Ένα απαιτητικό εργασιακό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου. Η εργασία των ναυτικών χαρακτηρίζεται από ένα μοναδικό σύνολο στοιχείων, που τη διαφοροποιούν από άλλα επαγγέλματα: η σωματικά επίπονη εργασία, τα επικίνδυνα καθήκοντα, οι πολλές ώρες εργασίας, τα υψηλά επίπεδα άγχους και κόπωσης, καθώς και η απομόνωση για μεγάλα χρονικά διαστήματα, δύνανται να επηρεάσουν την ψυχική υγεία των ναυτικών. Στο πλαίσιο αυτό, οι ναυτικοί μπορούν να θεωρηθούν ιδιαίτερα ευάλωτοι στις διαταραχές της ψυχικής υγείας.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η θετική αυτοεκτίμηση είναι ζωτικής σημασίας.
Τι είναι η αυτοεκτίμηση;
Η αυτοεκτίμηση αφορά τις πεποιθήσεις που έχει κανείς για τον εαυτό του. Η θετική αυτοεκτίμηση συνεπάγεται θετικά συναισθήματα για τον εαυτό μας αλλά και για τις περισσότερες πτυχές της ζωής μας. Τείνουμε έτσι να βλέπουμε τα πάντα με μια πιο θετική οπτική και μπορούμε επίσης να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις προκλήσεις της ζωής.
Από την άλλη πλευρά, όταν η αυτοεκτίμησή μας είναι χαμηλή, τείνουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας με πιο αρνητικό και επικριτικό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δυσκολευτούμε πολύ περισσότερο να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, όσο μικρές ή μεγάλες κι αν είναι.
Πώς μας επηρεάζει η χαμηλή αυτοεκτίμηση;
Οι αρνητικές εμπειρίες στη ζωή ενός ανθρώπου, όπως η παραμέληση, καθώς και οι κακοποιητικές ή επικριτικές συμπεριφορές έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή του.
Όταν κάποιος έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση ή χαμηλή αυτοπεποίθηση, εστιάζει στα ελαττώματα και όχι στα θετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην αποφυγή των κοινωνικών συνευρέσεων, στον φόβο για νέα πράγματα ή στην αποφυγή καταστάσεων και δραστηριοτήτων, που είτε μοιάζουν απαιτητικά είτε μπορεί να μας φέρουν σε δύσκολη θέση. Αυτό ίσως να μη φαίνεται τόσο σημαντικό, αλλά μακροπρόθεσμα η ζωή των ατόμων με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό.
Το να ζει κανείς με χαμηλή αυτοεκτίμηση ενδέχεται να βλάψει την ψυχική του υγεία και να οδηγήσει σε προβλήματα όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Συχνό φαινόμενο αποτελεί επίσης η υιοθέτηση ανθυγιεινών συνηθειών, όπως το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ως τρόπος αντιμετώπισης. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να επηρεάσει ακόμα και τις εργασιακές σχέσεις: τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση συνήθως δυσκολεύονται να εκφράσουν τις απόψεις ή τις ανάγκες τους από φόβο μήπως κριθούν, αντιλαμβάνονται την εποικοδομητική κριτική ως επίθεση, αναζητούν συνεχή επιβεβαίωση από τους άλλους ή/και χάνουν ευκαιρίες εξέλιξης επειδή φοβούνται πως θα αποτύχουν.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας;
Το πρώτο βήμα είναι να εντοπίσετε τις αρνητικές πεποιθήσεις που έχετε για τον εαυτό σας και στη συνέχεια να τις αμφισβητήσετε. Αναγνωρίστε αυτές τις αρνητικές σκέψεις, πεποιθήσεις ή συναισθήματα και αναρωτηθείτε πότε και γιατί αρχίσατε να τα αποκτάτε.
Στη συνέχεια, φτιάξτε μια λίστα με θετικά πράγματα για τον εαυτό σας και πράγματα στα οποία είστε καλοί. Επιδιώξτε να έχετε τουλάχιστον πέντε θετικά πράγματα στον κατάλογό σας και να τον συμπληρώνετε τακτικά. Κρατήστε τη λίστα σας κάπου όπου να τη βλέπετε και διαβάστε την όποτε νιώθετε ότι η αυτοεκτίμησή σας χρειάζεται μια ώθηση.
Βοηθητικές πρακτικές για να βελτιώσουμε την αυτοεκτίμησή μας:
- Αναγνωρίστε σε τι είστε καλοί: Όλοι είμαστε καλοί σε κάτι και όλοι έχουμε σπουδαία προτερήματα.
- Θέστε μικρούς εφικτούς στόχους, που μπορούν να σας δώσουν την αίσθηση της επιτυχίας. Οι μικροί στόχοι μπορεί να περιλαμβάνουν την τήρηση μιας υγιεινής διατροφής ή το να εκφράσετε τη γνώμη σας σε ένα ασφαλές περιβάλλον, επιτρέποντάς σας να γιορτάζετε τις επιτυχίες, όσο μικρές κι αν φαίνονται.
- Χτίστε θετικές σχέσεις: Προσπαθήστε να οικοδομήσετε σχέσεις με ανθρώπους που είναι θετικοί και σας εκτιμούν.
- Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας: Αυτό σημαίνει να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας σε στιγμές που νιώθετε ότι θέλετε να κάνετε αυτοκριτική.
- Αρχίστε να λέτε «όχι»: Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά αισθάνονται ότι πρέπει να λένε «ναι» σε άλλους ανθρώπους, ακόμα και όταν δεν το θέλουν πραγματικά. Αυτό μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε θυμωμένοι ή αγανακτισμένοι, ενώ μπορεί να προκαλέσει αισθήματα άγχους και κατάθλιψης.
Με πληροφορίες από το Britannia P&I Club.
