Του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Η ουσιαστική χρήση εμπορευματοκιβωτίων, επικαθήμενων αμαξωμάτων, οχημάτων ή άλλων μονάδων μεταφοράς φορτίου (Cargo Transfer Units – CTU) μειώνει τους φυσικούς κινδύνους στους οποίους εκτίθενται τα φορτία. Ωστόσο, ακατάλληλη ή απρόσεκτη συσκευασία των φορτίων σε τέτοιες μονάδες ή η έλλειψη κατάλληλης στήριξης και πρόσδεσης μπορεί να είναι η αιτία για τον τραυματισμό προσωπικού κατά τον χειρισμό ή τη μεταφορά τους. Επιπλέον, μπορεί να προκληθούν σοβαρές και δαπανηρές ζημιές στο φορτίο ή στον εξοπλισμό.
Οι τύποι φορτίων που μεταφέρονται σε εμπορευματοκιβώτια έχουν επεκταθεί με την πάροδο πολλών ετών και οι καινοτομίες, όπως η χρήση flexitanks, και οι εξελίξεις επιτρέπουν βαριά, ογκώδη αντικείμενα, που παραδοσιακά φορτώνονταν απευθείας στο αμπάρι των πλοίων (π.χ. πέτρα, χάλυβας, απορρίμματα και φορτία έργων), να μεταφέρονται με μεταφορικές μονάδες φορτίου.
Το άτομο που συσκευάζει και ασφαλίζει το φορτίο στο CTU μπορεί να είναι το τελευταίο άτομο που θα κοιτάξει μέσα στη μονάδα μέχρι να ανοιχτεί στον τελικό προορισμό της. Κατά συνέπεια, όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αλυσίδα μεταφορών βασίζονται στις δεξιότητες τέτοιων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων:
- Των οδηγών οδικών οχημάτων και άλλων χρηστών του δρόμου όταν η μονάδα μεταφέρεται οδικώς.
- Εργαζομένων σε σιδηροδρόμους όταν η μονάδα μεταφέρεται σιδηροδρομικώς.
- Μελών του πληρώματος πλοίων ναυσιπλοΐας όταν η μονάδα μεταφέρεται διά θαλάσσης.
- Του προσωπικού χειρισμού στα τερματικά όταν η μονάδα μεταφέρεται από τον ένα τόπο μεταφοράς στον άλλο.
- Λιμενεργατών όταν η μονάδα φορτώνεται ή εκφορτώνεται.
- Μελών του πληρώματος ποντοπόρων πλοίων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς.
- Εκείνων που έχουν υποχρέωση εκ του νόμου να επιθεωρούν φορτία.
- Αυτών που αποσυσκευάζουν τη μονάδα.
Όλα τα άτομα, όπως τα παραπάνω, οι επιβάτες και το κοινό μπορεί να κινδυνεύουν από ένα κακώς συσκευασμένο φορτίο κοντέινερ, επικαθήμενο αμάξωμα ή όχημα.
Ο στόχος του Κώδικα Πρακτικής του IMO/ILO/UNECE για τη συσκευασία των μονάδων μεταφοράς φορτίου (Κώδικας CTU) είναι να παρέχει συμβουλές για την ασφαλή συσκευασία των μονάδων μεταφοράς φορτίου (CTU) στους υπευθύνους αναφορικά με τη συσκευασία και την ασφάλιση του φορτίου και σε εκείνους που εκπαιδεύουν άτομα για να συσκευάζουν τέτοιες μονάδες. Στόχος είναι, επίσης, να περιγραφούν θεωρητικές λεπτομέρειες για τη συσκευασία, την ασφάλιση καθώς και την παροχή μέτρων για την ασφαλή συσκευασία του φορτίου σε CTU.
Εκτός από τις συμβουλές προς τον συσκευαστή (packer), ο Κώδικας CTU παρέχει επίσης πληροφορίες και συμβουλές σε όλους τους εμπλεκομένους στην εφοδιαστική αλυσίδα έως και εκείνους που εμπλέκονται στο άνοιγμα της CTU.
Ακατάλληλα συσκευασμένο και ασφαλισμένο φορτίο, χρήση ακατάλληλων CTU και υπερφόρτωση ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο το προσωπικό κατά τη διάρκεια των εργασιών χειρισμού και μεταφοράς.
Λανθασμένη δήλωση του φορτίου μπορεί επίσης να προκαλέσει επικίνδυνες καταστάσεις. Η εσφαλμένη δήλωση της ακαθάριστης μάζας της CTU μπορεί να οδηγήσει σε υπερφόρτωση ενός φορτηγού οχήματος ή ενός σιδηροδρομικού βαγονιού ή στην κατανομή σε ακατάλληλη θέση στοιβασίας στο πλοίο, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η ασφάλεια του πλοίου.
Είναι σημαντικό όλο το προσωπικό που εμπλέκεται στη συσκευασία, στη σφράγιση ασφαλείας, στον χειρισμό, στη μεταφορά και στην επεξεργασία του φορτίου να γνωρίζει την ανάγκη για επαγρύπνηση και επιμέλεια στην εφαρμογή πρακτικών διαδικασιών για την ενίσχυση της ασφάλειας, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και διεθνείς συμφωνίες. Οδηγίες σχετικά με τις πτυχές ασφαλείας της κίνησης CTU που προορίζονται για θαλάσσια μεταφορά υπάρχουν στη Διεθνή Σύμβαση για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα (SOLAS 1974), όπως τροποποιήθηκε με τον κώδικα για την Ασφάλεια Πλοίων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων (ISPS CODE) στα Πρότυπα και στις Προδιαγραφές που αναπτύχθηκαν ή αναπτύσσονται από τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) για την αντιμετώπιση της διαχείρισης της ασφάλειας φορτίου και άλλες πτυχές της ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Ο Κώδικας πρακτικών για την ασφαλή συσκευασία των μονάδων φορτίου αποτελείται από δεκατρία κεφάλαια, καθένα από τα οποία συμπεριλαμβάνει από ένα έως περισσότερα παραρτήματα.
Μετά την εισαγωγή στο κεφάλαιο 1, το κεφάλαιο 2 παραθέτει τους ορισμούς των όρων που χρησιμοποιούνται σε ολόκληρο τον Κώδικα. Το κεφάλαιο 3 παρέχει μια επισκόπηση των βασικών θεμάτων ασφάλειας τα οποία σχετίζονται με τη συσκευασία CTU, που περιγράφεται εν συντομία ως «τι πρέπει και τι δεν πρέπει». Το Κεφάλαιο 4 προσδιορίζει τις αλυσίδες ευθύνης και επικοινωνίας για τους εμπλεκομένους στην εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ το κεφάλαιο 5 περιγράφει τις συνθήκες -δυνάμεις επιτάχυνσης και κλίμα- στις οποίες εκτίθεται μια CTU κατά τη μεταφορά. Τα κεφάλαιο 6 (ιδιότητες CTU), κεφάλαιο 7 (καταλληλότητα CTU) και κεφάλαιο 8 (άφιξη, έλεγχος και τοποθέτηση των CTU) θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την επιλογή της κατάλληλης CTU για το φορτίο που θα μεταφερθεί. Το κεφάλαιο 9 (συσκευασία φορτίου σε CTU) είναι το βασικό κεφάλαιο αυτού του Κώδικα που ασχολείται με την πραγματική επιλογή και τις διαδικασίες της συσκευασίας. Το κεφάλαιο 10 παρέχει πρόσθετες συμβουλές για τη συσκευασία επικίνδυνων εμπορευμάτων, ενώ το κεφάλαιο 11 περιγράφει τις ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της συσκευασίας. Το κεφάλαιο 12 περιλαμβάνει συμβουλές σχετικά με την παραλαβή και την αποσυσκευασία των CTU, ενώ το κεφάλαιο 13 περιγράφει τα απαιτούμενα προσόντα του προσωπικού που ασχολείται με τη συσκευασία CTU.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024 των Ναυτικών Χρονικών.
Αποκτήστε το τεύχος Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024, πατώντας εδώ.
