Του Καπτ. Γ. Γεωργούλη
Στην εποχή της εισόδου των νέων τεχνολογιών, των ηλεκτρονικών πιστοποιητικών, των ηλεκτρονικών αξιογράφων (φορτωτική) και της ηλεκτρονικής υπογραφής, οι επιθεωρήσεις των πλοίων, ιδιαίτερα αυτών της κλάσης, δεν θα έμεναν στην παραδοσιακή μέθοδο της φυσικής παρουσίας του επιθεωρητή προκειμένου να εκτελεστούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Στο πλαίσιο λοιπόν της προσπάθειας του εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών της κλάσης, αρκετοί νηογνώμονες έχουν ξεκινήσει την εκτέλεση επιθεωρήσεων από απόσταση με τη χρήση online συνδέσεων με τα πλοία αλλά και στις παχυμετρήσεις των ελασμάτων του πλοίου με τη χρήση τηλεχειριζόμενων αεροσκαφών (drones).
Η εκτέλεση της επιθεώρησης σε ένα πλοίο κοστίζει σε χρόνο (μετακίνηση του ή των επιθεωρητών, αναμονή κ.λπ.) και εξαρτάται από τη λειτουργική διαθεσιμότητα του πλοίου (αν το πλοίο κατά την άφιξη των επιθεωρητών είναι διαθέσιμο προς επιθεώρηση ή εμποδίζεται από χειρισμούς φορτίου). Το παραπάνω κόστος, σε μια εποχή όπου και το τελευταίο δευτερόλεπτο μετράει, μπορεί να περιοριστεί καθώς οι επιθεωρήσεις από απόσταση μπορούν να πραγματοποιηθούν πολύ γρηγορότερα από τις παραδοσιακές και τα αποτελέσματα μπορούν να κοινοποιούνται ταχύτατα μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος πιστοποίησης και τεκμηρίωσης της κλάσης.
Παραδοσιακά, το θεσμικό πλαίσιο έχει υποθέσει ότι οι εμπειρογνώμονες είναι πάντοτε φυσικά παρόντες στο πλοίο για να πιστοποιήσουν την κατάστασή του. Αλλά η εποχή έχει αλλάξει. Στο παρελθόν, με περιορισμένες δυνατότητες επικοινωνίας, πολύ λιγότερους κανονισμούς, τη βασική τεχνολογία επί του πλοίου και με υψηλό το κόστος μετακίνησης, διαμονής μέχρι την επιβίβαση και την επιστροφή των επιθεωρητών, οι πλοιοκτήτες και οι νηογνώμονες προσπαθούσαν να συμπιέσουν όλες τις απαραίτητες επιθεωρήσεις σε μία μόνο επίσκεψη των επιθεωρητών, για όλα τα πιστοποιητικά και ειδικά για τις ετήσιες αναφορές. Σήμερα, με πολύπλοκες τεχνολογίες επί του πλοίου, όπου η επιθεώρηση χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρωθεί, μία επίσκεψη δεν επαρκεί πλέον. Ως εκ τούτου σε μια βιομηχανία όπου και το τελευταίο δευτερόλεπτο μετράει, η χρήση προηγμένων τεχνολογιών επικοινωνίας για να υποστηρίξει και να επιταχύνει τη διαδικασία είναι πλέον απαραίτητη, αρκεί να μη μειώνει την ποιότητα και την αξιοπιστία της επιθεώρησης.
Οι επιθεωρήσεις από απόσταση, χωρίς τη φυσική παρουσία του επιθεωρητή στο πλοίο, με τη χρήση τεχνολογίας αιχμής (online επιθεωρήσεις, βιντεοσυνδέσεις) επιτρέπουν στους νηογνώμονες να τυποποιήσουν τη διαδικασία της επιθεώρησης αλλά και της πιστοποίησης, με αποστολή ηλεκτρονικών πιστοποιητικών, χρησιμοποιώντας τεχνολογία blockchain. Ένα άλλο πλεονέκτημα της επιθεώρησης από απόσταση είναι ότι η ταυτόχρονη ή με μικρή διαφορά εκτέλεση επιθεώρησης σε δύο διαφορετικά πλοία και η σύγκριση των ευρημάτων ή της κατάστασης προσδίδουν μεγαλύτερη αξιοπιστία στη σύγκριση με τα πρότυπα του νηογνώμονα και τελικά στην ισόνομη αξιολόγηση των πλοίων.
Ένα άλλο παράδειγμα για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών του νηογνώμονα είναι η χρήση drones στις παχυμετρήσεις των ελασμάτων του κελύφους του πλοίου για την έκδοση των αναφορών κατάστασης πλοίου. Η προετοιμασία του πλοίου για την εκτέλεση της συγκεκριμένης διαδικασίας, ειδικά για τα δεξαμενόπλοια, είναι πολύ χρονοβόρα, εφόσον οι δεξαμενές πρέπει να πλυθούν με νερό (water washing) και να αφαιρεθούν τα ιζήματα (mucking out).
Οι επιχειρήσεις παχυμέτρησης εκτός της προετοιμασίας των δεξαμενών διεξάγονται παραδοσιακά είτε με τη χρήση πνευστών λέμβων (rafting), είτε με την τοποθέτηση σκαλωσιάς (staging), είτε τέλος με τη χρήση ειδικών εξαρτίσεων αναρρίχησης (roping), εφόσον ο επιθεωρητής πρέπει να έχει μετρήσεις από όλα τα σημεία των ελασμάτων. Το επίπεδο κινδύνου είναι πολύ υψηλό και η ασφάλεια της επιχείρησης απαιτεί επαγγελματισμό και από τους επιθεωρητές αλλά και από το προσωπικό του πλοίου. Επιπλέον με όλες τις παραπάνω μεθόδους παχυμέτρησης προκειμένου να ολοκληρωθεί η επιχείρηση απαιτείται χρόνος αρκετών ημερών, χρόνος που τα πλοία δεν μπορούν ναυλωθούν και υπάρχει απώλεια εσόδων.
Με στόχο τη μείωση του κινδύνου για το προσωπικό και ταυτόχρονα τη μείωση του κόστους της επιχείρησης, η ιδέα της χρήσης drones έτυχε ενθουσιώδους αποδοχής από την αγορά. Ήδη υπάρχουν αρχεία παχυμέτρησης με drones εξοπλισμένα με εργαλεία ultrasonic και κάμερες υψηλής ευκρίνειας τα οποία έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τέτοιες επιχειρήσεις ταυτόχρονα με την παραδοσιακή μέθοδο, και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Μένει να λυθούν και τα νομικά ζητήματα σε σχέση με τα κράτη σημαίας, τα οποία πρέπει να αποδεχτούν την έκδοση πιστοποιητικών με τη χρήση των παραπάνω τεχνολογιών (οι νηογνώμονες είναι εξουσιοδοτημένοι οργανισμοί από τα κράτη σημαίας) ώστε να μιλάμε για νέα εποχή στις επιθεωρήσεις των νηογνωμόνων.
Το παραπάνω άρθρο του καπτ. Γέωργιου Γεωργούλη με τίτλο «Επιθεωρήσεις κλάσης από απόσταση και πιστοποίηση με τη χρήση τεχνολογίας αιχμής», φιλοξενήθηκε στα Ναυτικά Χρονικά, τεύχος Απριλίου- Μαίου 2020
Για να διαβάσετε την ηλεκτρονική έκδοση του τεύχους Απριλίου- Μαίου 2020 των Ναυτικών Χρονικών, πατήστε εδώ.
