Ο πάγος αποτελεί εμπόδιο σε οποιοδήποτε πλοίο, ακόμα και σε παγοθραυστικό και οι αξιωματικοί γέφυρας πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι ώστε να αναπτύξουν εκείνες τις δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να υπολογίσουν τη δύναμη του πάγου σε όλους τους σχηματισμούς και τις μορφές του. Στα χέρια των ικανών αξιωματικών έχει αποδειχτεί ότι τα πλοία μπορούν να ναυσιπλοούν με ασφάλεια και απόλυτη επιτυχία σε νερά που καλύπτονται από πάγο.
Ωστόσο, σύμφωνα με ανακοινώσεις αλληλασφαλιστικών λεσχών (P&I clubs), παρατηρείται αύξηση των περιστατικών ‒για πλοία που ταξιδεύουν σε βόρεια πλάτη κοντά στην Αρκτική‒ ζημιάς στην προπέλα του πλοίου λόγω πρόσκρουσης σε κομμάτια πάγου.
Ο φετινός βαρύς χειμώνας οδήγησε σε αύξηση της ζημιάς στις προπέλες των πλοίων και κυρίως στο διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαρτίου. Τα πιο κοινά μέρη είναι η Ναχόντκα (κοντά στη χερσόνησο της Καμτσάκα) και η Αγία Πετρούπολη (στη Βαλτική) στη Ρωσία και το Ντατόνγκ (Κίτρινη Θάλασσα) και το Bayuquan (Στενό Μποχάι) στην Κίνα.
Η πρόσκρουση του πλοίου ακόμα και σε λεπτό στρώμα πάγου μπορεί να βλάψει το εξωτερικό κέλυφος του πλοίου (hull), το πηδάλιο, την προπέλα ή όποια άλλα μέρη του πλοίου είναι εκτεθειμένα. Η ναυσιπλοΐα του πλοίου σε ύδατα με πάγο πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες του ΙΜΟ (Navigation on ice), ειδικά για τα πλοία που βρίσκονται σε νερά όπου δεν είναι αναμενόμενο το φαινόμενο του πάγου με πάχος ικανό να δημιουργήσει προβλήματα στα εκτεθειμένα μέρη του πλοίου (εξωτερικό κέλυφος, πηδάλιο, προπέλα). Με δεδομένο, επίσης, ότι πολλά από τα πλοία που μπορεί να βρεθούν σε τέτοιες καταστάσεις δεν είναι της ανάλογης διαβάθμισης της κατηγορίας (ice class) και βασίζονται σε παγοθραυστικά πλοία και στην πρόγνωση του καιρού όταν καταπλέουν σε τέτοιες περιοχές.
Η εμπειρία έχει δείξει ότι τα μη ενισχυμένα για ναυσιπλοΐα σε πάγο πλοία με ταχύτητα ανοιχτής θαλάσσης περίπου 12 κόμβων είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα σε σχετικά ελαφρές συγκεντρώσεις συνθηκών πάγου.
Οι ακόλουθες οδηγίες σχετικά με τη ναυσιπλοΐα των πλοίων στον πάγο πρέπει να ακολουθούνται:
• Δεν υπάρχει λόγος το πλοίο να ταξιδέψει ακόμα και σε λεπτό στρώμα πάγου εάν υπάρχει εναλλακτική, έστω και μεγαλύτερη, ανοιχτή διαδρομή στο νερό.
• Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να υποτιμάται η σκληρότητα του πάγου.
• Είσοδος στον πάγο με χαμηλή ταχύτητα, για να διαπιστωθεί η επίδραση του πλοίου στον πάγο (άνοιγμα διαύλου). Μόλις το πλοίο εισέλθει στον πάγο, αύξηση της ταχύτητας σταδιακά, για να διατηρηθεί ο έλεγχος του πλοίου, αλλά όχι πάνω από το όριο στο οποίο το πλοίο μπορεί να υποστεί ζημιά από τον πάγο.
• Ετοιμότητα του πλοίου για εκτέλεση «Full Astern» ανά πάσα στιγμή.
• Η πλοήγηση σε πάγο κατά τη νύχτα δεν πρέπει να επιχειρείται χωρίς προβολείς υψηλής ισχύος (search lights), που ελέγχονται από τη γέφυρα.
• Εάν η κακή ορατότητα δεν επιτρέπει τον έλεγχο της διαδρομής στον πάγο, πρέπει να κρατηθεί η προπέλα σε κίνηση έστω και με αργές στροφές, καθώς υπάρχει μικρότερος κίνδυνος ζημιάς από τον πάγο απ’ ό,τι αν σταματήσει τελείως, ενώ παράλληλα θα αποτραπεί το μπλοκάρισμα κομματιών πάγου μεταξύ των λεπίδων της προπέλας.
• Οι έλικες και τα πηδάλια είναι τα πιο ευάλωτα μέρη του πλοίου. Όταν το πλοίο αναποδίζει στον πάγο, πάντα το πηδάλιο τοποθετείται στο μέσον του πλοίου (rudder midship).
Τέλος, ο πλοίαρχος πρέπει να εκπονεί σχέδιο ανάληψης κινδύνου για τον εντοπισμό όλων των κινδύνων που ενδέχεται να απειλήσουν το πλοίο, αλλά και την εφαρμογή μέτρων που πρέπει να ληφθούν ώστε οι όποιοι κίνδυνοι να περιοριστούν σε αποδεκτά επίπεδα, και να έχει σχεδιάσει το ταξίδι του πλοίου εκμεταλλευόμενος όλες τις πληροφορίες που μπορεί να αντλήσει, εκπαιδεύοντας παράλληλα το πλήρωμα για τις συνθήκες στις οποίες μπορεί να βρεθεί το πλοίο.
