Στις 3 Φεβρουαρίου 1963 έλαβαν χώρα τα επίσημα εγκαίνια της Ναυτικής Σχολής Σύρου, παρουσία του υπουργού Ναυτιλίας Στέλιου Κωτιάδη και του γενικού γραμματέα του υπουργείου, Γεωργίου Ζέπου.
Η πορεία προς τα επίσημα εγκαίνια της σχολής υπήρξε αποτέλεσμα προσπάθειας πολλών ετών από παράγοντες εντός της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας αλλά και από τις αρχές του νησιού με την ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ναυτιλιακή παράδοση. Η Σύρος, κατέχοντας αξιόλογη θέση ως ναυτιλιακό κέντρο κατά τον 19ο αιώνα, θα αναδεικνυόταν σε σημαντικό κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου για τη μεσογειακή ναυτιλία. Παράλληλα, εκείνη την περίοδο θα αποτελούσε βασικό τόπο νηολόγησης του μεγαλύτερου ποσοστού των Ελλήνων καραβοκύρηδων. To νησί των Κυκλάδων θα παρέμενε και μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ένα τοπόσημο για την ελληνική ναυτιλία.
Σε αυτό το πλαίσιο, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 εκφράζονται δημοσίως για πρώτη φορά οι πρώτες σκέψεις για ίδρυση δημόσιας σχολής μηχανικών και πλοιάρχων, που θα κάλυπτε τις ανάγκες των Κυκλάδων αλλά και της υπόλοιπης ελληνικής ναυτιλίας, η οποία πλέον θα περνούσε σε μια φάση ανόδου τόσο ποιοτικώς όσο και αριθμητικώς. Η πρώτη τέτοια αναφορά στις σελίδες των Ναυτικών Χρονικών εντοπίζεται στο τεύχος της 1ης Ιουλίου 1957, όπου αναφέρεται ότι η αρχική ιδέα για την ίδρυση σχολής στη Σύρο αποτελούσε έμπνευση «εξεχόντων εφοπλιστικών οίκων», όπως η Ρεθύμνης-Κουλουκουντής και η Orion των Υιών Πέτρου Γουλανδρή.
Η πρωτοβουλία αυτή βρήκε σύμφωνο τον Δήμο Ερμούπολης και έπειτα από αίτημα του δημάρχου Σύρου, Σταύρου Βαφία, στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και Συντονισμού θα αποφασιστεί, τον Σεπτέμβριο του 1960, από το Συμβούλιο Ναυτικής Εκπαίδευσης η ίδρυση της σχολής. Η οριστική απόφαση της κυβέρνησης για ίδρυση «Δημόσιας Σχολής Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού» στη Σύρο ελήφθη τον Φεβρουάριο του 1961.
Η οριστική αυτή απόφαση για ίδρυση Σχολής Πλοιάρχων στη Σύρο αποτέλεσε παράλληλα και σημείο εκκίνησης για τη συστηματική προσπάθεια του ιδρυτή και πρώτου εκδότη των Ναυτικών Χρονικών, Δημητρίου Κωττάκη, για την ενημέρωση και την παράλληλη κινητοποίηση μελών της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας προς την ενίσχυση του εξοπλισμού και των υποδομών της σχολής. Στην προσπάθειά του ανταποκρίθηκε μεγάλο μέρος της ελληνικής ναυτιλιακής οικογένειας, με τους Νικόλα Ρεθύμνη, την εταιρεία «Ν. Ι. Γουλανδρής», τον Πέτρο Μ. Νομικό, τον Σπύρο Πορφυράτο αλλά και την εφοπλιστική οικογένεια Βάττη να προσφέρουν οικονομικά ποσά ή τεχνικό εξοπλισμό προς όφελος της λειτουργίας της σχολής. Αξιόλογα υπήρξαν επίσης τα ποσά που συγκεντρώθηκαν από μέλη της ελληνικής κοινότητας πλοιοκτητών για τη χορήγηση υποτροφιών στους σπουδαστές της υπό ίδρυση σχολής, μετά από έκκληση του δημάρχου Σύρου.
Παρά τη γραφειοκρατική καθυστέρηση που σημειώθηκε μέχρι την επίσημη λειτουργία της σχολής, το καλοκαίρι του 1962 προκηρύχθηκαν εισαγωγικές εξετάσεις, με τους πρώτους σπουδαστές της σχολής να υπολογίζονται σε περίπου ογδόντα.
Στο τεύχος της 15ης Φεβρουαρίου 1963, τα Ναυτικά Χρονικά προχώρησαν σε αφιέρωμα για τα εγκαίνια της σχολής (3 Φεβρουαρίου 1963), μνημονεύοντας τη σημαντική αυτή στιγμή για τη ναυτική εκπαίδευση της χώρας μας.
Εκτός των επίσημων κρατικών παραγόντων που αναφέρονται παραπάνω, παρόντες ήταν επίσης οι πρώτοι σπουδαστές της σχολής, αλλά και αντιπροσωπείες σπουδαστών από τις σχολές της Ύδρας, του Ασπροπύργου και της Κύμης με τους διοικητές τους. Στο αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικώναποτυπώνεται επίσης ο όρκος των σπουδαστών, που δόθηκε μετά τον αγιασμό: «Να φυλάττουν πίστιν προς την Πατρίδα, να τηρούν τους κανονισμούς της σχολής και τας ναυτικάς μας παραδόσεις, να αποδίδουν εν παντί τον απόλυτον σεβασμόν και την αφοσίωσιν».
Κατά τον χαιρετισμό του, ο υπουργός Ναυτιλίας Στέλιος Κωτιάδης δήλωσε ότι παρίστατο εκεί ως συνεχιστής της προσπάθειας όσων συντέλεσαν στην ίδρυση της σχολής. Ευχήθηκε επιτυχία στο έργο της σχολής, τονίζοντας ότι: «Ήδη 1.250 πλοία υπό την Κυανόλευκον διασχίζουν τους ωκεανούς. Αυτών θα επιβούν αύριον οι μαθηταί και αυτής της σχολής».
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ο τότε εκδότης των Ναυτικών Χρονικών και υπέρμαχος της ελληνικής ναυτικής εκπαίδευσης παρίστατο στην εκδήλωση των εγκαινίων. Η επίσημη λειτουργία της σχολής συνιστά αποτέλεσμα και του δικού του έργου και της προσπάθειάς του για την ανάπτυξη και τη βελτίωσης της ναυτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν τα Ναυτικά Χρονικά στο αφιέρωμά τους: «Η σχολή της Σύρου προώρισται να προοδεύσει και θα καταστή φυτώριον καλών πλοιάρχων».
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών και από την ειδική έκδοση «Το Ελληνικό Ναυτιλιακό Παράδειγμα: Η Συμβολή της Ναυτικής Εκπαίδευσης».
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τα εγκαίνια της Σχολής Πλοιάρχων της Σύρου εδώ.
Μπορείτε να προμηθευτείτε την ειδική έκδοση με τίτλο «Το Ελληνικό Ναυτιλιακό Παράδειγμα: Η Συμβολή της Ναυτικής Εκπαίδευσης» πατώντας εδώ.
Διαβάστε περισσότερα ιστορικά θέματα από το Αρχείο των Ναυτικών Χρονικών πατώντας εδώ.
