του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη
Πολλά από τα μνημόνια κρατών παγκοσμίως σε σχέση με τις επιθεωρήσεις πλοίων από τις αρχές των λιμανιών συμμετείχαν το τρίμηνο από τον Σεπτέμβριο έως και τον Νοέμβριο του 2019 σε κοινή εκστρατεία (Concentrated Inspection Campaign – CIC), επικεντρωμένη στην ετοιμότητα των πληρωμάτων των πλοίων στη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που μπορεί να προκύψουν. Οι διαχειρίστριες εταιρείες και τα πλοία είχαν ενημερωθεί για τις επιθεωρήσεις από τον Ιούλιο του 2019, ενώ είχε δημοσιευτεί και ένα ερωτηματολόγιο για την καλύτερη προετοιμασία των πλοίων. Στόχος των επιθεωρήσεων αυτών ήταν:
– Η βελτίωση του βαθμού ανταπόκρισης των πληρωμάτων των πλοίων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, με σύγχρονη βελτίωση της αποτελεσματικότητας προκειμένου να διασωθούν ανθρώπινες ζωές, να προστατευτεί το θαλάσσιο περιβάλλον και να ελαχιστοποιηθούν οι ζημιές στα πλοία.
– Η ειδική μέριμνα που πρέπει να ληφθεί από τις διαχειρίστριες εταιρείες για την εκπαίδευση και την εξοικείωση των πληρωμάτων στα συστήματα έκτακτης ανάγκης των πλοίων.
– Η αποτελεσματική λειτουργία και συντήρηση των συστημάτων έκτακτης ανάγκης που είναι εγκατεστημένα επί του πλοίου και ο εφοδιασμός των πλοίων με τον απαραίτητο αριθμό ανταλλακτικών σε ό,τι αφορά τα παραπάνω συστήματα να είναι επαρκής.
Το μνημόνιο του Παρισιού στο διάστημα Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2019 εκτέλεσε 4.336 επιθεωρήσεις και κατέγραψε 9.968 παρατηρήσεις και 134 κρατήσεις. Από αυτές τις επιθεωρήσεις, 714 κατέληξαν με τουλάχιστον μία παρατήρηση σε ό,τι αφορά την ετοιμότητα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σε σύνολο 945 παρατηρήσεων με την ίδια αιτία, ενώ κατεγράφησαν 101 κρατήσεις πλοίων πάντα σε σχέση με την ετοιμότητα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Διάγραμμα: Παρατηρήσεις και κρατήσεις από το Paris MoU στη διάρκεια της καμπάνιας
Πηγή: Paris MoU, https://www.parismou.org/inspection-search/inspection-results-deficiencies
Παρόλο που τα αποτελέσματα δείχνουν υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης των πλοίων που επιθεωρήθηκαν κατά την περίοδο της καμπάνιας από όλα τα μνημόνια σε όλο τον κόσμο, φαίνεται ότι στην ερώτηση 5 του ερωτηματολογίου, που αφορά τη συμμόρφωση του πλοίου με τις διατάξεις της Διεθνούς Σύμβασης για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα (SOLAS III/37), για τους πίνακες διαίρεσης πληρώματος κατεγράφησαν οι περισσότερες παρατηρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, στο ερωτηματολόγιο που εστάλη από τα μνημόνια στα πλοία και στις διαχειρίστριες εταιρείες, η ερώτηση 5 αναφέρει: «Οι πίνακες συγκέντρωσης καθορίζουν λεπτομέρειες σύμφωνα με τις απαιτήσεις της τροποποίησης SOLAS 1996-1998, Κεφάλαιο III, Κανονισμός 37;». Οι παρατηρήσεις που αφορούν τους πίνακες διαίρεσης έφτασαν τις 199 (διάγραμμα), ενώ δύο πλοία κρατήθηκαν στη διάρκεια της καμπάνιας ενώ σε όλο το 2019 έφτασαν τον αριθμό των 407 από το μνημόνιο του Παρισιού. Στις επιθεωρήσεις του Tokyo MoU σημειώθηκαν 187 παρατηρήσεις στη διάρκεια της τρίμηνης καμπάνιας για την ίδια αιτία, ενώ σε άλλα μνημόνια, όπως του ινδικού, παρατηρήθηκε επίσης ότι ορισμένα πληρώματα δεν ήταν εξοικειωμένα με τη λειτουργία του εξοπλισμού έκτακτης ανάγκης των πλοίων τους.
Στο μεταξύ, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, οι παρατηρήσεις για τους πίνακες διαίρεσης δεν ήταν οι μόνες που κατεγράφησαν κατά τη διάρκεια της καμπάνιας. Πιο αναλυτικά πολλές παρατηρήσεις κατεγράφησαν στον φωτισμό των συστημάτων, στις μπαταρίες και στους διακόπτες με 159 παρατηρήσεις και 10 κρατήσεις, στα συστήματα ενδοεπικοινωνίας με 105 παρατηρήσεις και 4 κρατήσεις, στα γυμνάσια πυρκαγιάς και εγκατάλειψης, όπου σημειώθηκαν και οι περισσότερες κρατήσεις (23 και 13 αντίστοιχα), στη γεννήτρια έκτακτης ανάγκης με 99 παρατηρήσεις και 15 κρατήσεις, στην αντλία πυρκαγιάς και έκτακτης ανάγκης με 54 παρατηρήσεις και 13 κρατήσεις, ενώ σημαντικός αριθμός παρατηρήσεων σημειώθηκε σε άλλα πεδία, όπως εξοικείωση του πληρώματος στα συστήματα ανάγκης, στα γυμνάσια διάσωσης από κλειστούς χώρους και στα συστήματα ρυμούλκησης και πηδαλιουχίας έκτακτης ανάγκης.
Οι διαχειρίστριες εταιρείες και κατ’ επέκταση οι πλοίαρχοι πρέπει να φροντίσουν οι πίνακες διαίρεσης να συμμορφώνονται και να πληρούν τις απαιτήσεις της SOLAS Reg.III /8 και Reg.III /37, παρέχοντας επαρκώς λεπτομερείς οδηγίες στα πληρώματα ώστε να υπάρχει άμεση ανταπόκριση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Σε πλοία όπου δεν υπάρχουν μέλη του πληρώματος με επαρκή γνώση της αγγλικής γλώσσας, ο πίνακας διαίρεσης θα πρέπει επίσης να είναι μεταφρασμένος και σε άλλη γλώσσα ή γλώσσες. Επιπλέον, οι πλοίαρχοι πρέπει επίσης να λάβουν μέριμνα, όλοι οι επιβάτες να είναι εξοικειωμένοι με τις διαδικασίες, τα καθήκοντα και τον εξοπλισμό που πρέπει να χρησιμοποιούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Τα συστήματα έκτακτης ανάγκης και ο σχεδιασμός για την αντιμετώπιση καταστάσεων που μπορεί να απειλήσουν την ασφάλεια του πλοίου, του πληρώματος και του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι υψίστης σημασίας και αποτελούν μοναδικό όπλο του πλοίου απέναντι σε τέτοιους κινδύνους. Πρέπει λοιπόν το πλήρωμα να διατηρεί όλα αυτά τα συστήματα που έχουν και τον τίτλο «critical equipment» στον ύψιστο βαθμό λειτουργικής ετοιμότητας, ώστε, όταν απαιτηθεί, να είναι άμεσα διαθέσιμα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας από την παραπάνω καμπάνια των μνημονίων πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τις διαχειρίστριες εταιρείες πλοίων ως βασικός παράγοντας για τη βελτίωση της απόδοσης των πλοίων στην αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων, εστιάζοντας στη συνεχόμενη εκπαίδευση του πληρώματος και στην περαιτέρω εξοικείωσή του με τα συστήματα και τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης. Ταυτόχρονα πρέπει να γίνεται παρακολούθηση της βελτίωσης των χρόνων ανταπόκρισης με συνεχόμενα γυμνάσια, ακόμα και περισσότερα από αυτά που απαιτούνται από τις διεθνείς συμβάσεις, και μάλιστα προσομοιάζοντας τις συνθήκες των γυμνασίων με αυτές όπου συνήθως συμβαίνουν τα ατυχήματα (νύχτα, κυματισμός).
Το συγκεκριμένο άρθρο με τίτλο “Τα αποτελέσματα της καμπάνιας των επιθεωρήσεων από το Paris MoU για την ετοιμότητα των περιστατικών ανάγκης από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του 2019” δημοσιεύθηκε στο τεύχος Αυγούστου των Ναυτικών σελ. 96. Μπορείτε να διαβάσετε το τεύχος των Ναυτικών Χρονικών εδώ.