Με το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα πλοία τύπου Liberty, τα οποία είχαν ναυπηγηθεί από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου, θα διαδραμάτιζαν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση του παγκόσμιου εμπορικού στόλου. Για την ελληνική ναυτιλία αποτέλεσαν ένα χρυσό κεφάλαιο στην πορεία προς την επάνοδο μετά τις καταστροφικές απώλειες που υπέστη ο ελληνικός εμπορικός στόλος κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών. Γι’ αυτόν τον λόγο, τα Liberty θα έμεναν γνωστά στην ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα ως «ευλογημένα πλοία».
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, με τα Liberty να φτάνουν στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους, θα δημιουργούνταν η ανάγκη της σταδιακής αντικατάστασης των «πολεμικής ναυπήγησης» πλοίων. Καθώς εκείνη την περίοδο υπήρχαν ακόμη εκατοντάδες Liberty στον παγκόσμιο στόλο, θα παρουσιαζόταν έντονη προσπάθεια εύρεσης ναυπηγικών λύσεων για την απόσυρσή τους.
Ως απότοκο των νέων αυτών συνθηκών, αναδύθηκε, στο προσκήνιο της παγκόσμιας ναυπηγικής βιομηχανίας, μια σειρά από νέους τύπους πλοίων. Ως επικρατέστεροι από αυτούς, θα αναδεικνύονταν αφενός τα βρετανικά SD14 των ναυπηγείων Austin and Pickersgill του Σάντερλαντ και αφετέρου τα ιαπωνικής κατασκευής Freedom, της εταιρείας Ishikawajima-Harima (IHI) του Τόκιο.
Ο ιαπωνικός ναυπηγικός κολοσσός, κατά την υλοποίηση του πρώτου ναυπηγικού προγράμματος Freedom, θα συνεργαζόταν με τον Οίκο Ι. Κ. Καρρά, ο οποίος εκείνη την περίοδο είχε αποφασίσει την ανανέωση αλλά και την επέκταση του στόλου του. Η αρχική συμφωνία μεταξύ της J. C. Carras και της IHI προέβλεπε την κατασκευή 12 νεότευκτων του νέου τύπου.
Ως εκπρόσωπος της εταιρείας στην Ιαπωνία αλλά και επιβλέπων της ναυπήγησης των πρώτων Freedom επιλέχθηκε ο Κώστας Ι. Καρράς, υιός του Ιωάννη Κ. Καρρά, ο οποίος και ταξίδεψε στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου κατά τα έτη 1966-1968, για μια συνολική περίοδο δέκα μηνών.
Τις εμπειρίες αλλά και τις απαιτήσεις του επαγγελματικού αυτού ταξιδιού στην Ιαπωνία κατέγραψε ο Κώστας Ι. Καρράς στην έως τώρα ανέκδοτη αυτοβιογραφία του. Μικρό απόσπασμα αυτής, το οποίο αναφέρεται στη ναυπήγηση των πρώτων Freedom, έχει δημοσιευθεί στο επετειακό τεύχος «Maru: Οι Έλληνες στις Γιάρδες της Ιαπωνίας» (Δεκέμβριος 2022) των Ναυτικών Χρονικών. Το κείμενο είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τον σύγχρονο ερευνητή, καθώς αποκαλύπτει πολλές από τις δυσκολίες της ναυπήγησης ενός νέου τύπου πλοίου αλλά και τη σπουδαιότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος. Όπως αναφέρει και ο ίδιος για την παραμονή του στην Ιαπωνία, «αποτέλεσε ταυτόχρονα μία από τις πιο απαιτητικές και ενδιαφέρουσες εμπειρίες της ζωής μου».
Το πρώτο Freedom το οποίο έμελλε να ναυπηγηθεί ήταν το «Khian Captain». Την κατασκευή του επέβλεπαν από ελληνικής πλευράς, πέρα από τον Κώστα Ι. Καρρά, και τα μέλη της ομάδας του: Γιώργος Μαράτος, Στέφανος Τσακαλώτος και Κώστας Οικονομίδης. Αξίζει να σημειωθεί πως το εν λόγω πλοίο ονομάστηκε έτσι ως ένδειξη τιμής για τη μακροχρόνια σύνδεση της Χίου ‒τόπου καταγωγής της οικογένειας Καρρά‒ με τη θάλασσα.
Τα Ναυτικά Χρονικά, παρακολουθώντας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις που συντελούνταν στη ναυπηγική βιομηχανία, πραγματοποίησαν αφιερώματα και ρεπορτάζ καθ’ όλη τη διάρκεια της ναυπήγησης του «Khian Captain». Τόσο το περιοδικό όσο και ο Κώστας Ι. Καρράς, στα απομνημονεύματά του, αναφέρουν τις χαρακτηριστικές δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά τη ναυπήγηση αλλά και τις δοκιμές του πρώτου Freedom.
Το «Khian Captain» καθελκύστηκε τη 10η Φεβρουαρίου 1967 στο Τόκιο και παραδόθηκε στον ιδιοκτήτη του λίγους μήνες αργότερα, στις αρχές Σεπτεμβρίου. Παρ’ όλα αυτά, το νεότευκτο Freedom αντιμετώπιζε ακόμη αρκετά προβλήματα, προκαλώντας μεγάλη καθυστέρηση στην τελική παράδοσή του. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Κώστα Ι. Καρρά, δύο βασικά προβλήματα που εμφάνιζε το «Khian Captain» ήταν η εξαιρετικά υψηλή κατανάλωση λιπαντικών και δευτερευόντως ο αερισμός του μηχανοστασίου, ο οποίος κρίθηκε ανεπαρκής, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στη μηχανή του πλοίου.
Χαρακτηριστική είναι επίσης η αναφορά των Ναυτικών Χρονικών στο τεύχος της 15ης Μαρτίου 1968 στο ότι «διεπιστώθησαν ανωμαλίαι προ της παραδόσεως» και ότι «η καθυστέρησις υπήρξε αναπόφευκτος».
«Πολυήμεραι υπήρξαν αι δοκιμαί ίνα αντιμετωπισθούν όλα τα εγερθέντα τεχνικά ζητήματα» και να ολοκληρωθούν όλες οι «κατασκευαστικές και μηχανικές βελτιώσεις».
Ύστερα από κοπιώδεις διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους του ναυπηγείου αλλά και σημαντικές παρεμβάσεις του Κώστα Ι. Καρρά και της ομάδας του, το νεότευκτο παραδόθηκε επιτυχώς στην J. C. Carras.
Το «Khian Captain», το οποίο ήταν εγγεγραμμένο στο ελληνικό νηολόγιο, διέθετε χωρητικότητα 13.600 dwt, είχε υπηρεσιακή ταχύτητα 14,3 κόμβων, ενώ η μέγιστη ταχύτητά του κατά τις δοκιμές είχε φτάσει τους 15,8 κόμβους, με την κατανάλωση καυσίμων να αγγίζει τους 18,2 τόνους ανά 24ωρο.
Τα μέλη του πληρώματος, σε αντίθεση με τον συνηθισμένο για την εποχή αριθμό των 30-32 ατόμων ‒σε συμβατικά πλοία αυτού του τύπου‒, ανέρχονταν σε 19 άτομα. Σύμφωνα με τον Κώστα Ι. Καρρά, η αυτοματοποίηση των λειτουργιών του πλοίου ήταν ένας από τους βασικούς στόχους της εταιρείας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η παρουσία του προσωπικού του μηχανοστασίου να μην κρίνεται απαραίτητη υπό κανονικές συνθήκες, καθώς σε οποιαδήποτε δυσλειτουργία τα συστήματα ελέγχου θα σήμαναν προειδοποιητικό συναγερμό.
Παρά τις όποιες δυσκολίες που προέκυψαν πριν από την ολοκλήρωση του «Khian Captain», η έναρξη των πλόων του πρώτου κατασκευασθέντος Freedom στον παγκόσμιο ναυτιλιακό χάρτη θα συνέβαλε στην εισαγωγή της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας στην εποχή των «αντιλίμπερτυ». Το Freedom θα αποδεικνυόταν ιδιαίτερα δημοφιλής τύπος πλοίου και εντός της ελληνικής κοινότητας πλοιοκτητών, με δεκάδες παραγγελίες να δρομολογούνται τα επόμενα έτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ναυπήγηση του «Khian Captain» αποτέλεσε σημείο-σταθμό για την J. C. Carras αλλά και την ελληνική ναυτιλία εν γένει. Η σημασία του πρώτου νεότευκτου, αλλά και των αδελφών πλοίων που ακολούθησαν, για τον Οίκο Ι. Κ. Καρρά συνοψίζεται στα λόγια του Κώστα Ι. Καρρά:
«Η εταιρεία μας επιβίωσε για πολλά χρόνια χάρη σε αυτά τα πλοία: το ίδιο και πολλοί Έλληνες, μέσα από τις θυσίες και τις προσπάθειές τους, χτίζοντας το δικό τους μέλλον και το μέλλον της χώρας. Η ομάδα μας στην Ιαπωνία είχε εργαστεί και γι’ αυτούς».
Πληροφορίες για το παρόν άρθρο έχουν αντληθεί από αφιερώματα των Ναυτικών Χρονικών στο «Khian Captain» καθώς και από το απόσπασμα από την ανέκδοτη αυτοβιογραφία του Κώστα Ι. Καρρά, που δημοσιεύθηκε στο επετειακό τεύχος «Maru: Οι Έλληνες στις Γιάρδες της Ιαπωνίας» (Δεκέμβριος 2022) των Ναυτικών Χρονικών.
Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.
Διαβάστε περισσότερα ιστορικά θέματα από το Αρχείο των Ναυτικών χρονικών πατώντας εδώ.
