Η ναυτασφάλιση αποτελεί βασικό πυλώνα του ναυτιλιακού επιχειρείν, καθώς παρέχει οικονομική προστασία έναντι κινδύνων που αφορούν τα πλοία και το φορτίο τους. Ένας από τους σημαντικότερους κινδύνους είναι η απώλεια του πλοίου, η οποία μπορεί να είναι είτε ολική (total) είτε μερική (partial).
Με τη σειρά της, η ολική απώλεια διακρίνεται σε πραγματική (actual total loss) και τεκμαρτή (constructive total loss), με καθεμία να έχει ιδιαίτερες νομικές και ασφαλιστικές προεκτάσεις.
Η πραγματική ολική απώλεια υφίσταται όταν το αντικείμενο ασφάλισης (πλοίο) έχει καταστραφεί ή υποστεί ζημιές σε τέτοιο βαθμό, ώστε παύει να είναι πλέον το ασφαλιστικό αντικείμενο ή ο ασφαλισμένος οριστικά έπαυσε να το έχει. Σημειώνεται ότι ως πραγματική απώλεια θεωρείται και το αγνοούμενο πλοίο μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος χωρίς νέα του (Αγγλικό Δίκαιο) ή μετά από 21 ημέρες χωρίς νέα του (Ελληνικό Δίκαιο).
Τεκμαρτή ολική απώλεια υφίσταται όταν το πλοίο εγκαταλειφθεί, λόγω αναπόφευκτης πραγματικής ολικής απώλειας ή αδυναμίας να διαφυλαχθεί από πραγματική απώλεια χωρίς δαπάνη που υπερβαίνει την αξία του. Σε περιπτώσεις τεκμαρτής ολικής απώλειας, ο ασφαλισμένος μπορεί είτε να θεωρήσει την απώλεια ως μερική είτε να εγκαταλείψει το πλοίο στον ασφαλιστή σαν να πρόκειται για πραγματική ολική απώλεια. Όταν ο ασφαλισμένος εγκαταλείψει το πλοίο, πρέπει να επιδώσει ειδοποίηση περί εγκατάλειψης (notice of abandonment), ειδάλλως θα θεωρηθεί μερική απώλεια.
Σε κάθε περίπτωση, η αναφορά κάλυψης για ολική απώλεια στο ναυτασφαλιστικό συμβόλαιο περιλαμβάνει υποχρεωτικά και τις δύο μορφές αυτής. Είναι ωστόσο κρίσιμο να γνωρίζουμε τη διαφορά μεταξύ των δύο ειδών ολικής απώλειας ενός πλοίου.
Τέλος, οποιαδήποτε απώλεια εξαιρείται της ολικής (πραγματικής ή τεκμαρτής) συνιστά μερική απώλεια.
*Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Ναυτιλιακή Θεωρία & Επιχειρηματικότητα στην Εποχή της Ποιότητας», των Άλκη Ι. Ε. Κορρέ και Γιάννη Ν. Θανόπουλου (Εκδοτικός Οίκος INTERBOOKS, σελ. 63).
