Ο υετός (precipitation) χαρακτηρίζεται από υδατικές αποθέσεις στερεής ή υγρής μορφής, με φορά από την ατμόσφαιρα προς την επιφάνεια του εδάφους. Στην ουσία αποτελείται από τη βροχή, τις ψεκάδες, το χιόνι, το χαλάζι και το χιονόνερο.
Η βροχή χαρακτηρίζεται ως το φαινόμενο κατά το οποίο το νερό πέφτει στην ατμόσφαιρα όταν διαλύεται ένα σύννεφο. Η βροχή δημιουργείται από την πτώση των μικρών υδροσταγόνων στα σύννεφα και, ανάλογα με την ένταση, διακρίνεται σε ασθενής (light) όταν είναι μικρότερη των 2 mm/h, μέτρια όταν είναι μεταξύ 2-6 mm/h και ισχυρή ή ραγδαία όταν είναι μεγαλύτερη των 6 mm/h.
Ανάλογα με τον σχηματισμό των βροχοπτώσεων, διακρίνονται σε:
· Βροχές μεταφοράς, όταν σχηματίζονται από ισχυρές ανοδικές κινήσεις ή από μεταφορά θερμών και υγρών αερίων μαζών πάνω σε ψυχρότερες περιοχές.
· Ορογραφικές βροχές, που οφείλονται στην εκτόνωση της αέριας μάζας κατά τη διάρκεια των ανοδικών κινήσεων στις προσήνεμες πλευρές των βουνών.
· Υφεσιακές βροχές, που δημιουργούνται κατά την ανάμειξη ή την εκτόνωση αερίων μαζών, που συμβαίνουν κατά τις ανοδικές κινήσεις και δημιουργούνται κοντά στα θερμά και ψύχρα μέτωπα.
Ανάλογα με το μέγεθος των σταγόνων και τον τρόπο πτώσης τους, οι βροχοπτώσεις διακρίνονται στα παρακάτω:
· Η Μπόρα ή Όμβρος (shower) χαρακτηρίζεται από την απότομη έναρξη και λήξη και προκαλείται από τη νέφη ανοδικών κινήσεων και από απότομες μεταβολές στην έντασή της.
· Η ψιχάλα (drizzle) χαρακτηρίζεται από πολύ μικρές και πολυάριθμες υδροσταγόνες, οι οποίες αιωρούνται και ακολουθούν τα αέρια ρεύματα.
Η καταιγίδα (storm) αποτελεί το φαινόμενο κατά το οποίο η βροχόπτωση συνοδεύεται και από ηλεκτρικές εκκενώσεις. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό και βίαιο φαινόμενο μέσης κλίμακας που παρατηρείται στην ατμόσφαιρα και αρκετά συχνά συνοδεύεται από βροχές μεγάλης έντασης, πολύ ισχυρούς ανέμους, χαλαζόπτωση ή ακόμα και ανεμοστρόβιλους. Οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας καταιγίδας είναι τα αυξημένα ποσοστά υγρασίας, οι ασταθείς αέριες μάζες και κάποιος μηχανισμός που θα εκκινήσει τις ανοδικές κινήσεις. Οι καταιγίδες κατηγοριοποιούνται σε θερμικές (thermal storms), οι οποίες προκαλούνται από την υπερθέρμανση του εδάφους από την ηλιακή ακτινοβολία τις μεσημεριανές ώρες, και σε δυναμικές (dynamic storms) καταιγίδες, που δημιουργούνται λόγω της μετωπικής δραστηριότητας των χαμηλών βαρομετρικών.
Οι ψεκάδες ή το ψιλόβροχο αποτελεί μια βροχή ασθενούς εντάσεως και χαρακτηρίζεται από σταγόνες νερού μικρότερες από εκείνες της βροχής. Ο όγκος του νερού που οφείλεται σε ψεκάδες είναι σχετικά μικρός. Το χαλάζι (hail) εμφανίζεται όταν οι υδρατμοί της ατμόσφαιρας συμπυκνώνονται και η θερμοκρασία είναι κάτω από το μηδέν. Σταδιακά, οι χαλαζόκοκκοι που δημιουργούνται συγκεντρώνουν όλο και περισσότερο νερό και αποκτούν αρκετό βάρος μέχρι να σταματήσουν να παρασέρνονται από τον άνεμο και να πέσουν στο έδαφος.
Το χιόνι (snow) είναι μια μορφή υετού που αποτελείται από παγοκρυστάλλους σε μορφή χιονοστιβάδων. Οι νιφάδες χιονιού είναι κυρίως διάφανες, ανακλούν το φως και παρουσιάζουν μία λευκή μάζα. Το χιόνι μπορεί να έχει θετική επίδραση, όπως στην τροφοδοσία των ποταμιών και της βλάστησης, ωστόσο ενδέχεται να προκαλέσει και σοβαρά προβλήματα και καταστροφές λόγω του βάρους του, ενώ η γρήγορη τήξη του μπορεί να προκαλέσει μέχρι και πλημμύρες.
Το χιονόνερο (sleet) αποτελεί ουσιαστικά χιόνι που έχει μερικώς λιώσει κατά την πορεία του προς το έδαφος. Είναι διαφορετικό από το χαλάζι, καθώς σχηματίζεται μόνο τους χειμερινούς μήνες και συνδέεται με καταστροφικές καταιγίδες.
Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο Ναυτική Μετεωρολογία (Γ’ Έκδοση), των Αικατερίνης Γ. Ψύχα & Μιχαήλ Π. Μηνογιάννη, Έκδοση Ιδρύματος Ευγενίδου 2020, σσ. 70-73.
Το βιβλίο Ναυτική Μετεωρολογία του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι διαθέσιμο εδώ.
Τα αρχείο διδακτικών βιβλίων του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι διαθέσιμο εδώ.
