Η χωρητικότητα των πλοίων αποτελεί έναν από τους πλέον κρίσιμους παράγοντες για τη ναυτιλία, καθώς επηρεάζει άμεσα την αποδοτικότητα και το κόστος των θαλάσσιων μεταφορών. Ωστόσο, ο καθορισμός της προσφοράς χωρητικότητας ενός πλοίου δεν είναι στατικός, αλλά επηρεάζεται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες.
Συγκεκριμένα, το μέγεθος της προσφοράς χωρητικότητας ενός πλοίου καθορίζεται και μεταβάλλεται από τους παρακάτω παράγοντες, η βαρύτητα των οποίων όμως διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του πλοίου και κυρίως ανάλογα με τον τύπο του φορτίου που μεταφέρεται.
- Η ταχύτητα του πλοίου. Η έννοια της ταχύτητας είναι πάρα πολύ βασική, καθώς επηρεάζει το κόστος της μεταφοράς σε μεγάλο βαθμό. Μπορούμε να πούμε ότι οι υψηλές ταχύτητες κίνησης ενός πλοίου επιτρέπουν περισσότερα ταξίδια ετησίως, άρα και περισσότερους ναύλους. Όμως, οι υψηλές ταχύτητες συνεπάγονται μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων. Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει πάντα να γίνεται συσχέτιση ταχύτητας και κατανάλωσης καυσίμων, ώστε να βρεθεί η καλύτερη δυνατή αναλογία, η οποία καλείται «υπηρεσιακή ταχύτητα του πλοίου».
- Τα τεχνικά χαρακτηριστικά που διαθέτει το πλοίο και κυρίως ο εξοπλισμός του με μέσα φορτοεκφόρτωσης. Ο εξοπλισμός του πλοίου με φορτοεκφορτωτικά μέσα είναι πολύ βασικός παράγοντας, καθώς με αυτόν τον τρόπο εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος στους λιμένες, αλλά βέβαια και κόστος, αφού για κάθε ημέρα καθυστέρησης η ναυτιλιακή εταιρεία επιβαρύνεται με πολύ υψηλό κόστος. Παράλληλα, ένα πλοίο που διαθέτει τα δικά του μέσα φορτοεκφόρτωσης έχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει λιμένες οι οποίοι στερούνται τέτοιων υποδομών.
- Η διανυόμενη απόσταση. Κάθε πλοίο έχει συγκεκριμένη χωρητικότητα. Ως εκ τούτου, μπορεί να παραλάβει συγκεκριμένη ποσότητα φορτίου. Όσο αυξάνεται η απόσταση, η ποσότητα καυσίμου που θα χρειαστεί ένα πλοίο είναι σαφώς μεγαλύτερη. Επομένως, θα χρειαστεί να διαθέσει περισσότερο χώρο για την αποθήκευση των καυσίμων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να περιορίσει τον χώρο που απαιτείται για τη μεταφορά του φορτίου. Αυτό οδηγεί σε περιορισμό της προσφοράς χωρητικότητας.
- Οι λιμένες που προσεγγίζει το πλοίο. Ένας αρκετά καθοριστικός παράγοντας της προσφοράς χωρητικότητας του πλοίου είναι οι λιμένες που αυτό προσεγγίζει, καθώς οι τιμές των καυσίμων, των λιπαντικών και των εφοδίων διαφέρουν μεταξύ των λιμένων.
* Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Ναυτιλιακή Οικονομική» των Ευάγγελου Α. Σαμπράκου και Ιωάννη Γ. Γιαννόπουλου (Ίδρυμα Ευγενίδου, Α΄ Έκδοση 2021, σελ. 40).
