Η ερευνητική ομάδα των Ναυτικών Χρονικών εκπόνησε, για μια ακόμη χρονιά, την ετήσια έρευνα «Επιλέγω Ναυτιλία», η οποία αφορά το κοινωνιολογικό προφίλ των πρωτοετών σπουδαστών στις ΑΕΝ της χώρας, αλλά και τους στόχους τους και τις επιθυμίες τους.
Σημειώνεται πως η έρευνα διεξάγεται, από το 2009, χάρη στην πολύτιμη αρωγή του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και ιδιαίτερα της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ναυτικών, με την αρωγή των διοικητών, των διευθυντών σπουδών και το εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό όλων των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού της χώρας.
Χορηγός Έρευνας 2022:
Παρακάτω παρουσιάζονται τα κυριότερα ευρήματα που αφορούν την επιθυμία ναυτολόγησης των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών που φοιτούν στις Ναυτικές Ακαδημίες της χώρας, καθώς και οι παράγοντες που οδήγησαν τους σπουδαστές στο ναυτικό επάγγελμα.
Σημειώνεται πως ολόκληρη η έρευνα δημοσιεύθηκε στο τεύχος Απριλίου 2022 των Ναυτικών Χρονικών. To pdf της έρευνας είναι διαθέσιμο εδώ.
Επιθυμία Ναυτολόγησης: Οι προτιμήσεις ανά τύπο πλοίου
Η επιθυμία ναυτολόγησης των σπουδαστών που συμμετείχαν στην έρευνα είναι σαφώς εντονότερη όσον αφορά δεξαμενόπλοια και υγραεριοφόρα. Πιο συγκεκριμένα, πάνω από τους μισούς πρωτοετείς (51%) επιθυμούν «πάρα πολύ» να ναυτολογηθούν σε υγραεριοφόρα ενώ σχεδόν το ένα τρίτο (32%) επιθυμεί «πάρα πολύ» να ναυτολογηθεί σε δεξαμενόπλοια. Τα αντίστοιχα ποσοστά το 2020 ήταν ίσα με 46% για τα υγραεριοφόρα και με 39% για τα δεξαμενόπλοια. Όσο για το 2021, τα ποσοστά αυτά είχαν διαμορφωθεί στο 43% για τα υγραεριοφόρα και με 33% για τα δεξαμενόπλοια. Συνεπώς, με την πάροδο των ετών, οι σπουδαστές και σπουδάστριες επιδεικνύουν αυξανόμενο ενδιαφέρον να ναυτολογηθούν σε υγραεριοφόρα.
Γράφημα 1 Ο βαθμός προτίμησης ναυτολόγησης των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών που συμμετείχαν στην έρευνα ανά τύπο πλοίου.
Για τους υπόλοιπους τύπους πλοίων, στη φετινή έρευνα, μόλις το 13% των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών του δείγματος επιθυμεί «πάρα πολύ» να ναυτολογηθεί σε containerships (16% το 2021 και 13% το 2020), 14% σε bulk carriers (20% το 2021 και 16% το 2020) και 20% σε επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια (25% το 2021 και 25% το 2020). Συνεπώς, η επιθυμία ναυτολόγησης των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών σε containerships, bulk carriers και επιβατηγά μειώνεται με την πάροδο των ετών. Παρά την οικονομική άνθιση στη ναυλαγορά των bulkers και κυρίως στα containerships οι νέοι σπουδαστές δεν φαίνεται να δελεάζονται. Η κρίση στην αγορά κρουαζιέρας, λόγω των απαγορεύσεων εξαιτίας της πανδημίας, πιθανώς να οδήγησε στη συρρίκνωση του ενδιαφέροντος των νέων.
Η επιθυμία ναυτολόγησης μεταβάλλεται σημαντικά βάσει του φύλου. Σχεδόν τρεις στους τέσσερεις άνδρες πρωτοετείς (ποσοστό 73%) επιθυμούν «πολύ» ή «πάρα πολύ» να ναυτολογηθούν σε υγραεριοφόρα. Την ίδια ώρα το 66% των ανδρών επιθυμεί «πολύ» ή «πάρα πολύ» να ναυτολογηθεί σε δεξαμενόπλοια. Αντιθέτως πάνω από τους μισούς (54%) που συμμετείχαν στην έρευνα δεν επιθυμούν «καθόλου» ή επιθυμούν «λίγο» να ναυτολογηθούν σε επιβατηγά πλοία.
Γράφημα 2 Ο βαθμός προτίμησης ναυτολόγησης των πρωτοετών ανδρών σπουδαστών που συμμετείχαν στην έρευνα ανά τύπο πλοίου.
Παρότι και οι πρωτοετείς σπουδάστριες εκδηλώνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα υγραεριοφόρα και τα δεξαμενόπλοια (59% και 61% επιθυμούν «πολύ» ή «πάρα πολύ» να ναυτολογηθούν σε τέτοια πλοία αντίστοιχα), μία στις δύο (50%) επιθυμεί «πολύ» ή «πάρα πολύ» να ναυτολογηθεί σε επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια. Την ίδια ώρα όμως, το 36% των γυναικών που συμμετείχαν δεν επιθυμεί «καθόλου» ή «επιθυμεί» λίγο να ναυτολογηθεί σε επιβατηγά πλοία.
Γράφημα 3 Ο βαθμός προτίμησης ναυτολόγησης των πρωτοετών γυναικών σπουδαστριών που συμμετείχαν στην έρευνα ανά τύπο πλοίου.
Η επιθυμία ναυτολόγησης ανά τύπο πλοίου δύναται να καταστεί εμφανέστερη εφόσον υπολογισθεί ο σταθμισμένος μέσος, τόσο για το σύνολο του δείγματος όσο και για κάθε φύλο ξεχωριστό. Το εύρος αυτό καθορίζεται από τους τύπος πλοίων που είχαν τη μικρότερη επιθυμία ναυτολόγησης (σε όρους σταθμισμένου μέσου) και τη μεγαλύτερη επιθυμία ναυτολόγησης. Είναι σαφές ότι οι πρωτοετείς σπουδάστριες είναι πιο διαλλακτικές ως προς τον τύπο πλοίου που επιθυμούν να ναυτολογηθούν.
Γράφημα 4 Η προτίμηση ναυτολόγησης των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών που συμμετείχαν στην έρευνα ανά τύπο πλοίου βάσει του σταθμισμένου μέσου όρου των απαντήσεων.
Αντιθέτως, οι άνδρες πρωτοετείς εμφανίζουν ξεκάθαρη προτίμηση ως προς τα δεξαμενόπλοια και τα gas carriers, όπως και χαμηλή επιθυμία να ναυτολογηθούν σε επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια. Το εύρος επιθυμίας ναυτολόγησης των σπουδαστών που συμμετείχαν είναι μεταξύ του 2,6 και του 4,1.
Οι επιθυμίες ναυτολόγησης μεταβάλλονται και αναλόγως του αν οι γονείς των πρωτοετών σπουδαστών ή σπουδαστριών εργάζονται εντός της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Ειδικότερα, η επιθυμία ναυτολόγησης σε υγραεριοφόρα γίνεται ακόμη εντονότερη: τρεις στου τέσσερις (75%) επιθυμούν «πολύ» ή «πάρα πολύ» να ναυτολογηθούν σε υγραεριοφόρα. Αυξημένη εμφανίζεται και η επιθυμία ναυτολόγησης σε δεξαμενόπλοια: 69% των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών που συμμετείχαν στην έρευνα και οι γονείς τους απασχολούνται εντός της ναυτιλίας επιθυμούν «πολύ» ή «πάρα πολύ» να ναυτολογηθούν σε δεξαμενόπλοια.
Από την άλλη, όταν οι γονείς απασχολούνται στη ναυτιλία, μειώνεται το ενδιαφέρον για ναυτολόγηση σε containerships, bulk carriers και επιβατηγά πλοία: Το 47% των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών των οποίων οι γονείς εργάζονται εντός της ναυτιλιακής βιομηχανίας δεν επιθυμούν «καθόλου» ή επιθυμούν «λίγο» να ναυτολογηθούν σε containerships. Το αντίστοιχο ποσοστό για τα bulk carriers είναι ίσο με 38% και για τα επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια ίσο με 50%.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το 17% των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών απάντησαν ότι η προσωπική άποψη των αποφοίτων ΑΕΝ – δηλαδή η προφορική διάδοση της πληροφόρησης από αποφοίτους ΑΕΝ προς εκείνους – επηρέασε σημαντικά την απόφασή τους να ακολουθήσουν ναυτικές σπουδές. Ο εν λόγω παράγοντας επηρεάζει και την επιθυμία ναυτολόγησης σε συγκεκριμένους τύπους πλοίων. Η επιθυμία ναυτολόγησης σε υγραεριοφόρα γίνεται πιο έντονη όταν ο συγκεκριμένος παράγοντας θεωρείται σημαντικός: Από τους πρωτοετείς σπουδαστές και σπουδάστριες που χαρακτήρισαν σημαντική την προφορική διάδοση της πληροφόρησης από απόφοιτους ΑΕΝ προς εκείνους, το 57% επιθυμούν «πάρα πολύ» να ναυτολογηθούν σε gas carriers.
Ταυτόχρονα, ο συγκεκριμένος παράγοντας καθιστά τους πρωτοετείς συμμετέχοντες στην έρευνα πιο δεκτικούς στην ιδέα να ναυτολογηθούν σε επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια. Πιο συγκεκριμένα, από τους πρωτοετείς που έκριναν σημαντικό τον εν λόγω παράγοντα, το 24% δεν επιθυμεί «καθόλου» να ναυτολογηθεί σε επιβατηγά/κρουαζιερόπλοια.
Παράγοντες Επιλογής για τη μετέπειτα Σταδιοδρομία στη Ναυτιλία
Οι πρωτοετείς σπουδαστές και σπουδάστριες που συμμετείχαν στην έρευνα απάντησαν ότι ο σημαντικότερος παράγοντας στην επιλογή τους να σταδιοδρομήσουν στη ναυτιλία ήταν η επαγγελματική αποκατάσταση. Μόλις το 5% αυτών απάντησαν ότι δεν τους επηρέασε «καθόλου» ή τους επηρέασε «λίγο» ενώ το 83% απάντησε ότι τους επηρέασε «πολύ» ή «πάρα πολύ».
Ως επίσης σημαντικούς παράγοντας, οι πρωτοετείς ξεχώρισαν τους «οικονομικούς λόγους» και την «αγάπη/ενδιαφέρον για τη θάλασσα». Το 64% και το 69% των πρωτοετών απάντησαν ότι οι δύο αυτοί παράγοντες τους επηρέασαν «πολύ» ή «πάρα πολύ» στην επιλογή τους.
Γράφημα 5 Ο βαθμός στον οποίο συγκεκριμένοι παράγοντες επηρέασαν την απόφαση των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών που συμμετείχαν στην έρευνα να σταδιοδρομήσουν στο ναυτικό επάγγελμα.
Τη μικρότερη σημασία από οποιουσδήποτε άλλους παράγοντες φαίνεται να είχαν οι παράγοντες «οικογενειακή παράδοση» και «δεν είχα άλλη επιλογή». Το 59% και το 73% των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών αντίστοιχα απάντησαν ότι οι δύο αυτοί παράγοντες δεν τους επηρέασαν «καθόλου».
Παράλληλα, ο παράγοντας «φήμη της ναυτιλιακής βιομηχανίας» φαίνεται να κατανέμεται ισορροπημένα, με την πλειονότητα των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών να μην τον ξεχωρίζουν ούτε ως παράγοντα που δεν διαδραμάτισε καθόλου ουσιαστικό ρόλο, αλλά ούτε και ως παράγοντα που αποτέλεσε καταλύτη στην απόφαση τους να σταδιοδρομήσουν στο ναυτικό επάγγελμα.
Οι οικονομικοί λόγοι φαίνεται να συνιστούν παράγοντα που επηρεάζει λιγότερους τις πρωτοετείς σπουδάστριες που συμμετείχαν στην έρευνα έναντι των ανδρών πρωτοετών σπουδαστών. Πιο συγκεκριμένα, το 53% των πρωτοετών σπουδαστριών απάντησαν ότι ο παράγοντας «οικονομικοί λόγοι» τις επηρέασε «πολύ» ή «πάρα πολύ», έναντι του 67% των πρωτοετών σπουδαστών.
Ωστόσο, η επαγγελματική αποκατάσταση φαίνεται να απασχολεί εξίσου και τα δύο φύλα. Τόσο το 84% των πρωτοετών σπουδαστών όσο και το 86% των πρωτοετών σπουδαστριών αποφάνθηκαν ότι ο παράγοντας «επαγγελματική αποκατάσταση» τους επηρέασε «πολύ» ή «πάρα πολύ».
Σημαντικός παράγοντας για τις πρωτοετείς σπουδάστριες φαίνεται ότι συνιστά ο παράγοντας «αγάπη/ενδιαφέρον για τη θάλασσα». Το 54% των πρωτοετών σπουδαστριών απάντησαν ότι τις επηρέασε «πάρα πολύ» στην επιλογή τους να σταδιοδρομήσουν στο ναυτικό επάγγελμα. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους πρωτοετείς σπουδαστές είναι 34%.
Για τη συντριπτική πλειοψηφία των πρωτοετών σπουδαστών και σπουδαστριών που συμμετείχαν στην έρευνα, η σταδιοδρομία στη ναυτιλία συνιστά επιθυμία και όχι απόφαση που πάρθηκε ελλείψει εναλλακτικών επιλογών ή λόγω της οικογενειακής παράδοσης.
Φωτό: Γεώργιος Λουλαδάκης
