Το πλήρες φάσμα των μηχανισμών και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τη διά θαλάσσης μεταφορά χύδην ξηρών φορτίων, βρέθηκε στο επίκεντρο της επιμορφωτικής διάλεξης που διοργάνωσε η Isalos.net με τίτλο «Παγκόσμια Μεταφορά Χύδην Ξηρού Φορτίου: Προσφορά, ζήτηση και ο ρόλος της ναυτιλίας» την Πέμπτη, 23 Νοεμβρίου 2023.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στον φιλόξενο χώρο του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη στον Πειραιά, με τη χορηγία της Tototheo Maritime. Εισηγητής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης, Managing Director της W Marine Inc., ο οποίος και παρουσίασε τα κύρια εμπορεύματα και τον ρόλο τους στην παγκόσμια οικονομία, τις χώρες που τα εξάγουν και τα εισάγουν, τα πλοία που τα μεταφέρουν μέχρι και τη διαδικασία ναύλωσης ενός πλοίου, τις ισορροπίες προσφοράς και ζήτησης. Πέραν των προαναφερθέντων, κατά τη διάρκεια της διάλεξης πραγματοποιήθηκε μια ανάλυση των πολιτικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών και τεχνολογικών (PEEST) εξωγενών παραγόντων που επιδρούν στη ζήτηση για μεταφορά εμπορευμάτων με bulk carriers.
Τη διάλεξη, η οποία πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερα υψηλή συμμετοχή, τόσο φοιτητών και φοιτητριών, σπουδαστών και σπουδαστριών ΑΕΝ, όσο και εργαζομένων στη ναυτιλιακή βιομηχανία, συντόνισε ο κ. Γιάννης Θεοδωρόπουλος, αρχισυντάκτης των Ναυτικών Χρονικών.
Τα κύρια εμπορεύματα και τα πλοία που τα μεταφέρουν
Η διάλεξη εκκίνησε με μια σύντομη αναφορά στα κύρια εμπορεύματα που μεταφέρουν τα bulk carriers ανάλογα με το μέγεθός τους. Ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην «πυραμίδα» των bulk carriers, όπως την χαρακτήρισε, η οποία ξεκινά με τα Handysizes στη βάση της, ακολουθούμενα από τα Supramax / Ultramax, τα Panamax / Kamsarmax και τελευταία τα Capesize. Ο βαθμός ευελιξίας είναι αντιστρόφως ανάλογος του μεγέθους ενός πλοίου, με τα πλοία Handysize να διαθέτουν την μεγαλύτερη ευελιξία, ενώ τα Capesize την μικρότερη. Ο βαθμός ευελιξίας ορίζεται από την ποικιλία των μεταφερόμενων φορτίων και από τον αριθμό των λιμένων που μπορούν αυτά να προσεγγίσουν. Από την άλλη, όσο μεγαλύτερο είναι ένα πλοίο, τόσο μεγαλύτερα τα οφέλη που μπορεί να αποκομιστούν μέσω των οικονομιών κλίμακας.
Τα κύρια routes των bulk carriers
Επόμενο θέμα στην ατζέντα της διάλεξης αποτέλεσαν τα κύρια routes της αγοράς των bulk carriers. Ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης αναφέρθηκε στο σιδηρομετάλλευμα, τον άνθρακα και τα σιτηρά και προχώρησε σε μια εις βάθος ανάλυση, παρουσιάζοντας τις επικρατούσες αλλά και τις μελλοντικές τάσεις για τις γραμμές και τα φορτία των πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου.
Κατά τη διάλεξη, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης αναφέρθηκε στο γεγονός ότι, προκειμένου εξαγωγείς σιδηρομεταλλεύματος από την Βραζιλία να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν εξαγωγείς από την Αυστραλία, στις εξαγωγές προς την Κίνα, έχουν ιδρύσει ενδιάμεσους αποθηκευτικούς σταθμούς, τόσο στη Μέση Ανατολή, όσο και στη Νοτιοανατολική Ασία, ώστε να κάμψουν το πλεονέκτημα των Αυστραλών στην διανυόμενη απόσταση. Επιπλέον, ο Managing Director της W Marine Inc. τόνισε πως στο μέλλον η ζήτηση για τις μεταφορές φορτίων χύδην θα εντατικοποιηθεί στην γεωγραφική περιοχή που περιβρέχεται από τον Ινδικό Ωκεανό καθώς και από τις χώρες της ΝΑ Ασίας. Στο τόξο αυτό περιλαμβάνονται πολλές χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Οι χώρες αυτές έχουν μεγάλο πληθυσμό από νέους ανθρώπους, είναι προικισμένες με πολλά κοιτάσματα πρώτων υλών και έχουν όλα τα εχέγγυα για γρήγορη εκβιομηχάνιση, με αποτέλεσμα να δύνανται να διαδραματίσουν πολύ ενεργό ρόλο στο θαλάσσιο εμπόριο.
Η διαδικασία ναύλωσης ενός πλοίου, το ναυλοσύμφωνο και οι κίνδυνοι κατά τη μεταφορά φορτίων
Η διάλεξη εστιάστηκε μεταξύ άλλων και στη διαδικασία ναύλωσης ενός bulk carrier, δίνοντας έμφαση τόσο στους κύριους «παίκτες» (ναυλωτές και πλοιοκτήτες) όσο και σε υποστηρικτικούς (όπως οι ναυλομεσίτες και οι ασφαλιστές). Ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης παρουσίασε ένα ναυλοσύμφωνο πλοίου και τα μέρη που το απαρτίζουν (όνομα πλοίου, ποσότητα φορτίου, λιμένας φόρτωσης-εκφόρτωσης κ.λπ.). Σε σχετική ερώτηση από το κοινό, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης έκανε ειδική αναφορά στη ναύλωση κατά ταξίδι (voyage) και στη χρονοναύλωση (time charter), σημειώνοντας ότι η επιλογή του τύπου ναυλοσυμφώνου διαφέρει ανά εταιρεία και έχει πρωτίστως να κάνει με μία σειρά πληροφοριών, γεγονότων, όπως των στόχων / εκτιμήσεων της κάθε εταιρείας για τις προοπτικές της ναυλαγοράς.
Επιπλέον, αναφέρθηκαν οι κύριοι κίνδυνοι που δύνανται να προκύψουν κατά τη μεταφορά φορτίων, καθώς και πώς διαφορετικά φορτία αντιμετωπίζουν διαφορετικούς κινδύνους.
Ζήτηση και προσφορά στην αγορά των bulk carriers
Έμφαση επίσης δόθηκε και στην ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς στην αγορά των bulk carriers. Ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης αναφέρθηκε στους κυριότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση για bulk carriers καθώς και την προσφορά του στόλου. Στο μέτωπο της ζήτησης σημαντική είναι η επίδραση της οικονομικής ανάπτυξης (ή ύφεσης) των χωρών και πλέον οι γεωπολιτικές εξελίξεις, αλλά και η κλιματική αλλαγή. Ο αριθμός των ενεργών πλοίων, η ταχύτητα μεταφοράς και η συμφόρηση στους λιμένες είναι παράμετροι που επηρεάζουν την προσφορά.
Ακολούθησε μια εκτενής ανάλυση για το εξωγενές περιβάλλον της αγοράς των bulk carriers, μέσω μιας ανάλυσης PEEST (Political, Economic, Environmental, Social, Technological).
Όσον αφορά πολιτικούς παράγοντες που επιδρούν στην αγορά, αναφέρθηκαν τα χαρακτηριστικά παραδείγματα του πολέμου στην Ουκρανία καθώς και οι ενδεχόμενες επιπτώσεις από μια εξάπλωση της πολεμικής σύρραξης στη Μέση Ανατολή σε γειτονικά κράτη.
Πέραν αυτού, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης σχολίασε τις επιπτώσεις που γεννά η λήψη περιφερειακών μέτρων στη ναυτιλία, όπως είναι ενδεικτικά η συμπερίληψη της ναυτιλίας στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από οικονομικής σκοπιάς ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης σχολίασε την άνοδο των επιτοκίων, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη για τη λήψη επενδυτικής απόφασης για αγορά πλοίου. Αναφέρθηκε επίσης στην πανδημία, αναφέροντας πως λειτούργησε προς όφελος της ναυτιλίας λόγω των μεγάλων προβλημάτων / καθυστερήσεων που δημιουργήθηκαν στους λιμένες, μειώνοντας έτσι δραστικά τον αριθμό των πλοίων που μπορούσαν να εκτελέσουν μεταφορικό έργο. «Η ναυτιλία διαχρονικά, καλώς ή κακώς, ευεργετείται από μεγάλες αναμπουμπούλες», σχολίασε.
Σημαντικές είναι και οι επιδράσεις περιβαλλοντικών παραγόντων στη ναυτιλία, όπως για παράδειγμα η χαμηλή γεωργική παραγωγή στις χώρες της Ευρώπης, απόρροια παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας, που αντικαθίσταται από εξαγωγές από τη Λατινική Αμερική, αλλά και η πτώση των υδάτων σε σημαντικές θαλάσσιες αρτηρίες. O κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης δεν άφησε ασχολίαστη τη δυνατότητα χρήσης του Βόρειου Περάσματος για τη μεταφορά εμπορευμάτων, σημειώνοντας ότι εγείρονται ανησυχίες για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, λόγω του γεγονότος ότι τα νερά είναι αχαρτογράφητα. Με την απανθρακοποίηση να αποτελεί το μείζον -προς συζήτηση- θέμα για τον κλάδο, ο ίδιος υπογράμμισε ότι όσο ο IMO καθυστερεί να λάβει αποφάσεις, τόσο επεκτείνεται η διάρκεια ζωής των συμβατικών πλοίων.
Στο κοινωνικό μέτωπο, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στους ναυτικούς, υπογραμμίζοντας την ανάγκη επανεκπαίδευσής τους αλλά και σύνδεσης της βιομηχανίας με τις σχολές για τη βελτίωση της κατάρτισής τους κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Πάντως, ανέφερε ότι οι συνθήκες που επικρατούν στο ναυτικό επάγγελμα έχουν βελτιωθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία και πως η θάλασσα παρέχει πολλές δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης.
Άλλωστε, όπως υπογράμμισε, η συνεισφορά των ναυτικών στο ελληνικό ναυτιλιακό θαύμα είναι μεγάλη: «Η ναυτιλία χρωστάει τα θαύματά της στους ναυτικούς της» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, όσον αφορά την τεχνολογία, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης εμφανίστηκε κάθετα αντίθετος στο σενάριο που θέλει τα εμπορικά πλοία να λειτουργούν αυτόνομα στο εγγύς μέλλον. Κατά τον ίδιο, ο ανθρώπινος παράγοντας είναι καθοριστικός για τη λήψη αποφάσεων σε καταστάσεις όπου απαιτείται αποφασιστικότητα και αμεσότητα και πως μια μηχανή δεν θα είναι σε θέση να τον αντικαταστήσει. Η χρήση της τεχνολογίας πρέπει να είναι λελογισμένη και να μην φθάσει στο σημείο να καταργήσει την ιδιότητα του ναυτικού. Πέραν αυτού, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης εμφανίστηκε προβληματισμένος με τον αυξημένο κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων, αναφέροντας ως χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Ιράν.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Νίκος Τριανταφυλλάκης δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον της φορτηγού ναυτιλίας , λόγω σταθερής ζήτησης από τη μία πλευρά, αλλά και λόγω των χαμηλών παραδόσεων νέων bulk carriers τουλάχιστον για τα επόμενα δύο έτη. Οι εν λόγω συνιστώσες θα επιδράσουν ευεργετικά για τους ναύλους και τις αξίες των πλοίων, ειδικά εφόσον υπάρξει υψηλή ζήτηση.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της διάλεξης οι συμμετέχοντες επέδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τις προκλήσεις και προοπτικές της ναυτιλίας χύδην ξηρού φορτίου, γεγονός που αντανακλάται από τον μεγάλο αριθμό ερωτήσεων που απηύθυναν στον κ. Νίκο Τριανταφυλλάκη.
Την πρώτη διάλεξη της Isalos.net για το εκπαιδευτικό έτος 2023-2024 με θέμα «Ο δρόμος του μαύρου χρυσού: Από την παραγωγή στην κατανάλωση και ο ρόλος της ναυτιλίας» μπορείτε να τη δείτε εδώ.
Σημειώνεται πως οι διαλέξεις που θα διαρκέσουν μέχρι και τον Ιούνιο του 2024 και θα πραγματοποιούνται στον φιλόξενο χώρο της Ιστορικής Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη στον Πειραιά.
Για να ενημερώνεστε για μελλοντικές εκδηλώσεις της Isalos.net, εγγραφείτε στο Newsletter εδώ.
Διοργανωτής:
Χορηγός διάλεξης:
Υπό την αιγίδα:
Οι εκδηλώσεις της Isalos.net πραγματοποιούνται με την αρωγή και την υποστήριξη:
