Του Καπτ. Γ. Γεωργούλη
Νέα πρότυπα διαχείρισης (Dry Bulk Management Standards – DBMS) για τα πλοία ξηρού φορτίου και τις διαχειρίστριες εταιρείες σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των προτύπων ασφαλείας και διαχείρισης κινδύνου θα εφαρμόζονται εθελοντικά μεν, επίσημα δε. Η διαδικασία σχεδίασης και εφαρμογής των νέων αυτών προτύπων ανάλογων του TMSA, που εφαρμόζεται στα δεξαμενόπλοια εδώ και περίπου δεκατέσσερα χρόνια, έρχονται από τη RightShip, τον μεγαλύτερο ίσως οργανισμό διαχείρισης κινδύνου και περιβαλλοντικής αξιολόγησης στη ναυτιλία παγκοσμίως. Τα πρότυπα έχουν σχεδιαστεί ώστε να επιτρέπουν στους διαχειριστές των πλοίων να μετρούν το σύστημα της ασφαλούς διαχείρισης που σήμερα υπαγορεύεται από τον ISM (SMS), με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης του στόλου πρώτα σε θέματα ασφαλείας και εν συνεχεία στη διαχείριση κινδύνου. Τα νέα πρότυπα έχουν στόχο να διασφαλίσουν ότι οι πολιτικές της διαχειρίστριας εταιρείας θα είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου τόσο για τη βελτίωση της απόδοσής τους όσο και για την επίτευξη υψηλών προτύπων υγείας, ασφαλείας, προστασίας και πρόληψης της ρύπανσης (Safety – Health – Environment – SHE policy).
Στον σχεδιασμό των προτύπων συνέβαλαν όλοι οι εταίροι και εμπλεκόμενοι φορείς στη βιομηχανία του ξηρού φορτίου, συμπεριλαμβανομένων έμπειρων διαχειριστών πλοίων και εμπειρογνωμόνων στη ναυτιλία. Η δημόσια διαβούλευση για τη βελτίωση των προτύπων συνεχίζεται ακόμη, με τους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές να έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν τα σχόλιά τους και τις προτάσεις τους στο ήδη διαμορφωμένο σχέδιο. Αυτό προβλέπει:
· Παροχή στόχων βάσει των οποίων οι εταιρείες μπορούν να αξιολογήσουν τα δικά τους συστήματα διαχείρισης της ασφάλειας.
· Συγκριτική αξιολόγηση του συστήματος διαχείρισης της εταιρείας σε τέσσερα βασικά επίπεδα: βασικό, ενδιάμεσο, προηγμένο και αριστείας.
· Δημιουργείται σύστημα αυτοαξιολόγησης που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη σχεδίων για τη συνεχή βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης πλοίων (Plan – Act – Review – Improve).
· Τακτική επανεξέταση των αποτελεσμάτων της αυτοαξιολόγησης και σύγκριση αυτών με τους προβλεπόμενους στόχους των προτύπων DBMS, με στόχο τον σχεδιασμό εφικτών βελτιώσεων.
Το σχέδιο των προτύπων επικεντρώνεται σε τριάντα τομείς πρακτικών διαχείρισης σε ό,τι αφορά την απόδοση, τον ανθρώπινο παράγοντα και τις διαδικασίες. Τα νέα πρότυπα επί της ουσίας θα αξιολογήσουν και πιθανόν θα βελτιώσουν το ήδη υπάρχον σύστημα ασφαλούς διαχείρισης με βάση μετρήσιμους στόχους, με τους διαχειριστές να επιτυγχάνουν επίπεδα αριστείας στη διαχείριση των πλοίων τους, σε σχέση με την ελάχιστη συμμόρφωση στο θεσμικό πλαίσιο, που είναι ο στόχος του σήμερα στις περισσότερες επιχειρήσεις.
Αν λάβουμε υπόψη την εφαρμογή του συστήματος αξιολόγησης στα δεξαμενόπλοια (TMSA), όπου οι κίνδυνοι σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των πλοίων και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι σαφώς μεγαλύτεροι, το σύστημα βοήθησε από τη μία τις διαχειρίστριες εταιρείες να έχουν καλύτερη εικόνα στην απόδοση των πλοίων τους και, από την άλλη, τις εταιρείες πετρελαίου να έχουν στα χέρια τους ένα εργαλείο για την αξιολόγηση εταιρειών και πλοίων. Η εφαρμογή του συστήματος όμως δεν μείωσε ούτε τις επιθεωρήσεις, ούτε τη γραφειοκρατία, ούτε τον φόρτο εργασίας των ναυτικών. Η βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης πρέπει περισσότερο να επικεντρωθεί στον ανθρώπινο παράγοντα ως τον υπεύθυνο για το 70% των ναυτικών ατυχημάτων. Οι νέες τεχνολογίες και οι νέοι κανονισμοί δεν πρόκειται από μόνα τους να βελτιώσουν τα ναυτιλιακά πρότυπα.
Η δημιουργία κουλτούρας ασφαλείας σε ολόκληρη τη βιομηχανία είναι μια αναγκαιότητα και η μετάβαση από τα μοντέλα «συμμόρφωσης με το χαρτί» και την «υποχρεωτική πιστοποίηση» στην κοινά αποδεκτή αυτοαξιολόγηση θα βοηθήσει να επιτύχουμε τους στόχους για τη βελτίωση της ασφάλειας. Σε ό,τι αφορά δε την εθελοντική εφαρμογή, αυτή είναι μάλλον πλασματική, εφόσον κάποιες εταιρείες που εφαρμόζουν τα πρότυπα θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων που θα επιλέξουν τη μη εφαρμογή.
Τέλος, μένει η πιλοτική εφαρμογή εφόσον όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς καταλήξουν στη δημιουργία των προτύπων, όπου θα μετρηθεί και η αποτελεσματικότητά τους στην ουσιαστική βελτίωση των επιπέδων ασφαλείας των πλοίων ξηρού φορτίου.
Το παραπάνω άρθρο του καπτ. Γέωργιου Γεωργούλη με τίτλο «Σύστημα αυτοαξιολόγησης και για τα πλοία ξηρού φορτίου: Ήρθε για να μείνει», φιλοξενήθηκε στα Ναυτικά Χρονικά, τεύχος Απριλίου- Μαίου 2020
Για να διαβάσετε την ηλεκτρονική έκδοση του τεύχους Απριλίου- Μαίου 2020 των Ναυτικών Χρονικών, πατήστε εδώ.
