Το Environmental, Social, and Governance (ESG) είναι κάτι πολύ περισσότερο από μία τάση στον σημερινό εταιρικό κόσμο. Αντιπροσωπεύει ένα σύνολο κριτηρίων που χρησιμοποιούν οι εταιρείες και οι επενδυτές για να αξιολογήσουν τον ηθικό αντίκτυπο και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Καθώς η κοινωνία απαιτεί ολοένα και μεγαλύτερη ανάληψη ευθυνών από τις επιχειρήσεις, οι δείκτες ESG γίνονται κρίσιμο μέρος των διαδικασιών λήψης αποφάσεων για επενδυτές, ρυθμιστικές αρχές και επιχειρήσεις.
Το ESG αποτελεί μια επενδυτική προσέγγιση που εστιάζει σε τρεις κύριους τομείς:
Περιβαλλοντική βιωσιμότητα: Η πτυχή αυτή αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητες μιας εταιρείας επηρεάζουν το περιβάλλον. Παράγοντες όπως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η διαχείριση αποβλήτων, η ενεργειακή απόδοση και η χρήση ανανεώσιμων πηγών εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Οι εταιρείες που λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος θεωρούνται συχνά πιο βιώσιμες.
Κοινωνική Ευθύνη: Η κοινωνική πτυχή αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο μια εταιρεία διαχειρίζεται τις σχέσεις με τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές, τους πελάτες και τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιείται. Ζητήματα όπως οι εργασιακές πρακτικές, η ευημερία των εργαζομένων, η ποικιλομορφία και η συμπερίληψη, η συναισθηματική νοημοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι κεντρικής σημασίας σε αυτόν τον δείκτη.
Εταιρική διακυβέρνηση: Η διακυβέρνηση επικεντρώνεται στην ηγεσία μιας εταιρείας, τις αμοιβές των στελεχών, τους εσωτερικούς ελέγχους, τα δικαιώματα των μετόχων και τις ηθικές επιχειρηματικές πρακτικές. Η καλή διακυβέρνηση διασφαλίζει τη διαφάνεια, τη δικαιοσύνη και την ανάληψη ευθυνών, τα οποία δημιουργούν μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη και σταθερότητα.
Ενώ κάποτε οι δείκτες ESG θεωρούνταν ξεχωριστοί από τις οικονομικές επιδόσεις, έχει καταστεί προφανές ότι μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την κερδοφορία και το προφίλ κινδύνου μιας εταιρείας. Οι εταιρείες με ισχυρές πρακτικές ESG θεωρούνται πιο ανθεκτικές και ικανές να διαχειρίζονται τους κινδύνους, ενώ έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για μακροπρόθεσμη επιτυχία.
Η αυξανόμενη ζήτηση για διαφάνεια και τυποποίηση στην υποβολή εκθέσεων ESG έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη διαφόρων πλαισίων που καθοδηγούν τις εταιρείες στη δημοσιοποίηση των πρακτικών ESG που εφαρμόζουν. Οι επενδυτές, οι ρυθμιστικές αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη χρειάζονται συνεπή, συγκρίσιμα και αξιόπιστα δεδομένα για να αξιολογήσουν τις επιδόσεις μιας εταιρείας όσον αφορά τους δείκτες ESG. Σε απάντηση, οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως καθορίζουν πλαίσια για την υποβολή εκθέσεων ESG. Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στον τομέα αυτό είναι η Οδηγία για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας – Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) και τα ευρωπαϊκά πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας – European Sustainability Reporting Standards (ESRS) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά της CSRD περιλαμβάνουν:
Υποχρεωτική Έκθεση Βιωσιμότητας: Η CSRD επιβάλλει στις εταιρείες να περιλαμβάνουν πληροφορίες για τη βιωσιμότητα στις εκθέσεις διαχείρισής τους, μαζί με τις χρηματοοικονομικές τους πληροφορίες.
Διπλή Ουσιαστικότητα (Double Materiality): Οι εταιρείες πρέπει να αξιολογούν όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο τα θέματα βιωσιμότητας επηρεάζουν τις δραστηριότητές τους, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι δραστηριότητές τους επηρεάζουν την κοινωνία και το περιβάλλον.
Έλεγχος Διασφάλισης Ποιότητας: Οι εκθέσεις βιωσιμότητας θα υπόκεινται σε περιορισμένη διασφάλιση, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ακρίβεια και η αξιοπιστία των παρεχόμενων πληροφοριών.
Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS) παρέχουν λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το τι πρέπει να γνωστοποιούν οι εταιρείες για να συμμορφώνονται με το CSRD. Τα πρότυπα αυτά έχουν σχεδιαστεί για να διασφαλίσουν ότι η υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας είναι αξιόπιστη, συγκρίσιμη και συναφής σε ολόκληρη την ΕΕ.
Τα ESRS καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων ESG, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, της βιοποικιλότητας, των κοινωνικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και των δομών διακυβέρνησης.
Ορισμένες αξιοσημείωτες πτυχές του ESRS περιλαμβάνουν:
Καθοδήγηση ανά τομέα: Το ESRS παρέχει τελικά πρότυπα ειδικά για κάθε τομέα, αναγνωρίζοντας ότι οι διάφοροι κλάδοι αντιμετωπίζουν διαφορετικούς κινδύνους και ευκαιρίες στον τομέα των ESG.
Ευθυγράμμιση με παγκόσμια πρότυπα: Παρόλο που το ESRS αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, επιδιώκει να ευθυγραμμιστεί με άλλα παγκόσμια πλαίσια υποβολής εκθέσεων ESG, όπως η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την υποβολή εκθέσεων (Global Reporting Initiative – GRI) και το Συμβούλιο Λογιστικών Προτύπων Βιωσιμότητας (Sustainability Accounting Standards Board – SASB). Αυτή η εναρμόνιση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς οι εταιρείες συχνά δραστηριοποιούνται σε πολλές περιοχές και αντιμετωπίζουν διαφορετικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων.
Διαφάνεια και συγκρισιμότητα: Το ESRS έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι εταιρείες παρέχουν τυποποιημένες και συγκρίσιμες πληροφορίες ESG, επιτρέποντας στα ενδιαφερόμενα μέρη να αξιολογούν τις επιδόσεις τους με μεγαλύτερη ευκολία.
Η ενσωμάτωση των εκτιμήσεων για το ESG και η συμμόρφωση με το CSRD και το ESRS μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, ιδίως για τις εταιρείες που δεν είναι εξοικειωμένες με την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας. Ωστόσο, τα οφέλη υπερτερούν του κόστους για τους εξής λόγους:
Βελτιωμένη πρόσβαση σε κεφάλαια: Οι επενδυτές συνυπολογίζουν όλο και περισσότερο τα κριτήρια ESG στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Οι εταιρείες με ισχυρές επιδόσεις ESG και διαφανή πληροφόρηση είναι πιθανότερο να προσελκύσουν επενδύσεις, ιδίως από κοινωνικά υπεύθυνους και θεσμικούς επενδυτές.
Διαχείριση κινδύνου: Οι εταιρείες με ισχυρές πρακτικές ESG είναι καλύτερα εξοπλισμένες για να προβλέπουν και να μετριάζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, τις κανονιστικές αλλαγές, τις διαταραχές της αλυσίδας εφοδιασμού και τη ζημία στη φήμη τους.
Συμμόρφωση με κανονιστικές αλλαγές: Με την εισαγωγή του CSRD και του ESRS, η μη συμμόρφωση δεν αποτελεί επιλογή. Οι εταιρείες που δεν πληρούν τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων ενδέχεται να αντιμετωπίσουν νομικές και οικονομικές κυρώσεις.
Ενίσχυση της εταιρικής φήμης: Οι καταναλωτές και τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι πιο πρόθυμοι να υποστηρίξουν επιχειρήσεις που ευθυγραμμίζονται με ηθικές και βιώσιμες πρακτικές. Η διαφανής υποβολή εκθέσεων ESG μπορεί να δημιουργήσει εμπιστοσύνη και να ενισχύσει την αφοσίωση προς την εταιρεία.
Δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας: Η εστίαση στο ESG θεωρείται όλο και περισσότερο συνώνυμη με τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας. Οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις είναι πιο πιθανό να ευδοκιμήσουν σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Το ESG δεν είναι πλέον προαιρετικό, αλλά αποτελεί απαραίτητο στοιχείο της σύγχρονης επιχειρηματικής στρατηγικής. Πολλές ναυτιλιακές εταιρείες εξακολουθούν να μην γνωρίζουν ότι ανήκουν στις περίπου 49.000 εταιρείες της ΕΕ που θα πρέπει να συμμορφωθούν με αυτούς τους νέους κανονισμούς στο εγγύς μέλλον. Το σύστημα θα εφαρμοστεί σε τέσσερις φάσεις, ξεκινώντας τον Ιανουάριο του 2024 για τις εταιρείες που ήδη υποβάλλουν εκθέσεις σύμφωνα με την Οδηγία για μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση (NFRD), προτού επεκταθεί στις μεγάλες εταιρείες το επόμενο έτος, στις εισηγμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το 2026 και σε ορισμένους μη ευρωπαϊκούς φορείς δύο χρόνια αργότερα.
Το μέλλον των επιχειρήσεων έγκειται στην ικανότητά τους να εξισορροπούν το κέρδος με τη βιωσιμότητα, και το ESG παρέχει το πλαίσιο για να το πετύχουν.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύθηκε στο Τεύχος Οκτωβρίου 2024 των Ναυτικών Χρονικών.
Μπορείτε να αποκτήσετε το Τεύχος Οκτωβρίου πατώντας εδώ.
