Σε ανάλυση της Νορβηγικής Ένωσης Ναυτιλιακών Ασφαλιστών Cefor παρατηρήθηκε ότι τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης πυρκαγιάς με συνέπειες που είναι δύσκολο να περιοριστούν εξαιτίας του μεγάλου μεγέθους τους. Ήδη το 2021 αναφέρθηκαν 70 πυρκαγιές μόνο σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων σε διάστημα 5 χρόνων. Έπειτα από προτροπή της διεθνούς ένωσης ναυτιλιακών ασφαλίσεων IUMI, των ενώσεων πλοιοκτητών και των κρατών σημαίας Γερμανίας και των Μπαχαμών, η Επιτροπή Ναυτιλιακής Ασφάλειας MSC του ΙΜΟ συμφώνησε το 2020 να τροποποιήσει την σύμβαση SOLAS. Οι τροποποιήσεις θα τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 2028. Η διάκριση των πυρκαγιών που εμφανίζονται στον χώρο του μηχανοστασίου και σε αυτές που εμφανίζονται στους χώρους αποθήκευσης φορτίου του πλοίου όπως παρουσιάζεται στο διάγραμμα, κρίνεται απαραίτητη. Παρόλο που οι πυρκαγιές στον χώρο φορτίου των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων παρουσιάζει σταθερή αύξηση κατά την περίοδο 2020 – 2021, η αύξηση εμφάνισης πυρκαγιών στον χώρο του μηχανοστασίου εμφανίζει αρκετά ερωτηματικά που είναι κρίσιμο να απαντηθούν.
Την 1η Σεπτεμβρίου 2023 οι συμφωνίες συνεργασίας του Παρισιού και του Tokyo ξεκίνησαν μια Συγκεντρωμένη Επιθεώρηση Εκσυγχρονισμού (CIC) για την ασφάλεια από πυρκαγιές. Η CIC επικεντρώνεται στα μέσα ελέγχου και στα συστήματα κατάσβεσης των πυρκαγιών, ωστόσο η πρόληψη είναι πάντα προτιμότερη από την θεραπεία.
Διάγραμμα. Συχνότητα εμφάνισης πυρκαγιάς σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (Πηγή: Cefor (Nordic Marine Insurance Statistics), December 2021)
Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί μια πυρκαγιά να εμφανιστεί συγκεκριμένα στον χώρο μηχανοστασίου του πλοίου είναι:
1. Μηχανική Βλάβη: αφορά βλάβη που εμφανίζεται στα μηχανικά μέρη του πλοίου όπως είναι η κύρια μηχανή, ο κινητήρας. Οι παράγοντες που καθορίζουν το μέγεθος της πυρκαγιάς είναι η ποσότητα του καυσίμου και του οξυγόνου που διατίθενται στον χώρο. Ο περιορισμός του οξυγόνου μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στον έλεγχο της πυρκαγιάς.
- Συνεπώς η απόκριση του πληρώματος να κλείσει τον εξαερισμό και τους αεραγωγούς καθορίζει το μέγεθος επέκτασης της πυρκαγιάς.
2. Διαρροή εύφλεκτου υγρού σε θερμή επιφάνεια: με την βοήθεια της θερμότητας το εύφλεκτο υγρό μπορεί να μετατραπεί σε εύφλεκτους ατμούς. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται πυρόλυση και είναι συνήθως γρήγορου ρυθμού αντίδρασης και συνεπώς επικίνδυνη. Η σωστή και η έγκαιρη τήρηση των κανονισμών SOLAS και των νηογνωμόνων μειώνουν σημαντικά αυτόν τον κίνδυνο λαμβάνοντας τα ακόλουθα μέτρα:
- Επιθεώρηση των θερμών επιφανειών σε τακτική βάση με την χρήση θερμομέτρου υπέρυθρων (Ανίχνευση της υπέρυθρης ακτινοβολίας που μπορεί να εκπέμπει η υπό εξέταση επιφάνεια).
- Έλεγχος των συνδέσεων του αγωγού στο οποίο διαρρέεται το υγρό καύσιμο.
- Σωστή επανατοποθέτηση των μονώσεων του αγωγού διαρροής καυσίμου μετά το πέρας της επισκευής ή της συντήρησης.
- Να δίνεται η απαραίτητη προσοχή στον τρόπο σύνδεσης των εύκαμπτων σωληνώσεων καθώς σε αυτούς η αυξημένη τάση οδηγεί σε μείωση της διάρκειας ζωής τους και συνεπώς σε έκθεση του εσωτερικού τους σε θερμότητα.
3. Ηλεκτρικές πυρκαγιές: πηγή αυτών είναι το κεντρικό ηλεκτρικό ταμπλό ή ακόμα και οι ηλεκτρικοί κινητήρες και γεννήτριες. Η συσσώρευση ακαθαρσιών σε αυτά τα μέρη προκαλεί υπερθέρμανση και επομένως οδηγεί σε πυρκαγιά. Ακόμα, ένα πιθανό βραχυκύκλωμα προκαλεί την εμφάνιση υψηλής θερμοκρασίας και επομένως να οδηγήσει σε ευνοϊκές συνθήκες εμφάνισης πυρκαγιάς. Τέλος, η χαλαρή σύνδεση των ηλεκτρικών κυκλωμάτων μπορεί να προκαλέσει διαρροή ρεύματος και επομένως να αποτελέσει πηγή έκρηξης, Οι πιθανοί αυτοί κίνδυνοι μπορούν να προβλεφθούν με:
- Την τακτική καθαριότητα των πινάκων και των ηλεκτρικών μηχανών και γεννητριών για να αποφευχθεί η συσσώρευση ακαθαρσιών ή βραχυκύκλωμα.
- Τον τακτικό έλεγχο των συνδέσεων τερματικών και διακοπτών και να διασφαλίζεται ότι είναι σφιγμένα επιβάλλοντας την απαιτούμενη ροπή.
Τα παραπάνω μέτρα πρόβλεψης για την αποφυγή της εμφάνισης των πυρκαγιών δεν μπορούν να παρθούν αν το πλήρωμα δεν έχει εκπαιδευτεί σωστά και δεν ανταποκρίνεται έγκαιρα. Ο συστηματικός έλεγχος των συνθηκών και των μερών του μηχανοστασίου αλλά και η αυτόματη αντίδραση στην πιθανότητα εμφάνισης πυρκαγιάς είναι οι παράμετροι που θα μειώσουν σημαντικά την εμφάνισή τους.
Πηγή: DNV
