Ερευνώντας το αρχείο των Ναυτικών Χρονικών, αναδεικνύονται σπουδαίες προσωπικότητες της ελληνικής ναυτιλίας που με την επιχειρηματική τους δράση αλλά και τη διορατικότητά τους, άφησαν σπουδαία παρακαταθήκη για την νέα γενιά.
Ο Κωνσταντίνος Ι. Λύρας (1910-2003) ήταν γόνος μιας εκ των ιστορικότερων και σημαντικότερων οικογενειών των Οινουσσών που ασχολούνταν με τη ναυτιλία. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στον ναυτιλιακό στίβο ως πλοίαρχος τη δεκαετία του 1930 και εν συνεχεία μαζί με τον αδελφό του, Μάρκο Ι. Λύρα (1906-1981), και τον σύζυγο της αδελφής του Αγγέλας, Γεώργιο Ν. Λύρα (1903-1974), εγκαταστάθηκαν στο Λονδίνο. Μετά την αρχική τους συνεργασία με το γραφείο του Κεφαλονίτη Άγγελου Λούζη, άνοιξαν το δικό τους γραφείο στο City, το 1936, υπό την επωνυμία Lyras Ltd. Με έδρα το City, οι αδελφοί Λύρα ήταν ιδιαίτερα δραστήριοι στον κλάδο της διεθνούς φορτηγού ναυτιλίας.
Λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συνεργάστηκαν με τον πρώτο τους ξάδελφο Κωστή Μ. Λεμό και η εταιρεία μετονομάστηκε σε Lyras and Lemos Ltd. Μέχρι εκείνο το σημείο, το πρώτο αμιγώς «οινουσσιώτικο» ναυτιλιακό γραφείο στο Λονδίνο διαχειριζόταν έναν υπολογίσιμο αριθμό πλοίων, τα οποία τελούσαν υπό καθεστώς οικογενειακής συνιδιοκτησίας. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η εταιρεία Lyras and Lemos Ltd, όπως και τα περισσότερα μέλη της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας που έδρευαν στο Λονδίνο, έχασαν σημαντικό μέρος του στόλου τους: Τα πλοία «ΓΡΑΝΙΚΟΣ» και «ΓΑΛΑΞΙΑΣ» βυθίστηκαν ως αποτέλεσμα της επιχείρησης του Ατλαντικού, που διήρκεσε από το 1939 έως το 1945.
Το έτος 1947 αποτελεί σταθμό για την εταιρεία, καθώς τότε αγοράστηκε το «Richard D. Lyons», ένα εκ των εκατό Liberty που πωλήθηκαν σε Έλληνες πλοιοκτήτες από την κυβέρνηση των ΗΠΑ με δάνεια που τελούσαν υπό την εγγύηση του ελληνικού κράτους.
Με τη μετεγκατάσταση του Κωστή Μ. Λεμού στη Νέα Υόρκη, όπου και ίδρυσε τη δική του εταιρεία το 1951, οι Κωνσταντίνος Ι. Λύρας, Μάρκος Ι. Λύρας και Γεώργιος Ν. Λύρας σύστησαν τη Lyras Bros Ltd.
Μέχρι το 1958, η εταιρεία της οικογένειας Λύρα θα διαχειριζόταν πάνω από δέκα πλοία και εκπροσωπούνταν ταυτόχρονα και στον Πειραιά. Την επόμενη δεκαετία, η Lyras Bros Ltd αύξησε τον αριθμό των πλοίων της ακόμα περισσότερο. Ένα χαρακτηριστικό των πλοίων ήταν η ονοματοδοσία τους με αρχαία ονόματα, όπως Κάδμος, Ορφέας, Φοίβος, Αλκμάν, και με οικογενειακά ονόματα, όπως George Lyras και John Lyras. Σε γενικές γραμμές, η ανάπτυξη και η επαύξηση του στόλου της οικογένειας Λύρα κατά τις δεκαετίες 1950, 1960 και 1970 βασίστηκε κατά κύριο λόγο σε φιλόδοξα προγράμματα νεότευκτων πλοίων στη Βρετανία και στη Γερμανία. Ο στόλος, που στην πλειονότητά του αποτελούνταν από πλοία ξηρού φορτίου αλλά και δεξαμενόπλοια, θα έφτανε τον αριθμό των 16 πλοίων τη δεκαετία του 1970.
Ο Κωνσταντίνος Ι. Λύρας ακολούθησε όχι μόνο τη σπουδαία οικογενειακή παράδοση των ναυτικών και εν συνεχεία εφοπλιστών, αλλά συμμετείχε ενεργά στις συλλογικές δράσεις του ελληνικού εφοπλισμού, όπως και πολλά μέλη της οικογένειάς του. Υπήρξε αντιπρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών καθώς και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Greek Shipping Co-operation Committee του Λονδίνου, σύμβουλος ελληνικών αποστολών σε πολλά ναυτιλιακά συνέδρια και οργανισμούς τις δεκαετίες του 1950, του 1960 και του 1970. Τέλος, διετέλεσε πρόεδρος και σύμβουλος του Ταμείου Ευπραγίας Οινουσσών. Υπήρξε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ένθερμος υποστηρικτής των γραμμάτων και των τεχνών.
Την ιστορική παράδοση της οικογένειας συνεχίζουν οι νεότερες γενιές, με σημαντικές επιδόσεις στο διεθνές ναυτιλιακό γίγνεσθαι. Ο υιός του Κ. Ι. Λύρα, Ιωάννης Κ. Λύρας, διετέλεσε επίσης πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών αλλά και ο πρώτος Έλληνας πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Εφοπλιστών και άλλων διεθνών φορέων, όπως το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS), ενώ ο υιός του Δημήτρης Κ. Λύρας υπήρξε πρωτοπόρος και καινοτόμος σε θέματα ναυτιλιακής τεχνολογίας και συστημάτων πληροφοριών και διαχείρισης στη ναυτιλία.
Ο Κωνσταντίνος Ι. Λύρας, εφοπλιστής με διεθνές εκτόπισμα και ακτινοβολία, τοποθετούνταν με καίριο τρόπο και με εμπεριστατωμένη άποψη στις σελίδες των Ναυτικών Χρονικών με τα άρθρα του που αφορούσαν τη θέση της Ελλάδας στους διεθνείς ναυτιλιακούς οργανισμούς, τη ναυτική εκπαίδευση και τη διεθνή ναυτιλιακή αγορά.
Ενδεικτικά άρθρα του Κωνσταντίνου Ι. Λύρα στα Ναυτικά Χρονικά θα βρείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
https://archive.naftikachronika.gr/issue1955
https://archive.naftikachronika.gr/issue1958
https://archive.naftikachronika.gr/issue1954
«Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου».
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών με αφιερώματα στο πρόσωπο του Κωνσταντίνου Ι. Λύρα και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, Leadership in World Shipping – Greek Family Firms in International Business (Palgrave MacMillan 2009).
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε και για τις υπόλοιπες εμβληματικές προσωπικότητες που αρθρογραφούσαν στα Ναυτικά Χρονικά:
