του Ηλία Γ. Μπίσια
Μια ενδιαφέρουσα σειρά συζητήσεων διεξήχθη στις Βρυξέλλες τον Μάρτιο του 2024, στο πλαίσιο της Βελγικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η θεματολογία αφορούσε το ανθρώπινο δυναμικό της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, ενώ συμμετέχοντες στις εν λόγω συζητήσεις ήταν εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής κοινότητας.
Οι συζητήσεις εστιάστηκαν ιδιαίτερα στις έννοιες της εξωστρέφειας της βιομηχανίας, της βελτίωσης του ενδιαφέροντος της νέας γενιάς για τη θάλασσα, αλλά και της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης που προσδοκά η γενιά Ζ. Ωστόσο, όλοι οι συμμετέχοντες εξέφρασαν, ο καθένας και η καθεμία βάσει της εμπειρίας τους, τους ιδιαίτερους προβληματισμούς τους ως προς τη διατήρηση του ενδιαφέροντος των νέων για τα ναυτικά επαγγέλματα αλλά και τη συνέχιση της σταδιοδρομίας τους στη θάλασσα. Η βιομηχανία για πολλά χρόνια «στρουθοκαμηλίζει», υπογράμμισαν αρκετοί συμμετέχοντες, ενώ επισημάνθηκε από όλες τις πλευρές ότι πρέπει να διαδίδουμε τις θετικές ειδήσεις και τις βέλτιστες πρακτικές όλων των φορέων, ιδιωτικών και δημοσίων.
Αν και οι τοποθετήσεις όλων των συμμετεχόντων ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, στο συγκεκριμένο αφιέρωμα εστιαζόμαστε σε κάποιες από τις σκέψεις που οφείλουν ίσως να μας προβληματίσουν ως προς τη διατήρηση και τη συνέχιση της ναυτικής παράδοσης στην Ευρώπη.
Ο γ.γ. του ΙΜΟ, Arsenio Antonio Dominguez Velasco, δίνοντας το στίγμα της συζήτησης, τόνισε ότι «πρέπει πλέον να ακούμε περισσότερο τι αναζητούν οι νέοι», ενώ προσκάλεσε όλους τους κοινωνικούς εταίρους της ναυτιλίας να είναι πιο ανοικτοί, διαλεκτικοί και να υποβάλουν προτάσεις που θα φέρουν πιο κοντά τους νέους στη θάλασσα. «Θέλουν όλοι να συμπεριληφθούν στις σύγχρονες κοινωνίες», ανέφερε χαρακτηριστικά, δίνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο έμφαση στην ιδέα της συμπερίληψης όλων στα ναυτικά επαγγέλματα. Με αυτή του τη δήλωση, μάλιστα, διαφάνηκε ότι υπερασπίζεται την άποψη ότι, ειδικά σήμερα, κανείς δεν περισσεύει και κανείς δεν μπορεί να μένει εκτός από οποιονδήποτε εργασιακό χώρο. Παράλληλα, υπερασπίστηκε την άποψη ότι «πρέπει να φέρουμε τους ναυτικούς στις συζητήσεις μας, αφού αυτοί εφαρμόζουν τους κανόνες που θέτουμε και γνωρίζουν τη σύγχρονη πραγματικότητα εν πλω».
Από την πλευρά των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Maja Markovčić Kostelac, εκτελεστική διευθύντρια του European Maritime Safety Agency (EMSA), υπογράμμισε ότι πλέον «προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με τη νέα γενιά». Διατύπωσε επίσης την άποψη ότι «η γενιά Ζ είναι πραγματικοί πολίτες του κόσμου και αναζητούν την τεχνολογική καινοτομία. Τους αρέσει να εργάζονται σε ένα δυναμικό και ενδιαφέρον περιβάλλον, και η ναυτιλία σήμερα είναι ακριβώς ο κλάδος που αναζητούν: ένας κλάδος που τα έχει όλα». Συμπλήρωσε μάλιστα ότι η τεχνολογική εξέλιξη στη ναυπηγική τεχνολογία θα προσελκύσει περισσότερο το ενδιαφέρον της νέας γενιάς και τόνισε ότι το αίσθημα της ασφάλειας είναι υψίστης σημασίας για όλους μας και όχι μόνο για τη νέα γενιά. «Όταν πηγαίνουμε στα γραφεία της εταιρείας, δεν ανησυχούμε ότι μπορεί να σκοτωθούμε και οι νέοι πρέπει να γνωρίζουν ότι θα πάνε να εργαστούν σε ένα ασφαλές και όσο γίνεται ακίνδυνο περιβάλλον», πρόσθεσε.
Η εκπρόσωπος της νέας γενιάς Keshia Janssens, πρόεδρος των Οργανισμών YoungShip Belgium και YoungShip International, τόνισε ότι η «συνδεσιμότητα», και πιο συγκεκριμένα η διαρκής και απρόσκοπτη σύνδεση στο διαδίκτυο, η ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, αλλά και η ψυχική υγεία, αποτελούν προτεραιότητες για τους νέους. Η γενιά Ζ, ακόμα και σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη γενιά, είπε ότι αναζητά περισσότερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους, περισσότερη ευελιξία στην εργασία και μεγαλύτερη βεβαιότητα ως προς τη σταθερή τους απασχόληση. «Ιδανικά θέλουν να πάνε στη δουλειά τους με ποδήλατα», ανέφερε χαρακτηριστικά, προβάλλοντας το πιο σύγχρονο και φιλικό προς το περιβάλλον προφίλ που αναζητά η νέα γενιά εργαζομένων. Ως προς το θέμα της προσέλκυσης, η νεαρή συμμετέχουσα υπογράμμισε ότι είναι αναγκαίες περισσότερες καμπάνιες ενημέρωσης στο διαδίκτυο. Επίσης, σημείωσε τη σημασία των εκστρατειών που θα βασιστούν σε συλλογές προσωπικών καταθέσεων ψυχής – μαρτυριών από εργαζόμενους ναυτικούς, οι οποίες θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον των νέων για τα ναυτικά επαγγέλματα. Παράλληλα, υποστήριξε ότι οι νέοι παρακολουθούν τηλεοπτικές σειρές και εμπνέονται από αυτές, με αποτέλεσμα τα μηνύματα από το συγκεκριμένο μέσο να είναι εξαιρετικά σημαντικά. Κλείνοντας, σημείωσε ότι η εκπαίδευση σε πολλά μέρη της Ευρώπης είναι εξαιρετικά ακριβή και θα χρειαστούν περισσότερες υποτροφίες υποστήριξης για τους νέους που θα επιθυμήσουν να φοιτήσουν σε ευρωπαϊκές ΑΕΝ.
Η πρόεδρος των Ευρωπαίων Εφοπλιστών, Karin Orsel, εξέφρασε επίσης την άποψη ότι «πρέπει να ακούμε την επόμενη γενιά». Παράλληλα, τόνισε ότι η πράσινη μετάβαση της ναυτιλίας μπορεί να γίνει εφαλτήριο για την περαιτέρω προσέλκυση περισσότερων νέων στη θάλασσα. Αναφερόμενη μάλιστα στους νέους στην αίθουσα, προέτρεψε τη νέα γενιά ότι «μπορεί να γίνετε μέρος της [πράσινης] αλλαγής». Συγχρόνως διατύπωσε την άποψη ότι η online εκπαίδευση θα προσελκύει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον όλων των εμπλεκομένων στην αγορά εργασίας και επιμόρφωσης. Ωστόσο, η έμπειρη Ολλανδή πλοιοκτήτρια σημείωσε ότι δεν διοργανώνονται πολλές διασκέψεις υψηλού επιπέδου για την ευημερία των ναυτικών και επανέλαβε την πεποίθηση ότι όλοι οι φορείς πρέπει να μάθουν να ακούν περισσότερο τις προτάσεις και τις επισημάνσεις της νέας γενιάς.
Η Livia Spera, γενική γραμματέας της εργατικής ομοσπονδίας European Transport Workers’ Federation (ETF), υπήρξε ιδιαίτερα ορθολογιστική, υπερασπίζοντας την άποψη ότι πρέπει να «ξεπεράσουμε τη ρομαντική πλευρά» όταν συζητάμε για θέματα ναυτικής εργασίας. Υποστήριξε ότι όλες οι βιομηχανίες έχουν ελλείψεις και αδυναμίες, αλλά στον κλάδο των μεταφορών παρατηρούνται αρκετές, οι οποίες πρέπει να ελαχιστοποιηθούν. «Είναι μια παγκόσμια βιομηχανία, αλλά πρέπει να αναζητούμε διαρκώς τα υψηλότερα και όχι τα χαμηλότερα πρότυπα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο εκπρόσωπος της κοινότητας LGBTQ+ Gustavo Abdiel Aguilar-Miranda, ερευνητής στο Newcastle University και ιδρυτής και διαχειριστής του φόρουμ I Exist Too Conference in Panama, σε μια ιδιαίτερα ειλικρινή τοποθέτησή του υποστήριξε ότι είναι πλέον αναγκαίος ο «εξανθρωπισμός» της ναυτιλιακής βιομηχανίας, ενώ προέτρεψε όλους τους φορείς σε περισσότερους και πιο ανοικτούς διαλόγους, όπου θα προσκαλούνται όλοι στα fora των συζητήσεων. «Πρέπει να δώσουμε το παράδειγμα προς όλες τις κατευθύνσεις δίνοντας έμφαση στην ανάγκη μεγαλύτερου ανοίγματος προς όλες τις κατευθύνσεις για να προσελκυσθούν και να γνωρίσουν περισσότεροι τη ναυτιλιακή βιομηχανία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η πρόεδρος της WISTA International, Έλπη Πετράκη, η οποία συντόνισε με επιτυχία τη συζήτηση, υπήρξε πιο αισιόδοξη, δηλώνοντας ότι η βιομηχανία πρέπει να κινηθεί γρήγορα ως προς την προβολή της στην κοινωνία, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι ήδη έχει επιτευχθεί αρκετή πρόοδος, ειδικά σε θέματα εξωστρέφειας και συμπερίληψης: «Είμαστε εδώ από πολλές χώρες, με διαφορετικές θρησκείες, διαφορετικά φύλα, διαφορετικά περιβάλλοντα και συνήθειες. Σαφώς χρειάζεται να δώσουμε ένα παράδειγμα, αν και η αλλαγή στην κουλτούρα εργασίας οποιασδήποτε βιομηχανίας απαιτεί χρόνο», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο Τεύχος Ιουνίου 2024 των Ναυτικών Χρονικών.
Μπορείτε να αποκτήσετε το Τέυχος Ιουνίου 2024 πατώντας εδώ.
