Του Καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Σήμερα η διαδικασία αλλαγής καυσίμου από καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε θείο σε Marine Diesel Oil (MDO) / Marine Gas Oil (MGO) πολύ χαμηλής ως μηδενικής περιεκτικότητας σε θείο είναι σαφώς εναρμονισμένη με τη Διεθνή Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από Πλοία (MARPOL) Παράρτημα 6 και πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον κανονισμό 14, ο οποίος ορίζει τις εκπομπές οξειδίων του θείου (SOx) και σωματιδίων (particulate matters-pm) από τα πλοία. Αυτές οι απαιτήσεις εγκρίθηκαν τον Οκτώβριο του 2008 και τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούλιο του 2010.
Οι κανόνες εκπομπών SOx και σωματιδίων ισχύουν για όλα τα καύσιμα όπως ορίζονται στον κανονισμό 2.9, τις μηχανές και όλα τα σχετικά συστήματα στο πλοίο. Αυτοί οι κανονισμοί δείχνουν τη διαφορά μεταξύ των ορίων εκπομπών εντός των ειδικών περιοχών ελέγχου εκπομπών (Emission Control Areas – ECAs), με τα όρια εκπομπών που ισχύουν εκτός των περιοχών ECA. Σύμφωνα με τους παραπάνω κανονισμούς , η μέγιστη περιεκτικότητα σε θείο εντός των ECAs (MARPOL Annex VI Reg. 14.4) είναι 0,1%, ενώ η μέγιστη περιεκτικότητα σε θείο εκτός ECAs (MARPOL Annex VI reg.14.1) είναι 0,5% από την 1η Ιανουαρίου 2020.
Οι ECAs αφορούν τη Βαλτική Θάλασσα, τη Βόρεια Θάλασσα, τη Βόρεια Αμερική, τη Καραϊβική Θάλασσα, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Χαβάη, καθώς και άλλες περιοχές με εθνικούς και τοπικούς κανονισμούς όπως το Χονγκ Κονγκ και η Κίνα (περιοχή Δέλτα του ποταμού Γιανγκ Τζε). Τα πλοία που εκτελούν δρομολόγια εκτός και εντός των ECAs θα πρέπει να ενημερώνονται έγκαιρα για τις αλλαγές (πράκτορες- διαχείριση) που τυχόν ισχύουν και να συμμορφώνονται άμεσα με τα αντίστοιχα όρια. Επομένως, πριν από την είσοδο σε ECA, απαιτείται να γίνει πλήρης αλλαγή καυσίμου με το προβλεπόμενο από τους κανονισμούς και σύμφωνα με τις γραπτές διαδικασίες επί του πλοίου.
Σύμφωνα με το παράρτημα VI της MARPOL, απαιτείται γραπτή διαδικασία αλλαγής καυσίμου στα πλοία που χρησιμοποιούν καύσιμο υψηλής και χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο. Η διαδικασία θα πρέπει να περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί η αλλαγή, καθώς και να δείχνει τον χρόνο που απαιτείται για τον πλύσιμο και καθαρισμό των σωληνώσεων από το καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε θείο από το σύστημα του πλοίου πριν την τροφοδοσία με το καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας. Η αλλαγή πρέπει να γίνει σε χρόνο που προβλέπεται από τις διαδικασίες πριν την είσοδο του πλοίου στην ECA.
Αυτή η διαδικασία ξεκινά κλείνοντας την κατανάλωση από τη δεξαμενή υπηρεσίας (service tank) υψηλής περιεκτικότητας σε θείο με τη βαλβίδα τριών σημείων (three way valve) και αντ’ αυτού τροφοδοτώντας καύσιμο από τη δεξαμενή υπηρεσίας (service tank) χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο. Η διάρκεια για την επίτευξη του επιπέδου θείου του 0,10% μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την κατανάλωση καυσίμου της μηχανής και το επίπεδο θείου στο καύσιμο.
Είναι απαραίτητο τα βήματα της διαδικασίας αλλαγής να καταγράφονται στο Ημερολόγιο Μηχανής και στο Βιβλίο Καταγραφής Θείου (Marine Sulphur Record Book) κατά τη διάρκεια της αλλαγής. Όλες οι καταχωρήσεις πρέπει να δείχνουν τις ποσότητες της δεξαμενής, τον χρόνο αλλαγής και το στίγμα του πλοίου κατά την αλλαγή. Επιπλέον, πρέπει να καταγράφεται ο χρόνος εισόδου και εξόδου του πλοίου από το ECA/SECA μαζί τη θέση του του πλοίου. Είναι ευθύνη του Πρώτου Μηχανικού να συμβουλεύει τον Πλοίαρχο για ασφαλή λειτουργία της μηχανής κατά τη λειτουργία με καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι όλο το προσωπικό του μηχανοστασίου είναι καλά ενημερωμένο για τις συνθήκες λειτουργίας και όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Τέλος, είναι ευθύνη του Τεχνικού Τμήματος από την πλευρά της Διαχείρισης για την έκδοση οδηγιών για την λειτουργία του πλοίου ενώ χρησιμοποιείται το καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο.
