Οι ναυτικοί καθώς ταξιδεύουν σε διάφορα μέρη του κόσμου, εκτίθενται σε διάφορες ασθένειες, μεταξύ άλλων και στην επικίνδυνη ελονοσία, ειδικά σε περιοχές όπου η νόσος είναι ενδημική.
Η ελονοσία αποτελεί μία από τις πιο κοινές και σοβαρές ασθένειες παγκοσμίως. Ιδιαίτερα στον τομέα της ναυτιλίας, χαρακτηρίζεται ως μείζον πρόβλημα, λόγω της έλλειψης ενημέρωσης σχετικά με τη σοβαρότητα και τον υψηλό επιπολασμό της. Σε ευρύτερο πλαίσιο, η ελονοσία προκαλεί τουλάχιστον 1 εκατομμύριο θανάτους κάθε χρόνο, η πλειονότητα των οποίων καταγράφονται σε χώρες με χαμηλό εισόδημα.
Κάποιες από τις περιοχές που αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά ελονοσίας είναι η Αφρική, η Νότια και Κεντρική Αμερική, η Ασία και η Μέση Ανατολή. Οι μη ανοσοποιημένοι ταξιδιώτες διατρέχουν κίνδυνο να μολυνθούν από την επικίνδυνη ελονοσία «falciparum». Κάθε χρόνο έως και 30.000 ταξιδιώτες προσβάλλονται από την ασθένεια. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο οι ναυτικοί να είναι ενήμεροι για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν κατά τα ταξίδια τους και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης.
Τα συμπτώματα της ασθένειας
Τα συμπτώματα του πιο απειλητικού για τη ζωή τύπου ελονοσίας εκδηλώνονται συνήθως μεταξύ μιας εβδομάδας και δύο μηνών μετά τη μόλυνση.
Τα συμπτώματα παρομοιάζουν εκείνα της γρίπης και σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα παρακάτω:
- πυρετός (συχνά υπερβαίνει τους 40°C)
- ρίγη
- αδιαθεσία
- ναυτία και εμετός
- κόπωση
- μυαλγία (μυϊκός πόνος)
- πονοκέφαλος
- εφίδρωση
Μέτρα πρόληψης
Εντός 2 μιλίων από μια ακτή που παρουσιάζεται ελονοσία είναι σημαντικό να:
- Είναι οι πόρτες και τα παράθυρα κλειστά τις βραδινές ώρες
- Να μην υπάρχουν κουνούπια στο χώρο
- Να χρησιμοποιείται εντομοαπωθητικό, κάτω από τα τραπέζια, τις καρέκλες αλλά και σε σκοτεινά σημεία
- Να χρησιμοποιούνται μακρυμάνικα πουκάμισα και παντελόνια
- Να απομακρύνονται στάσιμα νερά
- Οι σακούλες και οι κάδοι απορριμμάτων να σφραγίζονται σωστά
- Όλα τα ανοίγματα και ο εξαερισμός να καλύπτονται με λεπτό συρματόπλεγμα
- Τα φώτα να προστατεύονται για να αποφεύγεται η προσέλευση κουνουπιών
Σημειώνεται ότι ο κλιματισμός βοηθά στην απομάκρυνση των κουνουπιών και συνίσταται η ολοήμερη χρήση του, καθώς και η χρήση κουνουπιέρας κατά τις ώρες του ύπνου
Όταν ένα πλοίο κατευθύνεται σε περιοχές που καταγράφονται κρούσματα ελονοσίας, εκτός από τη λήψη όλων των δυνατών μέτρων για την πρόληψη μόλυνσης, πρέπει να χορηγείται προληπτική φαρμακευτική αγωγή σε όλο το πλήρωμα συστηματικά.
Τα περισσότερα φάρμακα λαμβάνονται για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την είσοδο σε μια ζώνη ελονοσίας, συνεχίζονται κατά τη διάρκεια της παραμονής και για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα μετά την αναχώρηση.
Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μιας εμπύρετης νόσου
- Ο πυρετός που εμφανίζεται σε ναυτικό μία εβδομάδα ή περισσότερο μετά την είσοδο σε περιοχή κινδύνου ελονοσίας και έως και τρεις μήνες μετά την αναχώρηση, αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό που χρήζει άμεσης παρακολούθησης.
- Εάν υπάρχει υποψία κρούσματος ελονοσίας επί του πλοίου, είναι απαραίτητη η κλήση άμεσης ιατρικής βοήθειας μέσω ασυρμάτου.
- Σε περίπτωση πιθανής εκδήλωσης της ασθένειας, προτεραιότητα συνιστά η θεραπεία του ασθενούς ενώ στη συνέχεια πρέπει να γίνει οριστική διάγνωση.
- Η οριστική διάγνωση μπορεί να γίνει με ανάλυση δείγματος αίματος υπό μικροσκόπιο για τον εντοπισμό του παρασίτου.
Πηγή: International Seafarer’s Welfare and Assistance Network (ISWAN)
