Του Αντώνη Λάμπρου, Director της Centrofin S.A.
Λόγω κορονοϊού και άλλων συνθηκών, η ναυτιλία έχει μια κρίση μπροστά της σε όλα τα επίπεδα και δεν νομίζω πως αναμένεται επιστροφή στην πρότερη κατάσταση σύντομα.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών της οικονομικής ανάπτυξης και της παγκοσμιοποίησης, η παγκόσμια κοινότητα –και όχι μόνο η ναυτιλιακή – διανύει ένα στάδιο εφησυχασμού. Τρέχει, κοιτάει μπροστά, προσπαθεί να φτάσει σε καινούργια ύψη, δίχως να κοιτάει πίσω και να μαθαίνει από τα λάθη της. Αυτή είναι εξάλλου διαχρονικά μια συνήθης συμπεριφορά. Δεν μαθαίνουμε εύκολα από τα λάθη μας.
Η αλήθεια είναι πως, σε ό,τι αφορά την πανδημία του κορονοϊού, οι φορείς της ναυτιλίας, οι διεθνείς οργανισμοί αλλά και οι ναυτιλιακές εταιρείες πήραν τα μέτρα που τους αναλογούσαν. Ακόμα και το ελληνικό δημόσιο εκσυγχρονίστηκε με γρήγορους ρυθμούς. Ωστόσο, η αντιμετώπιση της πανδημίας από τις κατά τόπους ναυτιλιακές-λιμενικές αρχές ήταν κατώτερη των προσδοκιών, με τους ναυτικούς και τα πλοία πολλές φορές να αντιμετωπίζονται από ανεπιθύμητοι έως επικίνδυνοι. Βέβαια, είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους αντιμετώπιση, ως αποτέλεσμα του ότι η ναυτιλία παραμένει μια «αόρατη βιομηχανία», της οποίας η προσφορά στην παγκόσμια οικονομική αλυσίδα σπάνια αναγνωρίζεται.
Από τη συγκεκριμένη κρίση επλήγησαν περισσότερο οι ναυτικοί, οι οποίοι αναγκάζονται να παραμένουν στα πλοία πολύ περισσότερο από ό,τι προέβλεπαν οι αρχικές συμβάσεις τους. Ωστόσο, η συγκεκριμένη κατάσταση εγκυμονεί και σημαντικούς κινδύνους. Είναι πολύ πιθανό πως θα δούμε στο μέλλον ναυτικά ατυχήματα τα οποία θα αποδοθούν στον κορονοϊό, εξαιτίας της ψυχικής εξάντλησης των ναυτικών.
Η δυσκολία σχετικά με την αλλαγή των πληρωμάτων είναι δεδομένη και αποτελεί, τις περισσότερες φορές, ανυπέρβλητο εμπόδιο για τις ναυτιλιακές εταιρείες. Το στρες που επιφέρει στους ναυτικούς είναι τεράστιο και επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τα ήδη ταλαιπωρημένα πληρώματα.
Γι’ αυτόν τον λόγο, οι εταιρείες πρέπει να δουλεύουν στενά με τους ναυτικούς τους, για να τους κρατούν σε καλή ψυχολογική κατάσταση. Να τους θεωρούν δικούς τους ανθρώπους και να τους εκπαιδεύουν για τη διαχείριση κρίσεων και άλλων δύσκολων καταστάσεων. Επίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι πλοίαρχοι να κρατούν ακμαίο το ηθικό του υπόλοιπου πληρώματος.
Το resilience είναι μια λέξη που, κατά τα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια, έχει μπει για τα καλά στη ζωή όσων δραστηριοποιούνται στη διαχείριση των δεξαμενόπλοιων. Μοιάζει μάλιστα λες και όσοι εργάζονται στον κλάδο προετοιμάζονταν συστηματικά για να αντιμετωπίσουν μια κρίση, όπως ακριβώς αυτή που πρόσφατα προέκυψε από την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού.
Ωστόσο, υπήρξε μια σημαντική διαφορά: Κατά το ξέσπασμα της πανδημίας, οι ναυτιλιακές εταιρείες κλήθηκαν να επιδείξουν resilience, ως μεμονωμένοι οργανισμοί. Πέρα δηλαδή από το ατομικό resilience, στο οποίο εκπαιδευόμαστε ως κλάδος εδώ και καιρό, κληθήκαμε να επιδείξουμε resilience ως εταιρείες ‒ ως σύνολο, ως μια ομάδα που απαρτίζεται και από τους ναυτικούς μας και από τα στελέχη μας στη στεριά. Και αυτό ήταν κάτι εντελώς καινούργιο.
Το συγκεκριμένο άρθρο με τίτλο “Η δυσκολία στην αλλαγή των πληρωμάτων επιφέρει στρες στους ναυτικούς ” δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου-Ιουλίου των Ναυτικών σελ. 46. Μπορείτε να διαβάσετε το τεύχος των Ναυτικών Χρονικών εδώ.
