές και χιόνια. Το καλοκαίρι είναι ασθενής και λιγότερο συχνός.
- Σιρόκος (Scirocco): Ο συγκεκριμένος άνεμος πνέει στη Μεσόγειο με Ν-ΝΑ διεύθυνση και προέρχεται από την έρημο της Βόρειας Αφρικής. Θεωρείται αποπνικτικός και ιδιαίτερα δυσάρεστος άνεμος,καθώς εμπλουτίζεται με υδρατμούς, συμπαρασύροντας και σκόνη από την έρημο.
- Γκρεγκάλ (Gregale): Συναντάται τον χειμώνα στην κεντρική και δυτική Μεσόγειο και αποτελεί έναν ισχυρό ΒΑ άνεμο. Συνοδεύεται και από αίθριο και από βροχερό καιρό, με διάρκεια συνήθως μίας ή δύο ημερών, ωστόσο μπορεί και να διαρκέσει έως και πέντε συνεχόμενες ημέρες. Την άνοιξη και το φθινόπωρο εμφανίζεται λιγότερο, ενώ το καλοκαίρι παύει.
- Μαρίν (Marin): Πρόκειται για θερμό και υγρό ΝΑ άνεμο, που συνοδεύεται από νέφωση και βροχή. Είναι ο δεύτερος άνεμος μετά τον Μιστράλ που συναντάται στη θαλάσσια περιοχή της νότιας Γαλλίας.
- Λυβικός (Libeccio): Ο συγκεκριμένος άνεμος επικρατεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στη Βόρεια Κορσική. Τον χειμώνα έχει μεγαλύτερη ισχύ και συχνά προκαλεί πολύ ισχυρό κυματισμό και ισχυρές καταιγίδες. Τον χειμώνα εναλλάσσεται με την Τραμουντάνα.
- Τραμουντάνα (Tramountana): Τοπική ονομασία ΒΑ ανέμου, τον χειμώνα προς τις δυτικές ακτές της Ιταλίας και της Βόρειας Κορσικής. Αποτελεί δροσερό άνεμο και σπανίως προκαλεί καταιγίδες.
- Χαμσίν (Khamsin): Οι συγκεκριμένοι άνεμοι προέρχονται από την Αίγυπτο και την Ερυθρά Θάλασσα. Συνοδεύονται από σκόνη και δεν χαρακτηρίζονται από ορισμένη διεύθυνση. Συνηθέστερα παρατηρούνται κατά τους μήνες Φεβρουάριο μέχρι και τον Ιούνιο.
- Μελτέμια: Εμφανίζονται τους καλοκαιρινούς μήνες στο Αιγαίο. Η διεύθυνση των συγκεκριμένων ανέμων είναι περίπου βόρεια και μεταβάλλονται ανάλογα με τη διαμόρφωση των ακτών. Εμφανίζονται συνήθως γύρω στα τέλη Μαΐου και σταματούν στα μέσα Οκτωβρίου, με μια διακοπή περίπου τριών εβδομάδων τον Ιούλιο. Αυξάνονται κατά την ημέρα και κοπάζουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το φαινόμενο της θαλάσσιας αύρας επιδρά στους συγκεκριμένους ανέμους, αυξάνοντας την έντασήτους. Μεγαλύτερη ένταση παρατηρείται στο νότιο Αιγαίο και ιδιαίτερα στις Κυκλάδες, φτάνοντας μέχρι τα επτά μποφόρ και σε περίπτωση έξαρσης τα οκτώ μποφόρ ή και περισσότερο.
Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο Ναυτική Μετεωρολογία (Γ’ Έκδοση), των Αικατερίνη Γ. Ψύχα και Μιχαήλ Π. Μηνογιάννη, Έκδοση Ιδρύματος Ευγενίδου 2020, σελ 50-51
Το βιβλίο Ναυτική Μετεωρολογία του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι διαθέσιμο εδώ.
Τα αρχείο διδακτικών βιβλίων του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι διαθέσιμο εδώ.
