Ο ναυτιλιακός Οίκος Ευσταθίου αποτελεί μια οντότητα με σημαντική παράδοση στην πορεία του ελληνικού ναυτιλιακού επιχειρείν. Ιδρυτής του Οίκου ήταν ο Νικόλαος Μ. Ευσταθίου (1881-1966), ο οποίος εργάστηκε στον ναυτιλιακό κλάδο, φτάνοντας στον βαθμό του πλοιάρχου στο πλοίο «Κάτε» του Οίκου Λυκιαρδόπουλου. Η πρότερη καριέρα του στη θάλασσα καθώς και η χρόνια φιλία του με τον Μανώλη Κουλουκουντή τον οδήγησαν στην πλοιοκτησία. Μέσω του ναυτιλιακού γραφείου της Rethymnis & Kulukundis, αγόρασε το πρώτο του ατμόπλοιο, το «Μαριέττα». Το συγκεκριμένο όνομα ήταν αφιερωμένο στη σύζυγο του Έλληνα εφοπλιστή και αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της εταιρείας, η οποία, στην πάροδο των ετών, «βάφτισε» πολλά από τα πλοία της με αυτό το όνομα. Μέχρι τα πρόθυρα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Οίκος Ευσταθίου είχε την ιδιοκτησία τριών ατμόπλοιων. Μόλις ένα επιβίωσε των εχθροπραξιών.
Η μεταπολεμική περίοδος αποδείχθηκε ιδιαίτερα παραγωγική για τον Οίκο Ευσταθίου, με μια σαφή πορεία ανανέωσης να ξεκινάει τα επόμενα χρόνια. Μετά τη λήξη του πολέμου, ο Νικόλαος Μ. Ευσταθίου μετέβη στο Λονδίνο, ιδρύοντας την Phocean Shipping, και εντός λίγων ετών ήταν έτοιμος να εφαρμόσει ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα νεοναυπηγήσεων, το οποίο ξεκίνησε το 1952.
Μέσα σε 15 χρόνια, η εταιρεία θα παραλάμβανε 14 νεότευκτα από βρετανικά, γερμανικά και γιουγκοσλαβικά ναυπηγεία. Το ναυπηγικό αυτό πρόγραμμα δεν έμεινε απαρατήρητο από τη συντακτική ομάδα των Ναυτικών Χρονικών, η οποία διαχρονικά έδινε ιδιαίτερο βάρος στην παρουσίαση ελληνικών νεότευκτων. Ένα από αυτά τα πλοία ήταν και το «Μαριέττα», το οποίο ναυπηγήθηκε στη Σκωτία το 1961. Σε αυτό το πλαίσιο, στο τεύχος της 1ης Φεβρουαρίου 1961, τα Ναυτικά Χρονικά παρουσίασαν την καθέλκυση του νεότευκτου φορτηγού πλοίου.
Το νέο «Μαριέττα» καθελκύστηκε στις 17 Ιανουαρίου 1961 στα ναυπηγεία Burntisland στο Fife της Σκωτίας. Τα συγκεκριμένα ναυπηγεία είχαν ιδρυθεί το 1918 ως ναυπηγοεπισκευαστικό κέντρο για τις ανάγκες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποδείκνυαν την ακόμη ισχυρή παρουσία της βρετανικής ναυπηγικής βιομηχανίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το «Μαριέττα» αποτέλεσε ένα τυπικό παράδειγμα σύγχρονου τραμπ φορτηγού της εποχής του. Είχε χωρητικότητα 12.950 dwt, ενώ οι μηχανές του, δύναμης 5.500 ίππων, ήταν κατασκευασμένες από τη σουηδική εταιρεία Götaverken, δίνοντας στο πλοίο υπηρεσιακή ταχύτητα που έφτανε τους 15 κόμβους. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα ευρύχωρα διαμερίσματα του πληρώματος. Οι ναυτικοί του «Μαριέττα» είχαν ο καθένας τη δική του καμπίνα, με τεχνητό αερισμό και θέρμανση, καθώς και ατομικές τουαλέτες.
Το συγκεκριμένο πλοίο ήταν το όγδοο πλοίο μεταπολεμικής ναυπήγησης για την οικογένεια Ευσταθίου, ενώ ήταν και το έκτο πλοίο που έφερε αυτό το όνομα. Το συνολικό κόστος της ναυπήγησής του αναφέρεται ότι ήταν 950.000 λίρες Αγγλίας.
Χαρακτηριστικό της ανανεωτικής στρατηγικής του ομίλου είναι το σχόλιο των Ναυτικών Χρονικών ότι μέχρι το 1962 ο στόλος του Οίκου Ευσταθίου θα έφτανε τα δέκα πλοία, με τα εννέα να είναι μεταπολεμικής ναυπήγησης.
Η επιλογή του Οίκου Ευσταθίου να στραφεί προς τα νεότευκτα μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα επιτυχημένη, καθώς υπήρξε θεμέλιος λίθος για την περαιτέρω ανάπτυξη αλλά και επιβίωσή του τα επόμενα χρόνια. Ο Νικόλαος Μ. Ευσταθίου αντιλήφθηκε από νωρίς την αξία και τη λειτουργικότητα της διαχείρισης ενός στόλου νέων σε ηλικία πλοίων. Η πρωτοποριακή αυτή κίνηση μακράς πνοής αποτελεί μέχρι τις μέρες μας ένα παράδειγμα μιας ναυτιλιακής εταιρείας ελληνικών συμφερόντων που πέτυχε να ανασυγκροτηθεί αλλά και να ανθίσει στα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, Leadership in World Shipping – Greek Family Firms in International Business (Palgrave MacMillan, 2009).
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
Πηγή: Ναυτικά Χρονικά
