Το 1951 ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Lyras Bros Ltd. Δημιούργημα του Κωνσταντίνου Ι. Λύρα (1910-2003), του αδελφού του, Μάρκου Ι. Λύρα (1906-1981), και του συζύγου της αδελφής τους Αγγέλας, Γεωργίου Ν. Λύρα (1903-1974), έμελλε να αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων στη βρετανική πρωτεύουσα.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο υπό διαχείριση στόλος της Lyras Bros Ltd. θα ξεπερνούσε τα δέκα πλοία. Από εκείνο το σημείο κι έπειτα ελήφθη η απόφαση της περαιτέρω επαύξησης του στόλου της εταιρείας, με ναυπηγήσεις που πραγματοποιήθηκαν εντός της επόμενης δεκαετίας σε βρετανικά και γερμανικά ναυπηγεία.
Στο πλαίσιο αυτής της δυναμικής επενδυτικής διάθεσης εντάσσεται και η ναυπήγηση του «Alkman», ενός πλοίου που κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία Howaldtswerke του Κιέλου στη Γερμανία. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Οίκος Λύρα είχε ήδη εμπιστευτεί τα συγκεκριμένα ναυπηγεία για την κατασκευή των «Orpheus» και «Cadmus» το 1956 και το 1958 αντίστοιχα. Το «Alkman» αποφασίστηκε να ναυπηγηθεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ιδιαίτερα αποδοτικού «Orpheus».
Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο ότι ο Οίκος Λύρα αποφάσισε την περαιτέρω βελτίωση των τεχνικών προδιαγραφών του νεότευκτου και όχι απλώς την πιστή αντιγραφή του «Orpheus». Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο σχεδιασμός του «Alkman» εμπλουτίστηκε με σημαντικές βελτιώσεις και καινοτομίες.
Τα Ναυτικά Χρονικά, παρακολουθώντας με αμείωτο ενδιαφέρον τις προσπάθειες για την εν γένει ανανέωση αλλά και τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού και ελληνόκτητου στόλου κατά τη μεταπολεμική περίοδο, θα πραγματοποιούσαν συστηματικά αφιερώματα στο νεότευκτο του Οίκου Λύρα.
Πιο συγκεκριμένα, στο τεύχος της 1ης Σεπτεμβρίου 1960, το αναγνωστικό κοινό του περιοδικού πληροφορήθηκε για την καθέλκυση του πλοίου στις 9 Αυγούστου 1960. Είχε χωρητικότητα 14.500 dwt, έφερε την ελληνική σημαία και η μηχανή του ήταν ελβετικής κατασκευής τύπου Sultzer 7.200 ίππων. Το «Alkman» διέθετε επίσης πέντε κύτη, καθώς και γερανό ανυψωτικής ικανότητας 30 τόνων.
Ωστόσο, το χαρακτηριστικό του νεότευκτου που κέρδισε τις εντυπώσεις όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας ήταν η ταχύτητά του, η οποία ξεπέρασε τις αρχικές εκτιμήσεις των 16 μιλίων: όπως πληροφορούμαστε από το τεύχος της 1ης Νοεμβρίου 1960 των Ναυτικών Χρονικών, το «Alkman», που παραδόθηκε στους ιδιοκτήτες του τον Οκτώβριο του 1960, πέτυχε να αναπτύξει ταχύτητα 19 μιλίων κατά τις δοκιμές του. Το γεγονός αυτό το κατέταξε, σύμφωνα με το περιοδικό, ως «το ταχύτερον ελληνικόν φορτηγόν πλοίον». Οι τεχνικοί που παρακολούθησαν τις δοκιμές του πλοίου εξήραν τόσο την απόδοση όσο και την κατασκευή του. Μάλιστα, ως πρώτο εμπορικό ταξίδι του «Alkman» αναφέρεται ο πλους προς το Key West των Ηνωμένων Πολιτειών. Το νεότευκτο του Οίκου Λύρα είχε ναυλωθεί για ένα έτος από την Orient Mid-East Line.
Το «ναυπηγικό επίτευγμα» του Οίκου Λύρα θα οδηγούσε τα Ναυτικά Χρονικά σε αναλυτικότερο αφιέρωμα την 1η Δεκεμβρίου 1960, όπου και φιλοξενήθηκε φωτογραφία του νεότευκτου. Στο εν λόγω αφιέρωμα, πέραν των τεχνικών προδιαγραφών και της εξαιρετικής ταχύτητας του πλοίου, που ήταν ήδη γνωστά, έγινε λόγος αφενός για τα ενδιαιτήματα του πληρώματος, τα οποία «είναι ανώτερα πάσης περιγραφής εις ανέσεις», και αφετέρου για την ύπαρξη πολυτελών διαμερισμάτων για 12 επιβάτες.
Αξιοσημείωτη είναι η δημοσίευση επιστολής του πλοιάρχου Χρηστάκη του «Alkman», ο οποίος, απευθυνόμενος προς τον Γεώργιο Ν. Λύρα, αναφέρει με χαρακτηριστικό ενθουσιασμό:
«[…] κάθομαι να σας αναφέρω τα νέα αυτού του υπέροχου βαποριού. Είναι το καμάρι και το στολίδι όχι μόνον του Οίκου σας αλλά και ολοκλήρου της Ναυτιλίας μας. Με τις στροφές της μηχανής υπήρξαμε πολύ συντηρητικοί. Στις τέσσερις τελευταίες ώρες με 119 στροφές, το σκάφος επέρασε γεμάτα τα 19 μίλια!»
Η κατασκευή του «Alkman» αποδείχθηκε μια επενδυτική πρωτοβουλία ιδιαίτερα αποδοτική και υπήρξε σημαντικό μέρος της ανάπτυξης του στόλου της Lyras Bros, ο οποίος μέχρι τη δεκαετία του 1970 θα έφτανε τα 16 πλοία. Σύμφωνα με το τεύχος των Ναυτικών Χρονικών της 15ης Σεπτεμβρίου 1974, το «Alkman» πωλήθηκε σε Έλληνες πλοιοκτήτες, έναντι του ποσού των 3,5 εκατ. δολαρίων, και μετονομάστηκε σε «Ερμής».
Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών στο «Alkman» εδώ.
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών με αφιερώματα στο «Alkman» καθώς και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, Leadership in World Shipping – Greek Family Firms in International Business (Palgrave MacMillan 2009).
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών των Ναυτικών Χρονικών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
Φωτó: Αρχείο Ναυτικών Χρονικών, Kieler Howaldtswerke
