Συνέντευξη του καπτ. Παναγιώτη Γιγή, προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων ΕΝ
Ο καπτ. Παναγιώτης Γιγής συνομιλεί με τα Ναυτικά Χρονικά για τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο Έλληνας πλοίαρχος, τις προσπάθειες προσέλκυσης νέων στο ναυτικό επάγγελμα και την ανάγκη αναβάθμισης της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας.
1. Ποιο είναι το όραμά σας για τον Έλληνα ναυτικό; Ποιο είναι το αποτύπωμα που θα θέλατε να αφήσετε ως πρόεδρος της ΠΕΠΕΝ;
Όραμα και παράλληλα στόχος μου είναι να ενισχυθεί ο Έλληνας ναυτικός, ο Έλληνας πλοίαρχος, και μέσω αυτών να ενισχυθεί η ελληνική ναυτιλία. Να εκσυγχρονιστεί η ναυτική εκπαίδευση στην πατρίδα μας, να ξαναφέρουμε τους νέους μας στα ναυτικά επαγγέλματα και να τους εμφυτεύσουμε το πάθος μας για τη θάλασσα! Δεν πρέπει να χάσουμε τη ναυτοσύνη μας, είναι η πολύτιμη διαχρονική αξία της Ελλάδας. Η θάλασσα είναι μέσα στο DNA των Ελλήνων και αποτελεί αέναο κανάλι επικοινωνίας του πολιτισμού μας. Οι έμφυτες ικανότητες των Ελλήνων βρήκαν από τους αρχαιότατους χρόνους πρόσφορο έδαφος στη θάλασσα και γιγαντώθηκαν, οι Έλληνες ναυτικοί πάλεψαν και διεκδίκησαν χρυσές σελίδες στην παγκόσμια ναυτική κοινότητα.
Η ΠΕΠΕΝ, στην οποία έχω την τιμή να είμαι ο νέος εκλεγμένος πρόεδρός της, διαχρονικά είναι πάντα δίπλα και στηρίζει όλους ανεξαιρέτως τους Έλληνες πλοιάρχους σε οτιδήποτε αντιμετωπίζουν στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων τους και θα συνεχίσει, έχοντας πάντα οδηγό την ιστορία και την παράδοσή της.
Με προτάσεις, φιλόδοξα σχέδια και καίριες παρεμβάσεις θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας την αναβάθμιση του επαγγέλματός μας και την προάσπιση των δικαιωμάτων μας. Το γεγονός ότι η Ένωσή μας χαίρει αναγνώρισης από όλη τη ναυτιλιακή κοινότητα αλλά και την κοινωνία γενικότερα αποδεικνύει και το σοβαρό έργο που επιτελούμε και για το οποίο μας ψήφισαν οι συνάδελφοι πλοίαρχοι!
2. Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις για τον Έλληνα πλοίαρχο, τις οποίες θα επιχειρήσετε να επικοινωνήσετε με τους κοινωνικούς εταίρους της ναυτιλίας;
Ο Έλληνας πλοίαρχος, όπως είναι γνωστό, έχει το αξιοζήλευτο προνόμιο, που απορρέει και από την αναγνώριση της ελληνικής ναυτιλίας σε διεθνές επίπεδο, να βρίσκεται στην πρώτη θέση επαγγελματικής κατάταξης και αξιοσύνης στην παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας όπου δραστηριοποιείται.
Αυτό οφείλεται κυρίως στην κατεξοχήν ναυτική ιστορία των Ελλήνων, η οποία μετρά χιλιετίες, στη δεινότητα των Ελλήνων πλοιάρχων, στις άρτιες γνώσεις τους, στην εργατικότητα, στο οξύ τους πνεύμα, στην υγιή ανταγωνιστική τους διάθεση.
Το ναυτικό επάγγελμα στην εξέλιξή του έγινε πιο περίπλοκο, ειδικότερα στον κλάδο των Πλοιάρχων, επειδή απαιτούνται επαρκείς εξειδικευμένες και συνεχώς ανανεωμένες γνώσεις και πολλαπλές ικανότητες όχι μόνο στην πλοήγηση, αλλά και στη διαχείριση/διεκπεραίωση των σύγχρονων πλοίων και στη διεκπεραίωση των απαιτήσεων εταιρειών και φορέων.
Ο πλοίαρχος πλέον διαδραματίζει έναν πιο σύνθετο επαγγελματικό ρόλο. Ως σύγχρονος τεχνοκράτης, καλείται να αναβαθμιστεί σε έναν πιο πολυδιάστατο διοικητικό ρόλο, στο σύγχρονο και πολύ ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον όπου εργάζεται.
Μεταξύ των πολλών σημαντικών ικανοτήτων που πρέπει να διαθέτει ένας σύγχρονος πλοίαρχος στην εξελιγμένη τεχνολογικά εποχή μας, για να ανταποκριθεί στον ρόλο του, είναι κατά κύριο λόγο η υψηλού επιπέδου εκπαίδευση, που θα πρέπει συνεχώς να επιδιώκει.
Με δεδομένο ότι τα επόμενα 5-10 χρόνια θα υπάρξει ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης και της ψηφιακής τεχνολογίας σε όλους τους κλάδους και με την παραδοχή ότι η παγκόσμια ναυτιλία θα χρειαστεί για να καλύψει τις ανάγκες της 150.000 στελέχη πρώτης γραμμής, οι προκλήσεις για τους Έλληνες πλοιάρχους μας, όπως γίνεται αντιληπτό, είναι πολλές και μεγάλες.
Αυτό θα επιχειρήσουμε να προβάλουμε τεκμηριωμένα στις συναντήσεις και στις διαπραγματεύσεις που διεξάγουμε με τους κοινωνικούς μας Ευρωπαίους εταίρους, αλλά και με την ελληνική πολιτεία, ευρισκόμενοι σε συνεχή επαφή.
Ο Έλληνας πλοίαρχος και ο Έλληνας ναυτικός είναι το εθνικό μας κεφάλαιο!
Πρωταρχικό μέλημα και στόχος όλων μας πρέπει να είναι η διαφύλαξη της ανταγωνιστικής τους υπεροχής, και αυτό θα το καταφέρουμε μόνο μέσω της αναβαθμισμένης, πιο σύγχρονης δημόσιας εκπαίδευσης, της συνεχούς επιμόρφωσης, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, και της αξιοποίησης των ιδιαίτερα ταλαντούχων στελεχών.
Είναι η ευκαιρία μας, αν επιθυμούμε ένα σύγχρονο ανταγωνιστικό κράτος, αναπόσπαστο τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του διεθνούς ανταγωνισμού. Το κράτος και οι ναυτιλιακές εταιρείες πρέπει να συνδράμουν αποφασιστικά, είναι για το κοινό καλό και το συμφέρον της πατρίδας μας.
3. Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι το ναυτικό επάγγελμα, παρά τις μεγάλες προοπτικές του, δεν προσελκύει σήμερα αρκετά νέους και νέες; Ποιες δράσεις αναλαμβάνει η ΠΕΠΕΝ προς αυτή την κατεύθυνση;
Το ελληνικό ναυτιλιακό θαύμα στηρίχτηκε κατά κύριο λόγο στους Έλληνες ναυτικούς.
Υπήρξε στο παρελθόν υποβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης, παραλείψεις, λάθη και κακός σχεδιασμός αναφορικά με τον τρόπο προσέγγισης των νέων που αγαπούσαν τη θάλασσα και το ναυτικό επάγγελμα. Κι ακόμα υπήρξε απαξίωση για τον Έλληνα ναυτικό και ανασφάλεια για το μέλλον του, παρά τη μεγάλη συνεισφορά του στην οικονομία της πατρίδας μας.
Όλα αυτά όμως πρέπει να τα αφήσουμε πίσω και όλοι μαζί να προσπαθήσουμε για το καλύτερο αύριο των ναυτικών και της ναυτιλίας μας.
Η διεθνής ναυτιλία ακολουθεί ραγδαίους ρυθμούς εξέλιξης και όλοι πρέπει να συμμορφωθούμε πλήρως με τις υψηλές γνωστικές απαιτήσεις της ασφάλειας των σύγχρονων πλοίων. Ο ελληνόκτητος στόλος και εταιρείες έχουν ανάγκη τους Έλληνες ναυτικούς, όχι μόνο για τα πλοία, αλλά και για τις υπηρεσίες γραφείου. Το τονίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με τον κλάδο της ναυτιλίας και πρέπει με δράσεις και πρωτοβουλίες που επιβάλλεται να αναληφθούν από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, και κυρίως από την ελληνική πολιτεία, να αναγεννηθεί το ναυτικό επάγγελμα και να γίνει πιο ελκυστικό για τους νέους.
Θέλουμε τα νέα παιδιά της Ελλάδας, αγόρια και κορίτσια, στη ναυτιλία μας, για να συνεχίσει αυτή να αναπτύσσεται και να κυριαρχεί στα πέρατα του πλανήτη μας.
Είναι κατανοητό ότι τα θέλω και η επαγγελματική ανέλιξη των νέων ανθρώπων έχουν πλέον αλλάξει και το ναυτικό επάγγελμα δεν είναι δελεαστικό ούτε στα παιδιά που έχουν εκ γενετής στο αίμα τους τη θάλασσα – μιλάω για τα παιδιά με τόπο καταγωγής από το μεγάλο νησιωτικό σύμπλεγμα της χώρας μας. Χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση και να εργαστούμε σοβαρά επάνω σε αυτό, να δούμε τι θέλουν οι νέοι και να προσαρμοστούμε.
Να επανασχεδιάσουμε τον τρόπο εισαγωγής στις ΑΕΝ και στα Ναυτικά Λύκεια, να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο εκπαίδευσης σύμφωνα με τα διεθνή μοντέρνα πρότυπα και να επανδρώσουμε τις σχολές με σύγχρονο εκπαιδευτικό προσωπικό, νέα βιβλιογραφία, μοντέρνο υλικοτεχνικό εξοπλισμό και ό,τι άλλο κριθεί απαραίτητο σύμφωνα με τη σύγχρονη διεθνή αντίληψη διδασκαλίας. Με άλλα λόγια, να δώσουμε προοπτική στις φιλοδοξίες και στα όνειρα των νέων που θέλουν να ακολουθήσουν το ναυτικό επάγγελμα.
Δεν υπάρχει, νομίζω, κανένα πρόβλημα να εργαστούμε γι’ αυτό! Επί σειρά ετών, όλα τα προεδρεία της ΠΕΠΕΝ γι’ αυτό πασχίζουν, όχι με λόγια, αλλά με πράξεις!
Βρισκόμαστε συνεχώς δίπλα στο εκπαιδευτικό προσωπικό και στους σπουδαστές των Ναυτικών Λυκείων και των ΑΕΝ και με συνεχείς παρεμβάσεις και προτάσεις μας προσπαθούμε με τα συναρμόδια υπουργεία και υπουργούς να αλλάξουμε τον απαρχαιωμένο τρόπο διδασκαλίας και διαβίωσης στις ναυτικές σχολές και να απαλλαγούμε από τη σύγχρονη Λερναία Ύδρα, που αποτελεί τροχοπέδη στο ναυτικό εκπαιδευτικό μας σύστημα και στην επαγγελματική μάθηση και εξέλιξη των νέων ναυτικών μας.
4. Η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει εργαλείο υποστήριξης της καθημερινότητας του ναυτικού ή τροχοπέδη για την απασχόλησή του στα πλοία του μέλλοντος;
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ταξίδι προς το άγνωστο, όπως επισημαίνουν πολλοί εξειδικευμένοι επιστήμονες/αναλυτές. Είναι ένα σύγχρονο εργαλείο που, εάν το χρησιμοποιήσουμε σωστά, θα αναβαθμίσει τις ικανότητες των εργαζομένων στην εργασία τους.
Η τεχνητή νοημοσύνη όμως θα αντικαταστήσει ανθρώπους, σε χειρωνακτικά κυρίως επαγγέλματα σε πρώτο επίπεδο, και θα αλλάξει πολύ τις εργασιακές μας συνήθειες. Σίγουρα θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές σε όλους τους κλάδους εργασίας και πολλοί θα χάσουν τις δουλειές τους, θα υπάρξουν όμως και νέες ευκαιρίες σε πιο εξελιγμένες θέσεις εργασίας.
Δυστυχώς, αυτή η «τεχνολογική επανάσταση» θα πλήξει και τον κλάδο των ναυτικών. Ήδη έχει διεισδύσει στον κλάδο της ναυπήγησης πλοίων και είναι πλέον γεγονός το πρώτο πλοίο στον κόσμο που κινείται με μηχανισμό τεχνητής νοημοσύνης και ψηφιακή τεχνολογία!
Ωστόσο, η πολιτεία, και όχι μόνο η ελληνική, δεν ασχολούνται σοβαρά με το θέμα για έναν και μοναδικό λόγο: δεν υπάρχουν ακόμη οι γνώσεις εκείνες που θα θέσουν ερωτήματα και θα δημιουργήσουν ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς που θα χρησιμεύσει ως μηχανισμός ελέγχου και περιορισμού της ανεξέλεγκτης χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης.
Η τεχνολογία πλέον προχωράει με πολύ γρήγορους ρυθμούς, είτε το θέλουμε είτε όχι. Όλοι στεκόμαστε έκπληκτοι και δύσπιστοι σε όσα πρόκειται να συμβούν στο πολύ κοντινό μας μέλλον.
Προς το παρόν, τα μοναδικά μας όπλα είναι η ελπίδα ότι η στρατηγική σκέψη του ανθρώπινου μυαλού δύσκολα θα αντικατασταθεί και, φυσικά, η εξειδικευμένη συνεχής εκπαίδευση, που θα μας επιτρέψει να μάθουμε από τις νέες τεχνολογίες για να μπορέσουμε να εξελιχθούμε και εμείς, ώστε να τις αξιοποιήσουμε προς όφελός μας.
5. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση της ΠΕΠΕΝ με λοιπές ναυτεργατικές ενώσεις; Σε ποιο πλαίσιο βασίζονται κοινές δράσεις και πρωτοβουλίες;
Κύριο καταστατικό μέλημα της ΠΕΠΕΝ από ιδρύσεώς της ήταν και παραμένει η διεκδίκηση και η προβολή για τα μέλη της, δηλαδή τους πλοιάρχους όλων των βαθμών, των αιτημάτων του κλάδου με την προοπτική της ικανοποίησής τους.
Υπάρχουν όμως και αιτήματα που απασχολούν σοβαρά όλους τους κλάδους της ναυτεργατικής εργασίας, όπως το φορολογικό, το ασφαλιστικό, η εκπαίδευση, η προσέλκυση των νέων στο ναυτικό επάγγελμα κ.ά.
Για τα θέματα αυτά διεκδικούμε την επίλυσή τους μέσω της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας, της οποίας είμαστε μέλη. Και αυτό είναι εύλογο, διότι στην ΠΝΟ συμμετέχουν όλα τα πρωτοβάθμια συνδικαλιστικά σωματεία, τα οποία εκπροσωπούν όλες τις ναυτικές ειδικότητες.
Η σχέση της Ένωσής μας με τις υπόλοιπες πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές Ενώσεις διέπεται πρωτίστως από συναδελφικό πνεύμα και αλληλεγγύη, κατανόηση και υποστήριξη των κοινών μας θέσεων και διεκδικήσεων. Σεβόμαστε τις αρχές κάθε σωματείου και συζητάμε, παρά τις όποιες διαφωνίες και αντιπαραθέσεις μας, επιδιώκοντας πάντα μια κοινή γραμμή σύμπλευσης και δράσης.
6. Έχει ξεκινήσει ο διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους της ναυτιλίας για την κατάθεση ενός νέου νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της ναυτικής εκπαίδευσης της χώρας. Ποιες είναι οι σκέψεις σας αλλά και οι τοποθετήσεις σας ως Ένωσης;
Είναι πάγια η θέση μας στην ΠΕΠΕΝ, και προσωπική μου έγνοια όλα τα χρόνια που ασχολούμαι με τον συνδικαλισμό του κλάδου μου, για στήριξη της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας, όχι μόνο με τον επιβαλλόμενο εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής των ναυτικών ιδρυμάτων, η οποία είναι παρωχημένη και ελλιπής, αλλά και της αναβάθμισης του ανθρώπινου εκπαιδευτικού δυναμικού.
Δεν απορρίπτουμε την ιδιωτική εκπαίδευση, όμως οι προσπάθειές μας στοχεύουν κυρίως στην ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης!
Αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στον σύγχρονο ρόλο και στο σημαντικό έργο το οποίο καλούνται να επιτελέσουν οι εκπαιδευτές και οι σχολές για το βιώσιμο μέλλον των Ελλήνων ναυτικών και της ελληνικής ναυτιλίας, γιατί τα πλοία και οι ανάγκες τους διαρκώς εξελίσσονται και απαιτούνται άρτια γνώση και κατάρτιση.
Συμμετέχουμε ενεργά με εποικοδομητικές προτάσεις στο Συμβούλιο Ναυτικής Εκπαίδευσης και όπου αλλού απαιτείται.
Διεκδικούμε την αναβάθμιση των πτυχίων των αποφοίτων των ΑΕΝ.
Αναδεικνύουμε τη σύγχρονη ανάγκη και απαίτηση για δημιουργία κινήτρων προκειμένου να προσέλθουν νέοι ναυτοδιδάσκαλοι, που θα προσφέρουν σύγχρονη αντίληψη και γνώσεις στις σχολές.
Η αποστολή της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας ήταν και παραμένει καθοριστική! Θα είμαστε πάντα περήφανα δίπλα στη νέα ναυτική γενιά των Ελλήνων, αρωγοί στις προσπάθειες για τη διαμόρφωση ενός νέου, σύγχρονου και ανανεωμένου περιβάλλοντος στη δημόσια ναυτική εκπαίδευση.
7. Το 2024 έχει χαρακτηριστεί ως «Έτος Ναυτικής Εκπαίδευσης» από τον ΥΝΑΝΠ. Ποιες πρωτοβουλίες θα θέλατε να αναλάβετε ως προς αυτή την κατεύθυνση;
Ο κομβικός ρόλος που διαδραματίζει η ναυτική εκπαίδευση στη χώρα μας δεν έχει ετήσιο πανηγυρικό χαρακτήρα ή ημερομηνία λήξεως. Ιδιαίτερα η δημόσια ναυτική εκπαίδευση, με βάση όσα προανέφερα, απαιτεί τη διαρκή στήριξη όλων των ενεχομένων σε αυτήν, για να την εφοδιάσουμε με όλα τα κατάλληλα εργαλεία που θα συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της.
Με τη στήριξη της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης θωρακίζουμε περαιτέρω τον κλάδο μας, αυξάνοντας την ανταγωνιστική του δυνατότητα, και δίνουμε ελπίδα και επαγγελματική προοπτική στους νέους μας!
Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος Απριλίου 2024 των Ναυτικών Χρονικών.
Μπορείτε να αποκτήσετε το τεύχος Απριλίου 2024 πατώντας εδώ.
