Στο ναυλοσύμφωνο περιέχονται οι όροι που ισχύουν για τη ναύλωση ενός πλοίου, οι οποίοι προκύπτουν από τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον ναυλομεσίτη του πλοιοκτήτη και στον ναυλομεσίτη του φορτωτή.
Στο πλαίσιο αυτό, κρίσιμης σημασίας είναι οι διαπραγματεύσεις που αφορούν τον καθορισμό των σταλιών και των επισταλιών. Ας δούμε τι σημαίνουν αυτοί οι όροι και ποια είναι η σημασία τους τόσο για τον πλοιοκτήτη όσο και για τον φορτωτή.
Στη ναυτιλία, οι σταλίες (laytime) αφορούν τον επιτρεπόμενο χρόνο που προβλέπεται από το ναυλοσύμφωνο για τη φόρτωση και την εκφόρτωση του φορτίου. Πρόκειται δηλαδή για τις ημέρες που συμφωνούνται μεταξύ φορτωτή και πλοιοκτήτη για τη φόρτωση και την εκφόρτωση του πλοίου.
Ωστόσο, όταν το πλοίο υπερβεί τον προβλεπόμενο χρόνο, τότε ο φορτωτής υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση στον πλοιοκτήτη για το επιπλέον διάστημα απασχόλησης του πλοίου. Η αποζημίωση ονομάζεται επισταλίες (demurrage) και ορίζεται στο ναυλοσύμφωνο ως ένα ποσό ανά ημέρα.
Στην αντίθετη περίπτωση, όταν δηλαδή ο χρόνος που καταναλώθηκε για τη φόρτωση και την εκφόρτωση του πλοίου είναι μικρότερος από εκείνον που προβλέπει το ναυλοσύμφωνο, τότε ο πλοιοκτήτης πρέπει να καταβάλει κάποιο αντίτιμο στον φορτωτή. Το αντίτιμο για τη συντόμευση του αρχικού χρόνου ονομάζεται επίσπευση (dispatch) και συνήθως ισούται με το μισό των επισταλιών. Το ποσό αυτό καταβάλλεται από τον πλοιοκτήτη στον φορτωτή, δεδομένου ότι το πλοίο απελευθερώνεται νωρίτερα και μπορεί να ναυλωθεί εκ νέου γι’ αυτές τις ημέρες.
* Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Οργάνωση και διοίκηση ναυτιλιακών επιχειρήσεων» του Καθ. Ιωάννη Θεοτοκά (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 3η έκδοση, Σεπτέμβριος 2019, σελ. 150).
