Ερευνώντας το αρχείο των Ναυτικών Χρονικών, αναδεικνύονται σπουδαίες προσωπικότητες της ελληνικής ναυτιλίας που με την επιχειρηματική τους δράση αλλά και τη διορατικότητά τους, άφησαν σπουδαία παρακαταθήκη για την νέα γενιά.
Ο Κωνσταντίνος Γ. Γράτσος (1902-1981) ήταν γόνος μιας οικογένειας που έμελλε να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της στην ελληνική αλλά και στη διεθνή ναυτιλία. Ο πατέρας του, Γεώργιος Δ. Γράτσος, ξεκίνησε τη δραστηριότητά του στη ναυτιλία το 1902, ενώ είχε σημαντική παρουσία και σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς, όντας μεταξύ άλλων από τους συνιδρυτές της Τράπεζας Πειραιώς.
Ο Κωνσταντίνος Γ. Γράτσος και τα τρία αδέλφια του ‒Δημήτριος (1904-1984), Άλκιμος (1907-1987) και Πάνος (1909-1990)‒ μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους αποτέλεσαν σημαντικά πρόσωπα για τη διαχείριση της οικογενειακής επιχείρησης. Σημαντικότερη ίσως απόφασή τους, που θα χαρακτήριζε και την πορεία της εταιρείας, ήταν η μετακίνηση των δραστηριοτήτων τους στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Απόδειξη της επιρροής αλλά και των φιλόδοξων επιχειρηματικών σχεδίων τους ήταν η απόκτηση τεσσάρων Liberty από την αμερικανική κυβέρνηση το 1947, μετά την περίφημη συμφωνία υπό την εγγύηση του ελληνικού κράτους.
Βασικός άξονας των δραστηριοτήτων του Κωνσταντίνου Γ. Γράτσου, μέχρι το 1953, στη Νέα Υόρκη ήταν η διαχείριση της Shasta Overseas Agency. Από το έτος αυτό και ύστερα θα αποτελέσει βασικό και έμπιστο σύμβουλο του Αριστοτέλη Ωνάση.
Η συνεργασία του επί σειρά ετών με έναν από τους επιφανέστερους και πιο επιτυχημένους εφοπλιστές του 20ού αιώνα υπήρξε απότοκο αρχικά της γνωριμίας τους τη δεκαετία του 1920 στο Μπουένος Άιρες αλλά και της στρατηγικής επιλογής του Ωνάση να θεμελιώσει τη ναυτιλιακή του αυτοκρατορία με σταθερές επαγγελματικές αλλά και ανθρώπινες σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Ο Κωσταντίνος Γ. Γράτσος ήταν, από το 1954, ένας από τους κύριους διαχειριστές του στόλου του Ομίλου Ωνάση στο Μονακό και παρέμεινε το δεξί του χέρι στη ναυτιλία στο υπόλοιπο της ζωής του.
Μύησε τον Ωνάση στον παραδοσιακό ελληνικό εφοπλισμό και του άνοιξε έναν ιδιαίτερο δίαυλο επικοινωνίας με τους ναυτικούς της Ιθάκης, οι οποίοι έκτοτε αποτέλεσαν τη βασική πηγή άντλησης ναυτικών και στελεχών για την εταιρεία του. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με την πάροδο του χρόνου, η πλειονότητα του ναυτικού πληθυσμού του νησιού θα εργαζόταν στα πλοία του Ωνάση.
Όπως έγραψαν τα Ναυτικά Χρονικά στον επικήδειό του, στις 15 Δεκεμβρίου 1981, ο Κωνσταντίνος Γ. Γράτσος περικλείει την ιστορία της ανάτασης του ελληνικού εμπορικού ναυτικού, καθώς έζησε όσο λίγοι τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της ελληνικής ναυτιλίας. Υπήρξε συχνότατος συνεργάτης του περιοδικού καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, έχοντας γράψει 19 άρθρα στα Ναυτικά Χρονικά. Οι απόψεις του χαρακτηρίζονταν πάντα από ρεαλισμό και σαφή τοποθέτηση υπέρ των συμφερόντων της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας.
Ενδεικτικά άρθρα του Κωνσταντίνου Γ. Γράτσου θα βρείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
https://archive.naftikachronika.gr/issue1981
https://archive.naftikachronika.gr/issue1957
https://archive.naftikachronika.gr/issue1980
«Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου».
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών με αφιερώματα στο πρόσωπο του Κωνσταντίνου Γ. Γράτσου και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, «Leadership in World Shipping ‒ Greek Family Firms in International Business» (Palgrave MacMillan 2009).
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε και τις υπόλοιπες εμβληματικές προσωπικότητες που αρθρογραφούσαν στα Ναυτικά Χρονικά:
