του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
H μαύρη φάλαινα του Βόρειου Ατλαντικού (Eubalaena glacialis) είναι ένα από τα πλέον απειλούμενα με εξαφάνιση είδη μεγάλης φάλαινας στον κόσμο. Συναντάται σχεδόν αποκλειστικά κατά μήκος των ανατολικών ακτών των ΗΠΑ και του Καναδά, όπου οι κύριες αιτίες θνησιμότητας είναι οι συγκρούσεις με πλοία και η παγίδευσή τους σε αλιευτικά εργαλεία.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αποδείξεις αυξημένης παρουσίας των φαλαινών του Βόρειου Ατλαντικού στον κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου. Από σχετικές αναφορές, δεκαοκτώ θάνατοι μαύρης φάλαινας έχουν επιβεβαιωθεί στην περιοχή του κόλπου μέσα στο καλοκαίρι του 2017.
Σε μια προσπάθεια να μειωθεί η θνησιμότητα των μαύρων φαλαινών λόγω των συγκρούσεων με πλοία, η κυβέρνηση του Καναδά εφάρμοσε προσωρινό περιορισμό ταχύτητας των πλοίων μήκους 20 μ. και άνω στη μέγιστη ταχύτητα των 10 κόμβων όταν αυτά ταξιδεύουν στον δυτικό κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου από τη βόρεια ακτή του Κεμπέκ μέχρι το βόρειο τμήμα του νησιού Prince Edward.
Σύμφωνα με δήλωση της Transport Canada και του Υπουργείου Αλιείας και των Ωκεανών του Καναδά, το εν λόγω προσωρινό μέτρο τέθηκε σε ισχύ στις 11 Αυγούστου 2017 και θα εφαρμοζόταν μέχρι να μεταναστεύσουν οι φάλαινες από την ανωτέρω περιοχή.
Σε αρκετά πλοία που δεν συμμορφώθηκαν με τον περιορισμό ταχύτητας από την έναρξη της ισχύος του επιβλήθηκαν υψηλά πρόστιμα, ωστόσο, καθώς δεν έχουν παρατηρηθεί κινήσεις μαύρων φαλαινών στην περιοχή για αρκετό διάστημα, η Transport Canada με δελτίο Τύπου στις 11 Ιανουαρίου 2018 δήλωσε ότι ο προσωρινός περιορισμός ταχύτητας στον κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου αίρεται.
Οι διαχειριστές που τα πλοία τους ταξιδεύουν στην περιοχή πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι το υποχρεωτικό όριο ταχύτητας των 10 κόμβων εξακολουθεί να ισχύει στις καθορισμένες εποχιακές περιοχές κίνησης των μαύρων φαλαινών κατά μήκος της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ. Πρόσθετες ζώνες περιορισμού της ταχύτητας των 10 κόμβων, που αναφέρονται ως περιοχές δυναμικής διαχείρισης (Dynamic Management Areas– DMA), μπορούν επίσης να δημιουργηθούν άμεσα, όταν παρατηρούνται φάλαινες σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία. Τα ενεργά DMA θα ανακοινωθούν από την Εθνική Ωκεανική και Ατμοσφαιρική Διοίκηση (National Oceanic Atmospheric Administration- NOAA) με τα γνωστά μέσα επικοινωνίας (NAVTEX, VHF, INTERNET).
Όταν ανακοινώνονται ενεργά DMAs, οι πλοίαρχοι θα πρέπει είτε να αποφεύγουν αυτές τις περιοχές είτε να μειώσουν την ταχύτητα του πλοίου σε 10 κόμβους ή λιγότερο κατά τη διέλευση από αυτές.
Ο περιορισμός της ταχύτητας για λόγους ισονομίας και αμοιβαίας κατανομής του κόστους πρέπει να συνδυάζεται και με μέτρα για την προστασία των πλοίων από τις ευθύνες που θα προκύψουν (off hire) από καθυστερήσεις αφίξεων λόγω του περιορισμού της ταχύτητας ή από παρεκκλίσεις για την αποφυγή των περιοχών θέασης των φαλαινών.
Τέλος, το παραπάνω μέτρο και σωστό είναι, και διαφυλάσσει την επιβίωση ενός υπό εξαφάνιση υπέροχου θαλάσσιου θηλαστικού. Είναι καθήκον και υποχρέωση του πολιτισμένου κόσμου να φροντίσει ώστε ο πλούτος των θαλασσών να διατηρηθεί και στις επόμενες γενιές.
Απόσπασμα από τo άρθρο, με τίτλο «Άρση του περιορισμού ταχύτητας στον κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου», Ναυτικά Χρονικά, Μάρτιος 2018, σ. 42
Φωτο: Quebec Maritime
