Από τη δεκαετία του 1940, τα Ναυτικά Χρονικά είχαν καθιερώσει στις μόνιμες στήλες του περιοδικού τα «Γράμματα από τους Ωκεανούς», τα οποία υπογράφονταν από τον ασυρματιστή του Εμπορικού Ναυτικού Αθανάσιο Παπαναστασόπουλο. Ο αρθρογράφος των Ναυτικών Χρονικών, που παραδοσιακά υπέγραφε ως «Θανάσης Π.», μέσα από τα γραφόμενά του αναδεικνύει θέματα που αφορούσαν την ελληνική ναυτική εργασία. Τα κείμενά του αποτελούσαν ανταποκρίσεις από τις θάλασσες και τους ωκεανούς του κόσμου, όπου ταξίδευαν Έλληνες ναυτικοί.
Στο τεύχος της 15ης Φεβρουαρίου 1962, τα «Γράμματα από τους Ωκεανούς» θα αναφέρονταν σε μια ιδιαίτερα απαιτητική επιχείρηση διάσωσης που είχε εκτελέσει εκείνη την περίοδο το υπερωκεάνιο «Βασίλισσα Φρειδερίκη». Το “εθνικόν συμβατικόν υπερωκεάνειον”, όπως χαρακτηριζόταν στις διαφημίσεις της εποχής, αποτελούσε επένδυση του Ευγένιου Ευγενίδη και από τον Δεκέμβριο του 1954 είχε μεταφέρει δεκάδες χιλιάδες επιβάτες από τον Πειραιά και την Ιταλία προς τη Βόρεια Αμερική (Χάλιφαξ και Νέα Υόρκη).
Το περιστατικό διάσωσης έλαβε χώρα κοντά στις ακτές του Καναδά όταν την 7η πρωινή ώρα της 25ης Ιανουαρίου 1962 το ελληνικό υπερωκεάνιο έλαβε το σήμα της αμερικανικής ακτοφυλακής που εξέπεμπε από τη βάση της στον καναδέζικο λιμένα της Argentia. Το σήμα ζητούσε από το «Βασίλισσα Φρειδερίκη» να επικοινωνήσει με ένα καναδικό μικρό αλιευτικό σκάφος ονόματι «Red Diamond Three», στο οποίο επέβαινε ένας βαριά τραυματισμένος ναυτικός, και να παράσχει ιατρικές οδηγίες ή να προσφέρει οποιαδήποτε άλλη βοήθεια ήταν δυνατή.
Η επικοινωνία πραγματοποιήθηκε μέσω της βάσης της αμερικανικής ακτοφυλακής, καθότι το αλιευτικό σκάφος με τα μέσα που διέθετε (τηλέφωνο) δεν μπορούσε να πετύχει άμεση επικοινωνία με μεγαλύτερα ποντοπόρα πλοία στα οποία γινόταν επιφυλακή μόνο στον ασύρματο τηλέγραφο. Η αμερικανική ακτοφυλακή, γνωρίζοντας τις θέσεις των μεγάλων υπερωκεανίων που ταξίδευαν μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, επικοινώνησε με το «Βασίλισσα Φρειδερίκη», καθώς το πλοίο βρισκόταν πιο κοντά στο αλιευτικό.
Όπως μεταφέρει πολύ παραστατικά ο Θανάσης Π., ο κυβερνήτης του «Βασίλισσα Φρειδερίκη», χωρίς να χρονοτριβήσει, διέταξε τον ραδιοτηλεγραφητή υπηρεσίας να αναζητήσει επαφή με το «RedDiamond Three», χρησιμοποιώντας το τηλέφωνο του πλοίου. Πολύ σύντομα υπήρξε επικοινωνία με το αλιευτικό σκάφος: Ο Καναδός ναυτικός Ernest Thornhill είχε τραυματιστεί σοβαρά και έχρηζε άμεσης ιατρικής περίθαλψης/φροντίδας. Η περίπτωση απαιτούσε την άμεση παραλαβή του τραυματία από το υπερωκεάνιο, καθώς τα νοσοκομειακά μέσα ενός αλιευτικού σκάφους δεν θα ήταν χρήσιμα, ακόμη κι αν είχαν οδηγίες από τον γιατρό του «Βασίλισσα Φρειδερίκη».
Εφόσον το αλιευτικό παρείχε την ακριβή του τοποθεσία και ταχύτητα, ο κυβερνήτης του ελληνικού υπερωκεανίου υπέδειξε στο καναδικό αλιευτικό να προχωρήσει προς συνάντηση των δύο πλοίων, δίνοντας μια ενδεδειγμένη πορεία. Η απόσταση που χώριζε τα δύο πλοία ήταν περίπου 100 μίλια, η ταχύτητα του υπερωκεανίου 20 κόμβοι και του αλιευτικού 8,5. Η συνάντησή τους υπολογίστηκε σε 3 με 3,5 ώρες. Το «Βασίλισσα Φρειδερίκη» λοξοδρόμησε από την πορεία του προς το Χάλιφαξ και μέχρι το μεσημέρι της ίδιας ημέρας θα εντόπιζε το μικρό καναδικό σκάφος. Μόλις η απόσταση μεταξύ των δύο έφτασε στο τέταρτο του μιλίου, δόθηκε η εντολή «Μηχαναί κράτει».
Την ίδια περίπου στιγμή, επτακόσιοι από τους επιβάτες του υπερωκεανίου ξεχύθηκαν στα καταστρώματά του. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο αρθρογράφος των Ναυτικών Χρονικών, το μεγάλο πλοίο πήρε μια κλίση προς τα δεξιά του λόγω της «έκτακτης συγκεντρώσεως».
Ευρισκόμενοι στην καρδιά του Βόρειου Ατλαντικού, οι Έλληνες ναυτικοί του «Βασίλισσα Φρειδερίκη» ανέλαβαν την άμεση βοήθεια προς τον τραυματισμένο συνάδελφό τους. Στη βενζινάκατο του υπερωκεανίου τοποθετήθηκαν σωσίβια, νοσοκομειακό υλικό και επιβιβάστηκαν ο γιατρός, ο νοσοκόμος, ένας αξιωματικός κυβερνήτης του μικρού σκάφους και επαρκείς ναύτες. Ο Θανάσης Π. παρομοιάζει το σκηνικό με στιγμιότυπο κινηματογραφικής ταινίας, όπου τα έκπληκτα μάτια εκατοντάδων θεατών βλέπουν να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια τους ένα δράμα.
Η μικρή βενζινάκατος ρίπτεται στα κρύα νερά του Ατλαντικού και ξανοίγεται από τα πλευρά του υπερωκεανίου, καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες να πλησιάσει το καναδικό σκάφος. Οι συνθήκες της θάλασσας καθιστούν αμφίβολη την πορεία βοήθειας προς το αλιευτικό. Οι επιβάτες του «Βασίλισσα Φρειδερίκη» απαθανατίζουν τις σκηνές με φωτογραφικές κάμερες, ενώ με κιάλια παρακολουθούν τις κρίσιμες στιγμές.
Η διαδρομή κράτησε μισή ώρα και τελικώς η βενζινάκατος έφτασε στα πλευρά του «Red DiamondThree». Με υπεράνθρωπη προσπάθεια, καθώς τα δύο σκάφη ανεβοκατέβαιναν λόγω των κυμάτων, ο νοσοκόμος και ένας από τους ναύτες κατόρθωσαν να επιβιβαστούν στο αλιευτικό. Τοποθέτησαν τον τραυματία σε ειδικό φορείο που είχαν μαζί τους και, με τη βοήθεια των Καναδών ναυτικών, τον μετέφεραν στην πλευρά όπου βρισκόταν η βενζινάκατος. Έγιναν επανειλημμένες προσπάθειες να επιβιβαστεί ο τραυματίας χωρίς επιτυχία. Η δυσκολία του εγχειρήματος δημιούργησε μεγάλη νευρικότητα προς όλους τους θεατές και ανάγκασε αρκετούς επιβάτες του υπερωκεανίου να διακόψουν την παρακολούθηση από τα καταστρώματά του.
Καθώς επικρατούσε νεκρική σιγή, ξαφνικά χειροκροτήματα από το κατάστρωμα του αλιευτικού σήμαναν την επιτυχία και την ασφαλή επιβίβαση του τραυματία. Η βενζινάκατος, υπό τον ήχο των χειροκροτημάτων από τα καταστρώματα του «Βασίλισσα Φρειδερίκη» αυτή τη φορά, εγκατέλειψε την επικίνδυνη θέση της και στράφηκε προς το υπερωκεάνιο.
Ο μεγάλος κίνδυνος είχε περάσει, καθώς το μικρό σκάφος επανήλθε γρήγορα στην απάνεμη πλευρά του «Βασίλισσα Φρειδερίκη», όπου και προσδέθηκε στις αρπάγες των βαρούλκων και ανασύρθηκε από τα παγωμένα νερά του Ατλαντικού, στο ύψος του ανοικτού καταστρώματος. Από εκεί εύκολα παρελήφθη ο τραυματίας, που μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του πλοίου. Τα δύο πλοία επανήλθαν στην πορεία τους: το ελληνικό υπερωκεάνιο έβαλε πλώρη για το Χάλιφαξ στον Καναδά, ενώ το καναδικό αλιευτικό κατευθύνθηκε προς του καναδικούς ψαρότοπους.
Η στήλη «Γράμματα από τους Ωκεανούς» ολοκληρώνεται με την αναφορά ότι, μία ώρα μετά την παραλαβή του τραυματία, το «Βασίλισσα Φρειδερίκη» έλαβε νέο σήμα από την αμερικανική ακτοφυλακή του Newfounland, το οποίο παρατέθηκε μεταφρασμένο ως είχε στα Ναυτικά Χρονικά:
«Η πρόθυμος και ταχεία ανταπόκρισις προς την παράκλησίν μας, αποτελεί μιαν ωραίαν ναυτικήν πράξιν λίαν αξιέπαινον και διά την οποία επιβάλλονται ευμενέστατα σχόλια».
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τη διάσωση που ανέλαβε το «Βασίλισσα Φρειδερίκη» στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού εδώ.
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών των Ναυτικών Χρονικών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
