Ο δάγκειος πυρετός, μια ιογενής νόσος που μεταδίδεται μέσω μολυσμένων κουνουπιών, έχει καταστεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, τα κρούσματα έχουν αυξηθεί σημαντικά, πλήττοντας όχι μόνο τις ενδημικές χώρες αλλά και πολλές άλλες περιοχές παγκοσμίως.
Η νόσος έχει σημειώσει απροσδόκητη εξάπλωση, με προηγουμένως μη ενδημικές περιοχές να αναφέρουν τώρα κρούσματα δάγκειου πυρετού. Κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024, αναφέρθηκαν πάνω από 5 εκατομμύρια κρούσματα και 2.000 θάνατοι παγκοσμίως. Στις κύριες πληγείσες περιοχές ανήκουν ‒λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών‒ η Ασία, η Κεντρική και Νότια Αμερική, η Καραϊβική καθώς και η Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό, τα πληρώματα των πλοίων που προσεγγίζουν τις ενδημικές περιοχές πρέπει να βρίσκονται σε επιφυλακή.
Κατανοώντας τον ιό του δάγκειου πυρετού
Ο δάγκειος πυρετός προκαλείται από τέσσερις διαφορετικούς τύπους ιών και μπορεί να μεταδοθεί από κουνούπια-φορείς, δηλαδή το «Κουνούπι Τίγρης» (Aedes aegypti) και το «Ασιατικό Κουνούπι Τίγρης» (Aedes albopictus). Αυτά τα κουνούπια τσιμπάνε συνήθως κατά τη διάρκεια της ημέρας και διαβιούν σε θερμά και υγρά περιβάλλοντα κοντά σε στάσιμα νερά (π.χ. πηγάδια, δεξαμενές αποθήκευσης νερού, απορριπτόμενα δοχεία). Αυτός είναι και ο λόγος που η άνοδος της θερμοκρασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα συμβάλλουν στην αναπαραγωγή των κουνουπιών-φορέων και κατ’ επέκταση στην εξάπλωση της νόσου.
Οι συνέπειες του φαινομένου Ελ Νίνιο το 2023, το οποίο προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας του νερού, επηρέασαν την εμφάνιση των κρουσμάτων του δάγκειου πυρετού, ενώ τα εύθραυστα συστήματα υγείας μετά την πανδημία του COVID-19 και οι καθυστερήσεις στη στενή παρακολούθηση του ιού επιδείνωσαν τα αποτελέσματά του. Επί του παρόντος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι ο τρέχων κίνδυνος είναι υψηλός.
Παρά την υψηλή επικινδυνότητα του ιού, μόνο μία στις τέσσερις περιπτώσεις εμφανίζει συμπτώματα. Στην περίπτωση εκδήλωσης συμπτωμάτων, αυτά είναι συνήθως ήπια και παραπέμπουν σε γρίπη. Εμφανίζονται 5-8 ημέρες μετά τη μόλυνση και συνήθως υποχωρούν εντός μίας εβδομάδας. Σε σπάνιες περιπτώσεις (5%), οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα, οδηγώντας σε θνησιμότητα (5% εάν αντιμετωπιστεί ή 15% εάν δεν αντιμετωπιστεί).
Συμπτώματα του δάγκειου πυρετού
- Υψηλός πυρετός, αίσθημα ρίγους
- Έντονος πονοκέφαλος
- Πόνος πίσω από τα μάτια
- Μυϊκός και αρθρικός πόνος
- Ναυτία ή έμετος
- Εκτεταμένο κόκκινο εξάνθημα
- Κοιλιακό άλγος και απώλεια όρεξης
Μέτρα πρόληψης
1. Έλεγχος κουνουπιών
- Ελέγχετε και απομακρύνετε τακτικά τις πηγές στάσιμου νερού που γίνονται τόποι αναπαραγωγής των κουνουπιών.
- Εφαρμόστε απωθητικά κουνουπιών που περιέχουν DEET ή πικαριδίνη στο εκτεθειμένο δέρμα.
- Φορέστε μακριά μανίκια, παντελόνια και κάλτσες για να ελαχιστοποιήσετε την έκθεση του δέρματος.
- Χρησιμοποιήστε δίχτυα κουνουπιών με εντομοκτόνο για να προστατεύσετε το κρεβάτι σας και να αποτρέψετε τα τσιμπήματα.
2. Ενυδάτωση και ξεκούραση
- Πίνετε άφθονα υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση.
- Προτιμήστε εμφιαλωμένο νερό, ειδικά σε περιοχές με αβέβαιη ποιότητα νερού.
- Αφήστε το σώμα σας να ανακάμψει. Τα συμπτώματα του δάγκειου πυρετού μπορεί να είναι εξαντλητικά, γι’ αυτό η ξεκούραση είναι απαραίτητη για ταχύτερη ανάρρωση.
3. Φαρμακευτική αγωγή
- Δυστυχώς, δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό.
- Αποφύγετε την ασπιρίνη/ιβουπροφαίνη (ibuprofen), καθώς μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγίες στους ασθενείς με δάγκειο πυρετό.
Να θυμάστε, η έγκαιρη ανίχνευση και η σωστή διαχείριση του ιού είναι ζωτικής σημασίας. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα δάγκειου πυρετού, ζητήστε αμέσως τη συμβουλή του ιατρού σας. Οι περισσότερες περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν ακόμα και στο σπίτι, αλλά τα σοβαρά περιστατικά απαιτούν άμεση ιατρική περίθαλψη. Μείνετε ενημερωμένοι και λάβετε προληπτικά μέτρα, για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τους γύρω σας.
Με πληροφορίες από το UK P&I Club.
