Ερευνώντας το αρχείο των Ναυτικών Χρονικών, αναδεικνύονται σπουδαίες προσωπικότητες της ελληνικής ναυτιλίας που με την επιχειρηματική τους δράση αλλά και τη διορατικότητά τους, άφησαν σπουδαία παρακαταθήκη για την νέα γενιά.
Ο Μιχάλης Περατικός (1918-2008) υπήρξε μία από τις εμβληματικότερες μορφές της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας των περασμένων δεκαετιών. Γεννήθηκε στον Πειραιά και ήταν υιός του Κωνσταντίνου Περατικού και της Αντωνίας Ξυλά, με καταγωγή από τη Σύρο και τα Καρδάμυλα της Χίου.
Η δραστηριότητα της οικογένειας Περατικού στη ναυτιλία ανιχνεύεται πριν ακόμη από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς ο Κωνσταντίνος Περατικός συμμετείχε σε συνιδιοκτησία πλοίων συνεργαζόμενος με την οικογένεια Ξυλά. Το πέρας του πιο καταστροφικού πολέμου για την ανθρωπότητα θα έβρισκε την οικογένεια Περατικού χωρίς πλοία. Η απώλεια βαποριών κατά τις εχθροπραξίες ήταν κοινή μοίρα για μεγάλο μέρος της ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας. Η οικογένεια Περατικού, ωστόσο, είχε το πείσμα και την αποφασιστικότητα να ξεκινήσει και πάλι από την αρχή και να δημιουργήσει έναν στόλο εμπορικών πλοίων μεταπολεμικώς.
Το 1955, ο Μιχάλης Περατικός θα δημιουργούσε την Tharros Shipping Co Ltd, σε συνεργασία με τον αδελφό του Παναγιώτη Περατικό και τον θείο τους Αριστείδη Ξυλά. Η εταιρεία αυτή θα αναλάμβανε τη διαχείριση πλοίων που ανήκαν και στις τρεις οικογένειες. Η διάθεση για συνεργασίες και συνέργειες ήταν έκδηλη από τα πρώτα επιχειρηματικά βήματα του Μιχάλη Περατικού.
Το 1963, η τριάδα που δημιούργησε την Tharros θα συνεργαζόταν με τις οικογένειες Ιγγλέση και Ανδριανόπουλου-Λεντάκη για να σχηματιστεί η Pegasus Ocean Services Ltd, η οποία έμελλε να γίνει συνώνυμη με την οικογένεια Περατικού. Η κοινοπραξία αυτή στηριζόταν όχι μόνο στην οικογενειακή σχέση πολλών από τα μέλη της αλλά και στο κοινό όραμα και στις επιχειρηματικές τους πρακτικές.
Η στρατηγική του ομίλου βασιζόταν κατά κύριο λόγο στη διαχείριση νέων πλοίων από τη στιγμή της καθέλκυσής τους, χωρίς να προσβλέπει στην ευκαιριακή αγοραπωλησία τους. Έτσι, η Pegasus θα ξεκινούσε ένα ευρύ πρόγραμμα νεότευκτων και, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970, η εταιρεία θα είχε παραλάβει 23 νέα πλοία που ναυπηγήθηκαν στα ιαπωνικά ναυπηγεία της IHI. Οι παραγγελίες για newbuilds θα συνεχίζονταν για τα επόμενα χρόνια, ενώ μόλις τη δεκαετία του 1980 θα δραστηριοποιούνταν και στην αγορά των μεταχειρισμένων πλοίων.
Η Pegasus υπήρξε ένα επιτυχημένο παράδειγμα εταιρικής συνεργασίας, ωστόσο άλλαξε μορφή μετά τη σταδιακή απομάκρυνση ορισμένων μελών της κοινοπραξίας τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, όταν η εταιρεία θα εισερχόταν υπό την απευθείας διαχείριση του Μιχάλη Περατικού. Σε αυτό το πλαίσιο, να σημειωθεί ότι το 1992 ήταν η χρονιά που η Pleiades Shipping Agents S.A. ‒μέχρι πρότινος εκπρόσωπος διαχειρίστρια εταιρεία της Pegasus στον Πειραιά‒ ανεξαρτητοποιήθηκε και συνέχισε την πορεία της υπό τη διεύθυνση του Παναγιώτη Περατικού, αδελφού του Μιχάλη. Η Pleiades Shipping Agents S.A. συνεχίζει μέχρι και σήμερα να αποτελεί μία από τις δυναμικότερες ελληνικές εταιρείες διαχείρισης δεξαμενόπλοιων.
Παρόλο που ο Μιχάλης Περατικός είχε ως βασική έδρα των επιχειρήσεών του το Λονδίνο, το γεγονός αυτό δεν τον εμπόδισε να λάβει ενεργά μέρος στις διαδικασίες συλλογικής εκπροσώπησης του ελληνικού εφοπλισμού. Διετέλεσε επί σειρά ετών ενεργό μέλος και αντιπρόεδρος του Greek Shipping Co-operation Committee στο Λονδίνο. Ταυτόχρονα, ήταν εκ των βασικότερων συνεργατών του Αντώνη Χανδρή κατά την περίοδο ανανέωσης της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών από το 1975 και ύστερα. Ειδικότερα, την περίοδο 1975-1981, ο Αντώνης Χανδρής τού εμπιστεύτηκε αρκετές θέσεις ευθύνης στην ΕΕΕ, οι οποίες αφορούσαν τις συλλογικές σχέσεις του εφοπλισμού με το κράτος, τη ναυτεργασία και τα ΜΜΕ.
Η αγάπη του για την Ελλάδα και η πίστη του στην ικανότητα της χώρας να αναπτύξει με επιτυχία τη ναυπηγοεπισκευαστική της βιομηχανία οδήγησαν τον Μιχάλη Περατικό στην εξαγορά των Ναυπηγείων Ελευσίνας το 1992.
Μπορεί να ειπωθεί πως, καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρηματικής του καριέρας, του ήταν ιδιαίτερα προσφιλής η ιδέα της συνεργασίας και της εταιρικής συνέργειας, εκμεταλλευόμενος κατ’ αυτόν τον τρόπο την οικονομία κλίμακας που μπορούσε να δημιουργηθεί από την ένωση πολλών μερών της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Στο πλαίσιο αυτό, υπήρξε και πρόεδρος του Greek Group, μιας άτυπης εμπορικής κοινοπραξίας που απαρτιζόταν από σημαντικότατους ελληνικούς ναυτιλιακούς οίκους. Σκοπός του Greek Group ήταν η απόκτηση διαπραγματευτικής δύναμης και η μείωση των λειτουργικών εξόδων των πλοίων τους απέναντι σε εταιρείες λιπαντικών, καυσίμων κ.ο.κ.
Η πίστη του Μιχάλη Περατικού για τη χρησιμότητα της συνεργασίας ως επιχειρηματικής στρατηγικής αποκαλύπτεται και στην αρθρογραφία του στα Ναυτικά Χρονικά, όπου αναφερόταν αρκετές φορές στα οφέλη που θα είχαν ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες εάν ένωναν τις δυνάμεις τους. Ταυτόχρονα, υπήρξε πάντοτε άνθρωπος ιδιαίτερα αγαπητός και προσηνής, που εξέφραζε τη γνώμη του χωρίς περιορισμούς, αποσκοπώντας στην πρόοδο του συνόλου της ελληνικής ναυτιλιακής οικογένειας.
Ενδεικτικά άρθρα του Μιχάλη Περατικού στα Ναυτικά Χρονικά θα βρείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
https://archive.naftikachronika.gr/issue1980-i1025/page-35/
https://archive.naftikachronika.gr/issue1982-i1049/page-27/
https://archive.naftikachronika.gr/issue1983-i1073/page-31/
«Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου».
Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από τεύχη των Ναυτικών Χρονικών με αφιερώματα στο πρόσωπο του Μιχάλη Περατικού και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, Leadership in World Shipping – Greek Family Firms in International Business (Palgrave MacMillan 2009).
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε και για τις υπόλοιπες εμβληματικές προσωπικότητες που αρθρογραφούσαν στα Ναυτικά Χρονικά:
