του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση πειρατείας (2022) του International Maritime Bureau, η παγκόσμια πειρατεία έχει φτάσει σε χαμηλό 30 ετών και μειώνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά.
Η ετήσια έκθεση του International Coordination Center (ICC) του IMB δείχνει πτώση 13% στις συνολικές επιθέσεις το 2022 σε σύγκριση με το 2021, ενώ η μείωση αποδόθηκε κυρίως στην πτώση της δραστηριότητας στον Κόλπο της Γουινέας. Η έκθεση κατέγραψε συνολικά 115 περιστατικά πειρατείας και ένοπλης ληστείας κατά πλοίων το 2022 -έναντι 132 το 2021- με τα μισά από αυτά να σημειώνονται στα ύδατα της Νοτιοανατολικής Ασίας, ιδιαίτερα στα στενά της Σιγκαπούρης, όπου τα περιστατικά συνεχίζουν να αυξάνονται και έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο το 2022.
Το εντυπωσιακό 95% των αναφερόμενων περιστατικών αφορούσε επιτυχή επιβίβαση των κακοποιών στα πλοία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πλοία ήταν είτε αγκυροβολημένα είτε αρόδου κατά την επιβίβαση, με όλα τα περιστατικά να έχουν συμβεί τη νύχτα. Αναλυτικότερα:
Κόλπος της Γουινέας
Παραμένει θετική η πρόοδος στον Κόλπο της Γουινέας, όπου τα αναφερόμενα περιστατικά αυξήθηκαν από 82 το 2018 σε 84 το 2020, 35 το 2021 και στη συνέχεια μειώθηκαν σε 19 το 2022. Ωστόσο, το IMB δήλωσε ότι απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για να διασφαλιστεί η συνεχής ασφάλεια των ναυτικών στην περιοχή του Κόλπου της Γουινέας, η οποία παραμένει επικίνδυνη, όπως αποδεικνύεται από δύο περιστατικά το τελευταίο τρίμηνο του 2022, που αφορούσαν την πειρατεία σε δύο πλοία, με 29 μέλη του πληρώματος να κρατούνται όμηροι.
Από την άλλη πλευρά, το ICC International Maritime Bureau Piracy Reporting Center (IMB PRC) σχολίασε ότι έχει εντοπιστεί υπο-αναφορά και καθυστερημένη αναφορά περιστατικών πειρατείας και ένοπλων ληστειών στον Κόλπο της Γουινέας, γι’ αυτό συνιστάται στους πλοιάρχους να αναφέρουν όλα τα περιστατικά όσο το δυνατόν νωρίτερα, ώστε οι τοπικές αρχές να μπορούν να εντοπίσουν, να διερευνήσουν και να συλλάβουν έγκαιρα τους κακοποιούς.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του IMB για το α΄ τρίμηνο του 2023, η δραστηριότητα συνεχίζει να μειώνεται στον Κόλπο της Γουινέας, με μόλις πέντε περιστατικά που αναφέρθηκαν το α΄ τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με οκτώ το 2022. Παρ’ όλα αυτά, η συνεχής ανάγκη για επαγρύπνηση και ταχεία ναυτική ανταπόκριση παραμένει καίριας σημασίας. Περιστατικά όπως η πειρατεία ενός δεξαμενόπλοιου προϊόντων πετρελαίου στις 28 Μαρτίου, 140 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά του Pointe Noire, όπου το πλοίο χάθηκε για πέντε ημέρες ενώ είχε γίνει αναφορά για την απαγωγή έξι μελών του πληρώματος, και τελικά το πλοίο εντοπίστηκε από πλοίο του γαλλικού ναυτικού, και το περιστατικό που αφορούσε το δεξαμενόπλοιο χημικών υπό σημαία Σιγκαπούρης, το οποίο κατελήφθη στις 10 Απριλίου, 300 ναυτικά μίλια νότια του Αμπιτζάν, και βρέθηκε από περιπολικό σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού της Ακτής Ελεφαντοστού πέντε ημέρες αργότερα, τονίζουν τη σημασία για επαγρύπνηση.
Ινδικός Ωκεανός
Από την 1η Ιανουαρίου 2023, η Περιοχή Υψηλού Κινδύνου στον Ινδικό Ωκεανό (HRA) καταργήθηκε, αντικατοπτρίζοντας μια σημαντικά βελτιωμένη κατάσταση πειρατείας στην περιοχή, σε μεγάλο βαθμό λόγω των συντονισμένων προσπαθειών καταπολέμησης της πειρατείας από διάφορους περιφερειακούς και διεθνείς ενδιαφερόμενους φορείς. H εξέλιξη αυτή αποτελεί απόδειξη συνεργατικών προσπαθειών για σχεδόν δεκαπέντε χρόνια που εξάλειψαν τις πειρατικές επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων ανοιχτά της Σομαλίας από το 2018.
Ωστόσο, η IMB PRC προειδοποιεί ότι οι Σομαλοί πειρατές διατηρούν την ικανότητα να πραγματοποιούν επιθέσεις στον Κόλπο του Άντεν και προτρέπει τους πλοιάρχους να παραμείνουν σε επαγρύπνηση.
Στενά της Σιγκαπούρης
Η ετήσια έκθεση ReCAAP (Regional Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia) για το 2022 ανέφερε ότι ο αριθμός των καταγεγραμμένων περιστατικών στο Στενό της Σιγκαπούρης έχει αυξηθεί κατά 2% στον συνολικό αριθμό των περιστατικών (55 περιστατικά που αναφέρθηκαν στα Στενά της Σιγκαπούρης από 84 περιστατικά που αναφέρθηκαν στην Ασία) σε σύγκριση με το έτος 2021, το οποίο παρουσιάζει μια αυξητική τάση χρόνο με τον χρόνο.
Η πλειονότητα των περιστατικών σημειώθηκαν τη νύχτα στη λωρίδα ανατολικής κατεύθυνσης του Traffic Separation Scheme (TSS) στα στενά και όπου μεγαλύτερα πλοία, όπως φορτηγά χύδην φορτίου και δεξαμενόπλοια, είναι ο πιο συχνά στοχευμένος τύπος πλοίων.
Τα περιστατικά αφορούσαν σε μεγάλο βαθμό μικροκλοπές, ενώ αναφέρθηκαν ελαφροί έως μηδενικοί τραυματισμοί στα πληρώματα. Για 32 από τα περιστατικά δεν υπήρχαν πληροφορίες για το εάν οι δράστες έφεραν όπλα και για τα υπόλοιπα 23 περιστατικά υπήρχε αναφορά για ένα συμβάν όπου οι δράστες έφεραν πιστόλι, δεκαπέντε όπου μετέφεραν μαχαίρια και άλλα όπλα, δύο όπου μετέφεραν αντικείμενα που έμοιαζαν με όπλα και πέντε όπου οι δράστες δεν ήταν οπλισμένοι.
Η ReCAAP έχει καταγράψει ότι οι δράστες που εμπλέκονται στα επεισόδια στα στενά είναι ευκαιριακής φύσης και δεν έχουν καμία πρόθεση να βλάψουν το πλήρωμα. Ο κύριος στόχος τους είναι να κλέψουν αντικείμενα από πλοία και να δραπετεύσουν χωρίς να γίνουν αντιληπτοί.
Για το α΄ τρίμηνο του 2023, το IMB σημείωσε επίσης ότι σχεδόν το 30% των περιστατικών που αναφέρθηκαν για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας συνέβησαν στα Στενά της Σιγκαπούρης, με 18 καταγεγραμμένα κρούσματα. Η απειλή βίας παραμένει μια ανησυχητική πιθανότητα, καθώς τα μαχαίρια έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί σε δύο από τα περιστατικά.
Τελικά, ενώ τα στοιχεία για τις πειρατικές επιθέσεις παγκοσμίως είναι καθησυχαστικά, εντούτοις στα πολυσύχναστα νερά των Στενών της Σιγκαπούρης κλιμακώνονται οι επιθέσεις με στόχο κυρίως μικροκλοπές. Η επιτυχία όμως αυτών των επιθέσεων αφήνει περιθώρια στους κακοποιούς να γίνουν απειλητικότεροι με μεγαλύτερες προσδοκίες λείας και κατ’ επέκταση βιαιότεροι. Πρέπει λοιπόν το φαινόμενο να αντιμετωπιστεί με επιτυχία ανάλογη με αυτή του Κόλπου της Γουινέας και της Σομαλίας, προσφέροντας στους ναυτικούς ασφαλείς θάλασσες.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου – Ιουλίου των Ναυτικών Χρονικών.
Αποκτήστε το τεύχος Ιουνίου – Ιουλίου, πατώντας εδώ.
