του Μαρίνου Γ. Αναστασίου, Key Account Manager Newbuilding, Marine Southern Europe & Africa RINA
Η απέραντη υδάτινη έκταση ωκεανών και θαλασσών, που καλύπτει σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειας της Γης, αποτελεί από την αρχαιότητα σημαντική πηγή πλούτου, προσφέροντάς μας τροφή, ενέργεια, συνδέοντας πολιτισμούς και ανταλλαγή γνώσεων μέσω εμπορίου και της μεταφοράς αγαθών.
Οι αποστάσεις και οι χρόνοι έχουν μειωθεί με τα σύγχρονα μεταφορικά μέσα και η διαδικτυακή επικοινωνία προσφέρει άμεση επαφή μεταξύ μας. Η θάλασσα και τα πλοία παραμένουν το κυρίαρχο και σημαντικότερο παγκόσμιο μέσο εμπορίου και μεταφοράς αγαθών. Περίπου 90% των αγαθών παγκοσμίως μεταφέρονται μέσω θαλάσσης, ενώ τα πλοία καταναλώνουν μονάχα 5% της παγκόσμιας παραγωγής των ορυκτών καυσίμων με τον πιο αποδοτικό τρόπο.
«Όσο υπάρχει θάλασσα, θα υπάρχουν και βαπόρια»: Άγνωστης προέλευσης γνωμικό, καθώς η θάλασσα είναι πόρος και τρόπος ζωής μας. Τη σεβόμαστε για όσα μας προσφέρει και ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι είναι πανίσχυρη, δεν δαμάζεται, είναι απρόβλεπτη, δεν διευκρινίζει και δεν συγχωρεί. Εντός των δύσκολων αυτών πλαισίων, οι άνθρωποι επιδιώκουν να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν πλοία, ώστε να ταξιδεύουν με ασφάλεια οι ναυτικοί και τα πολύτιμα φορτία τους.
Οι αρχές αυτές παραμένουν ίδιες ουσιαστικά – με την πάροδο του χρόνου οι ανάγκες και οι απαιτήσεις έφεραν αλλαγές στον σχεδιασμό, βελτιώσεις και αλλαγές στις πρώτες ύλες, στις μεθόδους πρόωσης, εξελίξεις στην κατασκευαστική τεχνοτροπία και την εφαρμογή τελευταίας τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, οι νηογνώμονες εφαρμόζουν σειρές από κανόνες βασισμένους σε συνδυασμό θεωρίας και της εμπειρίας που έχουν αποκτήσει, που καθορίζουν και εξασφαλίζουν την αξιοπλοΐα, τα μηχανήματα την κατασκευή και την ασφάλεια κάθε κατηγορίας και τύπου πλοίου.
Ένας εξίσου σημαντικός ρόλος του νηογνώμονα είναι η εφαρμογή διεθνών και τοπικών κανονισμών σχετικά με την προστασία ανθρώπινης ζωής και ναυσιπλοΐας, περιβαλλοντικής ρύπανσης, ανακύκλωσης, κυβερνοασφάλειας, κ.λπ. Ορισμένοι νηογνώμονες, ιδιαίτερα ο RINA, συμμετέχουν ενεργά στην ανάπτυξη των κανονισμών, αναλαμβάνοντας μελέτες και συμβουλευτικό ρόλο, έχοντας πλούσια και πολυετή εμπειρία, γνώση, τεχνογνωσία και εξειδικευμένο προσωπικό.
Οι προκλήσεις που προσδιορίζουν την κατασκευή ενός νέου πλοίου έχουν αλλάξει σημαντικά, με έμφαση στο περιβάλλον και στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Αφορούν τη σταδιακή μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου, θείου και το διοξείδιο του άνθρακα (NOx, SOx, CO₂), με σκοπό να πετύχουμε το χαμηλότερο δυνατό αποτύπωμα άνθρακα (Carbon Footprint) και την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, κυρίως τα πετρέλαιο, το κύριο καύσιμο των πλοίων.
Η αρχή μας στον RINA είναι: «Make it Sure, Make it Simple».
Οι απλές, λειτουργικές λύσεις, βασισμένες σε κοινή λογική, καινοτομία και δοκιμασμένες τεχνολογίες, είναι οι πιο αποτελεσματικές. Oι ριζοσπαστικοί πειραματισμοί δεν συμβαδίζουν σε όλες τις περιπτώσεις με την πρόοδο και την εξέλιξη, και δεν αρμόζουν με τις απαιτήσεις της ναυτιλίας. Η ναυτιλία επηρεάζεται από εναλλασσόμενους, αντικρουόμενους και απρόβλεπτους παράγοντες, οπότε απαιτεί συντηρητική και επιφυλακτική προσέγγιση, αλλά όχι οπισθοδρομική.
Ένα παράδειγμα αποτελεσματικής εφαρμογής λογικής, καινοτομίας και δοκιμασμένης τεχνολογίας είναι τα περίφημα Liberty Ships του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που έχουν καθορίσει τον τρόπο που κατασκευάζονται τα πλοία μέχρι σήμερα. Για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν εκτενώς μέθοδοι προκατασκευαστικής παραγωγής τυποποιημένων πλοίων και η ηλεκτροσυγκόλληση αντί για «καρφιά» στην κατασκευή του σκάφους, με αποτέλεσμα σημαντικές μειώσεις στις εργατοώρες και στον συνολικό χρόνο κατασκευής.
Οι νηογνώμονες είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των κανονισμών καθώς επίσης και για τη μελέτη, την τροποποίηση και την έγκριση κανονισμών για καινούργια ή εναλλακτικά υλικά, τεχνολογίες, συστήματα και καύσιμα. Πέραν των τυποποιημένων αυτών υπηρεσιών, με την πρωτοβουλία μας και σε στενή συνεργασία με την πλοιοκτήτρια εταιρεία, το ναυπηγείο, τους κατασκευαστές κ.λπ., ο RINA έχει αναπτύξει μια πρωτοποριακή λύση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Αναπτύξαμε μια πρωτοποριακή, αλλά απλή και λειτουργική λύση. Οι κινητήρες, το σύστημα πρόωσης, τα καύσιμα, τα βοηθητικά μηχανήματα και όλος ο σχετικός εξοπλισμός είναι δοκιμασμένης τεχνολογίας, ευρέως γνωστής σε όσους τη χρησιμοποιούν ή τη διαχειρίζονται. Ορισμένα από τα πλεονεκτήματα είναι η σημαντική μείωση όγκου του μηχανοστασίου, επιτρέποντας εναλλακτική εκμετάλλευση, λιγότερα βοηθητικά μηχανήματα, αντλίες, σωληνώσεις καλωδίων, ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων και αυτοματισμών. Με λιγότερα μηχανήματα και υλικά, μειώνεται το άμεσο κόστος, το λειτουργικό κόστος και ταυτόχρονα περιορίζονται οι πιθανότητες ζημιών, ενώ αυξάνονται η αξιοπιστία και η ομαλή λειτουργία.
Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι εξίσου σημαντικά για το ναυπηγείο, διότι μειώνονται οι εργατοώρες σε ιδιαίτερα δύσκολες δουλειές εντός μηχανοστασίου, που χρειάζονται εξειδικευμένο και ακριβό προσωπικό συν εξοπλισμό, σκαλωσιές, εξαερισμό κ.λπ., ενώ μειώνεται και ο χρόνος παραγωγής. Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι τα περισσότερα μηχανήματα και εξοπλισμός δεν είναι ογκώδη και βαριά, διευκολύνοντας τη μεταφορά και την τοποθέτηση.
Για οποιαδήποτε νέα κατασκευή, είτε αφορά εμπορικά πλοία μεταφοράς ξηρών, χύδην, υγρών, αερίου, χημικών, είτε μεταφέρει οχήματα και επιβάτες, μέχρι κρουαζιερόπλοια και σκάφη αναψυχής και υπερπολυτελείας, ο RINA έχει μακροχρόνια εμπειρία και τεχνογνωσία να αναλάβει οποιαδήποτε κατασκευή. Έχουμε τη δυνατότητα να αναλάβουμε μια δουλειά είτε εξ ολοκλήρου είτε μερικώς είτε οποιαδήποτε μεμονωμένη μελέτη. Ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού μας προέρχεται από τον ευρύτερο ναυτιλιακό χώρο, με γνώσεις, προσόντα, εμπειρία, και το σημαντικότερο είναι ότι υπάρχει διάθεση, κίνητρα αλλά και η αυτοπεποίθηση να πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Tο παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στο Τεύχος Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2023, των Ναυτικών Χρονικών.
Μπορείτε να αποκτήσετε το Τεύχος, εδώ