του καπτ. Γ. Γεωργούλη
Η Διεθνής Ένωση Πλοιοκτητών Ξηρού Φορτίου (INTERCARGO) υπέβαλε πρόσφατα την έκθεσή της για ατυχήματα πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου (bulk carriers), για τα έτη 2012-2021, στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) προς εξέταση από τα κράτη-μέλη, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους ενδιαφερόμενους. Αυτή η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς τις αναφορές έρευνας ατυχημάτων, καθώς και την ανάλυση των συνολικών απωλειών ανά αιτία, μέγεθος φορτηγού χύδην, ηλικία και χωρητικότητα νεκρού βάρους (dead weight ‒ DWT).
Στην αναφορά σημειώνονται τα ακόλουθα:
Ως συνολικές απώλειες δηλώθηκαν 27 πλοία μεταφοράς χύδην άνω των 10.000 dwt για τα έτη 2012-2021.
- 10.000-34.999 dwt: Χάθηκαν έξι πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, που αντιπροσωπεύουν το 22,2% του συνόλου.
- 35.000-49.000 dwt: Χάθηκαν πέντε πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, που αντιπροσωπεύουν το 16,3% του συνόλου, με μία από τις απώλειες να σχετίζεται με υγροποίηση φορτίου.
- 50.000-59.000 dwt: Επτά πλοία χάθηκαν, που αντιπροσωπεύουν το 25,9% του συνόλου, με τις απώλειες 55 ζωών, να αντιστοιχούν στο 59,8%. Τέσσερις από τις απώλειες σχετίζονταν με υγροποίηση φορτίου.
- Ο μικρότερος αριθμός απωλειών ήταν στην περιοχή 60.000-79.000 dwt, που αντιπροσωπεύει το 7,4% του συνόλου.
- 80.000+ dwt: Οι απώλειες ενός Newcastlemax και ενός VLOC επέστρεψαν την προσοχή στην ασφάλεια των μεγαλύτερων φορτηγών χύδην. Οι επτά απώλειες ή το 25,9% των συνολικών 27 απωλειών πλοίων που αναφέρθηκαν κόστισαν 22 ζωές ή το 23,9% των συνολικών 90 ζωών που χάθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Η προσάραξη ήταν η πιο κοινή αιτία απωλειών φορτηγών χύδην από το 2012 έως το 2021, με 13 απώλειες, που αντιπροσωπεύουν το 48,1% των συνολικών απωλειών. Οι διαθέσιμες αναφορές έρευνας υπογραμμίζουν ότι το ανθρώπινο λάθος τόσο επιχειρησιακά όσο και στη ναυσιπλοΐα συνέβαλε στην πλειονότητα των 13 απωλειών.
Η απώλεια του πολύ μεγάλου πλοίου μεταφοράς σιδηρομεταλλεύματος (VLOC) «Stellar Banner», που κατασκευάστηκε το 2016, ενώ μετέφερε σιδηρομετάλλευμα τον Φεβρουάριο του 2020 στα ανοικτά των ακτών της Βραζιλίας, υποδηλώνει ότι υπήρχαν σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών ναυσιπλοΐας και τήρησης φυλακών της εταιρείας (SMS), μεταξύ άλλων παραγόντων.
Η προσάραξη και η επακόλουθη απώλεια του πλοίου μεταφοράς χύδην φορτίου Newcastlemax «Wakashio», κατασκευής 2007, φέρεται να ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα «ανθρώπινου παράγοντα». Η επικρατέστερη αιτία είναι ότι, καθώς το πλοίο περνούσε πέντε μίλια νότια του Μαυρικίου, το πλήρωμα αποσπάστηκε από την αναζήτησή του για τηλεφωνικό σήμα, και στην επικοινωνία με τις οικογένειές τους και την ανεπαρκή παρακολούθηση του ECDIS. Αυτό το περιστατικό υποδηλώνει ανεπαρκείς διαδικασίες ISM και ανεπαρκείς οδηγίες για την ασφαλή εκτέλεση της ναυσιπλοΐας.
Από τα πέντε ατυχήματα μεταφοράς χύδην φορτίου που συνέβησαν ως συνέπεια της υγροποίησης του φορτίου, τέσσερα πλοία μετέφεραν μετάλλευμα νικελίου και ένα μετέφερε βωξίτη. Αντιπροσώπευαν το 18,5% των συνολικών απωλειών τα τελευταία δέκα χρόνια. Αυτές οι απώλειες οδήγησαν στην απώλεια 70 ζωών ναυτικών (76,1% της συνολικής απώλειας ζωής).
Τα μαθήματα που πήραμε από τις παραπάνω απώλειες και τα θύματα είναι η άμεση λήψη μέτρων προς αποφυγήν ατυχών επαναλήψεων. Είναι ζωτικής σημασίας να εμβαθύνουμε στην κατανόηση των υφιστάμενων κανόνων, κανονισμών και δεξιοτήτων. Ωστόσο, φαίνεται ότι επί του παρόντος υπάρχει σημαντική καθυστέρηση μεταξύ του χρόνου κατά τον οποίο μια αναφορά ή μια αρχική αναφορά υποβάλλεται από έναν οργανισμό διερεύνησης ατυχημάτων μέχρι τη στιγμή που οι πληροφορίες γίνονται διαθέσιμες στο κοινό.
Η βιομηχανία μεταφοράς χύδην φορτίου θα πρέπει να είναι έτοιμη να κάνει τολμηρές αλλαγές στον σχεδιασμό των πλοίων προκειμένου να βελτιώσει περαιτέρω την ασφάλεια και τη δυνατότητα περαιτέρω επιβίωσης των πλοίων ξηρού φορτίου χύδην. Οι αναφορές για τον απαράδεκτα υψηλό αριθμό απώλειας ζωής των ναυτικών πρέπει να θέσουν υπό αμφισβήτηση τους υπάρχοντες κώδικες και συμβάσεις SOLAS, LOADLINE, IMDG, IMSBC, προκειμένου με τις κατάλληλες τροποποιήσεις να σωθούν οι ζωές των πληρωμάτων των πλοίων.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος Αυγούστου 2022 των Ναυτικών Χρονικών.
Αποκτήστε το τεύχος Αυγούστου των Ναυτικών Χρονικών πατώντας εδώ.
