Κάθε καλοκαίρι λαμβάνουμε τα ίδια μηνύματα. Kάθε Ιούλιο, σπουδαστές, κάπως κουρασμένοι από την πραγματικότητα στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα, αναλογίζονται το σήμερα αλλά και το μέλλον τους στη ναυτική εκπαίδευση και, κυρίως, προσδοκούν τη μετέπειτα σταδιοδρομία τους, μακριά από τις Ακαδημίες που σπουδάζουν.
Τα γνωστά προβλήματα, ειδικά στις ΑΕΝ, δεν αποτελούν μια πρωτότυπη είδηση. Δεν είναι, επίσης, η πρώτη φορά που σπουδαστές έρχονται σε επικοινωνία με τη δημοσιογραφική μας ομάδα. Εντούτοις, το διαδίκτυο και η μεγάλη απήχηση των ιστοσελίδων και, κυρίως, των πλατφορμών ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης προκαλούν ακόμα περισσότερο τη διάθεση των νέων σπουδαστών να διατυπώσουν δημοσίως την γνώμη τους και να καυτηριάσουν τα κακώς κείμενα.
Η έλλειψη καθηγητών και, κυρίως, ναυτοδιδασκάλων, η έλλειψη υλικοτεχνικού εξοπλισμού και προμηθειών, η πλημμελής συντήρηση των κτιρίων αλλά και η πλημμελής θέρμανσή τους κατά το χειμώνα, καθώς και η αδυναμία παροχής στέγασης και σίτισης για όλους, αποτελούν γνωστές πλέον αδυναμίες του συστήματος, που, όμως, δεν μπορούν εύκολα να αντιμετωπιστούν σε μια χώρα με τόσα προβλήματα δημοσιονομικής διαχείρισης.
«Για μία Ελλάδα του 2017 αυτά τα προβλήματα είναι πλέον φυσιολογικά, δυστυχώς» ανέφερε νεαρός σπουδαστής που μας έστειλε μια καλά δομημένη επιστολή ενημέρωσης για τη σύγχρονη πραγματικότητα σε μια ΑΕΝ.
Ωστόσο, στην ίδια επιστολή αναφέρονται και πιο «βατά» και εύκολα αντιμετωπίσιμα θέματα, τα οποία δεν αντιστοιχούν και, κυρίως, δεν ανταποκρίνονται στην… τεχνολογική επανάσταση της εποχής: «δεν δημοσιεύονται στο διαδίκτυο καταστάσεις με μαθήματα που έχει περάσει ή κοπεί ο σπουδαστής, ενώ δεν δημοσιεύεται καν το πρόγραμμα της εξεταστικής στο ίντερνετ», μας γράφει ένας σπουδαστής. Αποτέλεσμα αυτών είναι όσοι σπουδαστές δεν διαμένουν στις πόλεις στις οποίες σπουδάζουν να είναι υποχρεωμένοι να βρουν κάποιο τρόπο να επιστρέψουν στη Σχολή τους, ακόμα και εκτός του εκπαιδευτικού έτους, για να πληροφορηθούν για το πρόγραμμα των μαθημάτων και της εξεταστικής τους ή ακομα και για τα μαθήματα στα οποία επιτυχώς εξετάστηκαν. «Οι γραμματείες στις Σχολές δεν δίνουν πληροφορίες ή δεν σηκώνουν τηλέφωνα. Ίσως να φαίνεται γελοίο ως πρόβλημα αλλά δεν είναι» μας γράφει, με κάθε ειλικρίνεια, νεαρός αναγνώστης των Ναυτικών Χρονικών.
Στις όποιες κινήσεις θέλει να προβεί ο κ. υπουργός πριν την έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς και σε όσες κινήσεις «σωτηρίας» των Ακαδημιών θέλουν να καταφύγουν και πάλι φέτος οι αξιωματικοί και τα στελέχη του Υπουργείου, η αλήθεια είναι μία: χρειάζεται φιλότιμο και υπέρβαση, αρχικά σε τοπικό επίπεδο, κάθε Σχολής. Είναι, όμως, πλέον αναγκαία η πλήρης καταγραφή των πραγματικών προβλημάτων ή δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι καθηγητές αλλά, κυρίως, οι σπουδαστές, στην καθημερινότητά τους σε κάθε ΑΕΝ της χώρας.
Ωστόσο, εκτός από την καταγραφή, που ίσως καταλήξει σε κάποιο σκονισμένο συρτάρι, χρειάζεται άμεση προσπάθεια για αντιμετώπιση των χρόνιων και «μικρών», καθημερινών προβλημάτων και όχι για διαιώνιση πλημμελών καταστάσεων και συνηθειών. Η κωλυσιεργία δεν αντανακλά το πνεύμα και, κυρίως, την πραγματική διάθεση της ναυτιλιακής αγοράς: άρα ο δημόσιος μηχανισμός, όχι μόνο στην Ακτή Βασιλειάδη αλλά πολύ περισσότερο στις τοπικές πατρίδες της σύγχρονης ναυτικής εκπαίδευσης, πρέπει να βρίσκει πλέον καινοτόμες και με άμεση εφαρμογή λύσεις και να ανταπεξέλθει στις συμπληγάδες πέτρες της γραφειοκρατίας, που κρατά τα πάντα δέσμια αναχρονιστικών αντιλήψεων.
Δεν χρειάζονται ανατροπές και ρηξικέλευθες αποφάσεις για τη ναυτική εκπαίδευση. Εξαιρετικές και πολύτιμες οι δωρεές σε συλλογικό ή ατομικό επίπεδο προς τις Σχολές μας, αναγκαία τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ, ίσως κι επιβεβλημένη η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου σε συγκεκριμένα σημεία, όπου θα εξυπηρετεί πλέον τις πραγματικές ανάγκες της ναυτιλιακής βιομηχανίας και της αγοράς εργασίας των αξιωματικών ΕΝ (και όχι συγκεκαλυμένων συμφερόντων).
Δεν πρέπει, όμως, να εστιάζουμε μόνο σε θέματα κονδυλίων και πολιτικών επιλογών. Πολύ απλά, χρειάζεται λίγο ενδιαφέρον και προσπάθεια και σε αυτό το πρώτο, το αρχικό επίπεδο των Σχολών, τόσο από τους καθ’ ύλην τοπικά υπευθύνους, όσο κι από τους καθηγητές, από τους υπαλλήλους και τους σπουδαστές κάθε Σχολής. Και είναι αξιοσημείωτη η προσπάθεια που γίνεται σε ορισμένες Ακαδημίες, όπου εμπνευσμένοι και φιλότιμοι δάσκαλοι, Λιμενικοί και στελέχη δεν ξέχασαν το λόγο ίδρυσης των Σχολών στις οποίες σήμερα υπηρετούν.
Μη διαιωνίζουμε την ασχήμια και τη μεμψιμοιρία, αυτή είναι, άλλωστε, η μεγάλη κατάρα του «ιδρυματισμού», της χρόνιας νόσου από την οποία πάσχει το ελληνικό δημόσιο και δη οι ναυτικές μας Ακαδημίες. Μικρές, καινοτόμες αλλά ουσιαστικές και σύγχρονες δράσεις και πρωτοβουλίες χρειάζονται, κυρίως σε τοπικό επίπεδο, για τη βελτίωση της καθημερινότητας των σπουδαστών προκειμένου να ανταποκριθούν μετέπειτα στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς επαρκώς και με επιτυχία.
Η τέταρτη τεχνολογική επανάσταση ήρθε, οι Ακαδημίες- συνολικά αλλά και κάθε μία ξεχωριστά- ανταποκρίνονται στις προκλήσεις που απαιτούνται;
